Ulga mieszkaniowa i budowlana

Obecnie nie stosuje się nowych ulg podatkowych związanych z działalnością mieszkaniową i budowlaną. Ulgi takie funkcjonowały jednak w znacznej mierze dawniej, kiedy mówiło się o tzw. dużej uldze mieszkaniowej i małej uldze mieszkaniowej.

Uprawnionymi do odliczeń są osoby, u których kwota dochodu (podatku) była zbyt niska, by odliczyć ulgę w pełnym zakresie.

Źródło: shutterstock

Ulga mieszkaniowa - rodzaje

Do powyższych ulg należą:

• ulga na budowę nieruchomości w celach najmu - wydatki poniesione na budowę własnego lub stanowiącego współwłasność budynku mieszkalnego wielorodzinnego, z przeznaczeniem znajdujących się w nim co najmniej pięciu lokali mieszkalnych na wynajem, oraz wydatków na zakup działki pod budowę tego budynku. Za lokale przeznaczone na wynajem nie uważa się lokali mieszkalnych wynajętych osobom, które w stosunku do właściciela lub chociażby do jednego ze współwłaścicieli zaliczone są do I grupy podatkowej – odliczana od dochodu podatnika na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT,
• ulga remontowa - dotycząca wydatków na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na remont i modernizację - zajmowanego na podstawie tytułu prawnego - budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonych na podstawie odrębnych przepisów - odliczana od podatku na podstawie art. 27a ust 1 pkt 1 ustawy o PIT,
• duża ulga budowlana - dotycząca wydatków poniesionych na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na:
  • zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,
  • budowę budynku mieszkalnego,
  • wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej; w razie przeniesienia przez spółdzielnię mieszkaniową na rzecz członka własności lokalu mieszkalnego, za wydatki poniesione na wkład budowlany uznaje się wydatki stanowiące nadwyżkę ponad kwotę wkładu mieszkaniowego zaliczonego przez spółdzielnię na wkład budowlany,
  • zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,
  • nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,
  • przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,
  • remont i modernizację budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego zajmowanego na podstawie tytułu prawnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonych na podstawie odrębnych przepisów - odliczana od podatku na podstawie art. 27a ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT w brzmieniu do 1 stycznia 2002 r.
• ulga na kasę mieszkaniową - dotycząca podatnika, który systematycznie gromadził oszczędności wyłącznie na jednym rachunku oszczędnościowo-kredytowym i w jednym banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach - odliczana od podatku na podstawie art. 27a ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT.

Duża ulga budowlana nie pozwala na korzystanie z ulgi odsetkowej. Powoduje to, że jeśli podatnik lub jego małżonek korzystali z odliczenia, to następnie nie mogą odliczać od dochodu odsetek od kredytu zaciągniętego na własne cele mieszkaniowe. Gdyby okazało się, że korzystniejsze niż duża ulga budowlana jest odliczanie odsetek, podatnik musi dokonać zwrotu ulgi budowlanej. Wówczas ulga odsetkowa będzie przysługiwała.

Po skorzystaniu z powyższych ulg tylko w przypadku ulgi remontowej możliwa jest zmiana przeznaczenia nieruchomości bez konsekwencji.

W przypadku ulgi remontowej, jeśli przed upływem dziesięciu lat, licząc od końca roku otrzymania decyzji organu o pozwoleniu na użytkowanie budynku lub lokalu:

• nastąpiło zbycie budynku, lokalu mieszkalnego, udziału we współwłasności lub
• wynajęto budynek albo lokal mieszkalny osobom, które w stosunku do właściciela lub chociażby do jednego ze współwłaścicieli zaliczone są do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, lub
• dokonano zmiany przeznaczenia budynku lub lokalu z mieszkalnego na użytkowy, albo przeznaczono budynek lub lokal mieszkalny na potrzeby właściciela lub współwłaściciela

- podatnik jest obowiązany wykazać w zeznaniu i doliczyć do dochodów roku podatkowego, w którym zaistniały te okoliczności, uprzednio odliczone kwoty w części przypadającej na ten budynek lub lokal. Kwoty doliczone do dochodu zwiększa się o 10% za każdy rok kalendarzowy brakujący do upływu okresu 10 lat. Przy obliczaniu liczby lat brakujących do upływu okresu dziesięcioletniego wlicza się rok, w którym nastąpiły zdarzenia wskazane powyżej.

W przypadku ulgi związanej z gromadzeniem pieniędzy w kasie oszczędnościowej - obowiązek doliczenia kwot odliczonych wystąpi w przypadku:

• wycofania oszczędności z kasy mieszkaniowej:
  • przed upływem okresu systematycznego oszczędzania,
  • lub po upływie ww. okresu, w sytuacji gdy środki zgromadzone na tym rachunku nie zostaną wydatkowane zgodnie z celami systematycznego oszczędzania, lub
• przeniesienia uprawnień do rachunku oszczędnościowo-kredytowego na rzecz innych osób niż dzieci własnych lub przysposobionych. 

Podobnie w przypadku niespełnienia warunków dużej ulgi budowlanej podatnik do dochodów uzyskanych w roku podatkowym, w którym nastąpiło wycofanie wkładu lub zmiana przeznaczenia lokalu lub budynku, dolicza się kwoty uprzednio odliczone w ramach tej ulgi mieszkaniowej.

Rozliczenie roczne