Odliczenie kwot wpłacanych na indywidualne konto zabezpieczenia społecznego (IKZE) pozwala już w roku wpłaty korzystać z przywilejów podatkowych związanych z IKZE. W momencie wypłaty - kwoty wypłacane są opodatkowane, jednak podatnik wcześniej korzysta z ulgi podatkowej na IKZE w roku wpłaty - stąd końcowo jest on w lepszej sytuacji, niż podatnik korzystający z IKE, zwolnionego z podatku dopiero w momencie wypłaty. Zasady korzystania z IKZE dla celów podatkowych są ściśle określone.
» Broszura MF: Jak odliczyć wpłaty na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) w PIT?
Źródło: shutterstock
Kto korzysta z ulgi
Podatnik, który założył konto IKZE może dokonywać odliczenia podatkowego w przypadku, gdy:
- Rozlicza się na zasadach ogólnych według skali podatkowej (12 i 32%),
- Rozlicza się według podatku liniowego (19%),
- Korzysta z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
Dowody
Odliczeniu podlega wyłącznie składka na IKZE opłacona w danym roku. Składka należna lecz niezapłacona nie upoważnia do doliczeń. Podstawą rozliczenia ulgi będą dowody wpłat na rzecz IKZE wskazujące kto, komu ile i za co zapłacił. Dowód powinien również zawierać datę poniesienia wydatku, co pozwoli ustalić prawo do ulgi w danym roku. Brak dowodu uniemożliwia korzystanie z ulgi.
IKE a IKZE
Nie ma możliwości zaliczania na rzecz ulgi podatkowej składek przekazywanych na rzecz IKE. Wyłącznie składki na IKZE podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Możliwe jest natomiast prowadzenia dwóch kont – IKE oraz IKZE – i korzystanie z ulgi podatkowej tylko w ramach składek na IKZE.
Nie musisz znać się na PIT-ach. Oblicz wygodnie wysokość Twojego podatku PIT kompleksowo razem z wszystkimi ulgami, odliczeniami i nową kwotą wolną od podatku.
Ile można odliczyć?
O ile przepisy podatkowe nie wskazują maksymalnej kwoty odliczeń, to istnieje górna granica co do kwoty składek na IKZE, powyżej której nie ma możliwości gromadzenia oszczędności. Wpłaty dokonywane na IKZE w roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć kwoty odpowiadającej 1,2-krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone.
Ograniczenie obowiązuje również w przypadku opłacenia składek zaległych, tj. maksymalną kwotę roczną liczy się dla wszystkich wpłacanych w danym roku składek, w tym tych zaległych. Są one odliczane w roku podatkowym, w którym dokonuje się ich zapłaty, a nie w roku, za który są należne. W takim przypadku możliwe jest, że kwota wpłaty przekroczy wskazaną powyżej górną kwotę rocznego odliczenia. Wówczas odliczeniu podlegać może wyłącznie wspomniana górna granica odliczenia.
Uposażony a ulga, małżonek a ulga
Dla korzystania z ulgi nie ma znaczenia, na czyją rzecz zastrzeżona zostanie wypłata środków w przypadku śmierci oszczędzającego.
Problemem może okazać się natomiast odliczanie kwot od przychodu jednego z małżonków w przypadku, gdy zapłaty dokonywał drugi małżonek oraz odpowiednio, gdy małżonek nie zarobkując w danym roku dokonuje świadczeń na rzecz drugiego małżonka, a w konsekwencji odliczenia kwot przekazanych na IKZE dokonuje drugi z małżonków. W obu przypadkach choć teoretycznie wydatkowane kwoty pochodzić mogą z majątku stanowiącego współwłasność majątkową małżeńską, to możliwa jest argumentacja, że wpłaty nie zostały dokonane przez podatnika na własne konto, co w konsekwencji ogranicza prawo do ulgi.
Uwaga!
Zapisy ustawy nie wskazują na takie ograniczenia. Ulga przysługuje bowiem z tytułu wpłaty na IKZE bez wskazania, na czyje konto ma się ta wpłata odbywać. W konsekwencji można uznawać, że przy spełnieniu warunku prowadzenia IKZE przez oboje małżonków spór z organem podatkowym ma swoje podstawy prawne.
Dwa konta IKZE, IKE łącznie z IKZE
Oszczędzający na IKZE ma prawo do odliczenia od dochodu wpłat na IKZE na zasadach i w trybie określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli na podstawie umowy o prowadzenie IKZE gromadzi oszczędności tylko na jednym IKZE.
Oszczędzający może jednak zawierać umowy o prowadzenie IKE lub IKZE z różnymi funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych. W takim przypadku do wartości limitów oszczędzającemu przysługuje prawo do ulgi podatkowej. Limit w tym wypadku jest łączny i niepodzielny.
IKZE dla dziecka
Małoletni ma prawo do dokonywania wpłat na IKE lub IKZE tylko w roku kalendarzowym, w którym uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. W innym wypadku nie ma możliwości, by otworzyć takie konto dla dziecka i odkładać na jego rzecz składki w tej formie. Na IKE lub IKZE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający. Nie ma zatem możliwości, by założyć konto emerytalne i opłacać składki za dziecko. W takim przypadku składek opłacanych na cudze konto jako forma darowizny nie można rozliczać w ramach własnej ulgi podatkowej.