Umowa aktywizacyjna - pomoc domowa
Redakcja PIT.pl 11.10.2016 10:00 (aktualizacja: )Umowa aktywizacyjna – pomoc domowa
Na zasadzie praw nabytych podatnicy prowadzący gospodarstwo domowe i opodatkowani na zasadach ogólnych według skali podatkowej lub na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego nadal korzystać mogą z ulgi z tytułu wydatków ponoszonych do końca obowiązywania umowy aktywizacyjnej zawartej przed dniem 1 stycznia 2007 r.
Uwaga! Zmiany w 2022 roku
Zmianie uległy zasady zatrudniania niani. Zapraszamy do poradników:
Źródło: shutterstock
Kwota ulgi dotyczy odliczenia od podatku składek ZUS zapłaconych ze środków zatrudniającego za osobę zatrudnioną.
Uwaga ! 2015 - zatrudnianie niań i opiekunki do dziecka
Wprowadzone w 2011 r. przepisy dotyczące zatrudniania niań nie są podstawą ulgi podatkowej związanej z zatrudnieniem pomocy domowej. Oczekiwać można, że w przyszłości nowe przepisy mogą przełożyć się na utworzenie ulgi podatkowej, niemniej obecnie regulacje te to dwie niezależne od siebie kwestie. W rozliczeniu za 2015 r. odliczenie z tytułu zatrudnionych obecnie niań nie funkcjonuje. W obecnym kształcie ulga na zatrudnienie niań polega na opłacaniu przez Skarb Państwa składek ZUS za osobę zatrudnioną do opieki nad dzieckiem na podstawie umowy uaktywniającej (zatem inna niż występująca wcześniej umowa aktywizacyjna). Ulga dotyczy składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne od podstawy nie wyższej niż wynagrodzenie minimalne. Ubezpieczenie chorobowe pozostaje dobrowolne i nie jest ponoszone przez państwo za nianię.
Pomoc domowa - dotychczasowa na prawach nabytych
Osobie prowadzącej gospodarstwo domowe, która zgodnie z przepisami o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zawarła umowę aktywizacyjną z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym i poniosła z tego tytułu wydatki z własnych środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne po każdym okresie 12 miesięcy nieprzerwanego trwania tej umowy, przysługuje prawo do ulgi podatkowej.
Oznacza to, że wspieranie bezrobotnych i zawarcie umów aktywizacyjnych pozwalało obniżyć wartość podatku o całą wartość składek ZUS płaconych z własnych środków przez zatrudniającego (pamiętajmy, że część składek odciągana jest z wynagrodzenia zatrudnionego, a część finansuje pracodawca).
Z ulgi nie skorzystają podatnicy dokonujący wydatków ponoszonych w związku z przedłużeniem biegu umowy aktywizacyjnej po dniu 31 grudnia 2006 r. lub jej zawarciem po dniu 31 grudnia 2006 r.
| SMS | Opis pliku |
 | Rachunek do umowy uaktywniającej - Umowa zlecenia zawierana z nianią na podstawie art. 50 ustawy Dz.U. 2011 Nr 45, poz. 235. |
Zawarcie umowy aktywizacyjnej
Odliczenie i korzystanie z ulgi rodzi następujące obowiązki:
- podatnik informuje powiatowy urząd pracy właściwy ze względu na miejsce położenia tego gospodarstwa o możliwości podjęcia przez bezrobotnego pracy zarobkowej w jej gospodarstwie domowym oraz o swoich wymaganiach warunkujących powierzenie takiej osobie pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym,
- zawarcie umowy może dotyczyć osoby bezrobotnej, zarejestrowanej jako bezrobotna w urzędzie pracy, skierowanej przez urząd lub też osoby zarejestrowanej jako bezrobotna, która z własnej inicjatywy zgłosiła chęć pracy u danego podatnika,
- podatnik musi zawrzeć umowę aktywizacyjną w formie pisemnej – przedmiotem umowy musi być wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego lub opieką nad osobą zamieszkującą w gospodarstwie domowym
- umowa zgłaszana jest do powiatowego urzędu pracy właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu bezrobotnego; do zgłoszenia dołącza się kopię zawartej umowy,
- skierowany nie może być stroną więcej niż jednej umowy aktywizacyjnej,
- strony nie mogą pozostawać w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia lub powinowactwa do drugiego stopnia,
- skierowany do pracy nie może wykonywać innych prac, w szczególności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- należy zgłosić umowę do powiatowego urzędu pracy właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu bezrobotnego; do zgłoszenia dołącza się kopię zawartej umowy,
- podatnik zatrudniający posiadać musi zaświadczenie wydane przez powiatowy urząd pracy, potwierdzające zarejestrowanie tej umowy,
- składki ZUS muszą być opłacane ze środków podatnika korzystającego z ulgi,
- podatnik zatrudniający musi wystawić PIT-4G oraz PIT-8G w terminach ustawowych,
- podatnik musi pobrać i wpłacić zaliczki na podatek dochodowy za zatrudnionego oraz składki ZUS i zdrowotne jako płatnik tych składek,
- ulga przysługuje po każdym 12 miesięcznym okresie obowiązywania umowy.
Odliczenie z tytułu zawarcia umowy aktywizacyjnej
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu składanym za rok podatkowy, w którym upłynął 12-miesięczny okres trwania umowy aktywizacyjnej.
Odliczenia dokonuje się od podatku, zatem cała kwota składek może obniżać płacony podatek dochodowy.
W przypadku niewykorzystania ulgi podatnik ma prawo do korekty deklaracji.
Dokumentami niezbędnymi do odliczenia są:
- dowody stwierdzające poniesienie wydatków (przelew na rzecz ZUS, płatność w kasie ZUS),
- zaświadczenie o rejestracji umowy aktywizacyjnej. Praca zarobkowa
Pracą zarobkową w gospodarstwie domowym jest wykonywanie, na rzecz osób wspólnie zamieszkujących i gospodarujących w takim gospodarstwie, czynności związanych z:
- prowadzeniem gospodarstwa domowego, lub
- opieką nad osobą zamieszkującą w gospodarstwie domowym.
Nie jest dopuszczalne powierzanie w ramach pracy w gospodarstwie domowym czynności służących potrzebom działalności gospodarczej prowadzonej przez osobę zamieszkującą w gospodarstwie domowym, także wtedy gdy działalność ta jest wykonywana w lokalu położonym w takim gospodarstwie. Umowa aktywizacyjna zawierana jest na kształt umowy zlecenie, zleceniobiorcy przysługują 20% koszty uzyskania przychodu.
Osobą prowadzącą gospodarstwo domowe jest osoba:
- wspólnie z innymi osobami zamieszkująca i gospodarująca w takim gospodarstwie,
- jednoosobowo prowadząca gospodarstwo domowe
- która podjęła czynności w celu powierzenia bezrobotnemu pracy zarobkowej w swoim gospodarstwie domowym lub jest stroną umowy, którą zawarła w tym celu z bezrobotnym.