Darowizny dokonane w trakcie 2022 roku na cele kościele można odliczyć w PIT za 2022 rok. Odliczenia dokonuje się od dochodu w, wysokości dokonanej darowizny, nie wyżej jednak niż w kwocie stanowiącej 6% dochodu podatnika.

Źródło: shutterstock

Darowizny na cele kościelne

Darowizny przekazywane na działalność kościołów powinno się podzielić na dwie zasadnicze grupy. Zarówno jedna, jak i druga z nich pozwala na ulgi podatkowe, niemniej ich górna wartość zależy od rodzaju i charakteru uczynionej darowizny.

Darowizny na Kościół mogą dotyczyć różnych celów. Odliczenie od dochodu dotyczy jednak wyłącznie darowizn:

• na cele kultu religijnego (potocznie – na Kościół),
• na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła Katolickiego (lub innych kościołów uprawnionych na podstawie umów).

Dokonując darowizny należy zwracać uwagę nie tylko na to, z której z ulg podatkowych zamierza się korzystać, ale również, czy poniesione wydatki i otrzymane darowizny zostały prawidłowo udokumentowane.

Darowizna na cele kultu religijnego

Odliczenie od dochodu przysługuje w wysokości dokonanej darowizny, nie wyżej jednak niż w kwocie stanowiącej 6% dochodu podatnika. Co ważne 6% darowizn nie może być przekazane na wszystkie cele dobroczynności liczone łącznie, a zatem dla obliczenia 6% dochodów sumuje się darowizny na rzecz krwiodawstwa (w kwocie ekwiwalentu za oddaną krew), kultu religijnego oraz na rzecz organizacji pożytku publicznego. Jeśli łącznie wartość ta przekracza 6% dochodu – odliczeniu podlega maksymalnie właśnie to 6%, nadwyżka nie może być odliczana.

Liczymy 6%

Kwota 6% dochodu dotyczy wszystkich darowizn uczynionych przez podatnika. Zatem łączna wartość darowizn przekazanych na cele:

• określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e,
• kultu religijnego,
• krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681, z późn. zm.22), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy.
  - nie może przekraczać kwoty stanowiącej 6 % dochodu.

Darowizna na cele charytatywno-opiekuńcze

Innym rodzajem ulgi jest darowizna na kościół, ale nie na cele kultu, lecz charytatywno-opiekuńcze kościołów. Darowizny dokonane na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą są wyłączone z podstawy opodatkowania darczyńców podatkiem dochodowym i podatkiem wyrównawczym. Takie darowizny mogą być odliczane w całej wartości, nawet do 100% osiągniętego dochodu.

A zatem:

Przelew: „na budowę kościoła” będzie darowizną na cele kultu religijnego – stosuje się ograniczenie do 6% dochodu, przelew „na utrzymanie kościelnego ośrodka pomocy bezdomnym” będzie darowizną na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła. Powyższego limitu nie stosuje się.

Prawo odliczania kwot na cele charytatywno – opiekuńcze wynika nie z ustawy o podatku dochodowym, ale z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 17.05.1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 1989, nr 29, poz. 154 ze zm.)

Darowizny na cele charytatywno - opiekuńcze mogą być rozliczane w zeznaniu podatkowym, jeżeli przekazano je na rzecz:

• Kościoła Katolickiego,
• Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego,
• Kościołu Ewangelicko-Augsburskiego,
• Kościołu Ewangelicko-Reformowanego,
• Kościół Ewangelicko-Metodystyczny,
• Kościół Chrześcijan Baptystów,
• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego,
• Kościół Polskokatolicki,
• Kościół Katolicki Mariawitów,
• Kościół Starokatolicki Mariawitów,
• Kościół Zielonoświątkowy.

Darowizny w pieniądzu i w naturze

Przekazana darowizna nie musi wpływać wyłącznie w pieniądzu. Darowizną na cele kultu religijnego może być również świadczenie w naturze, np. paleta cegieł na budowę kościoła. Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny. Nie oznacza to, że wartość darowizny to cena brutto, a jedynie cenę netto podwyższa nadwyżka VAT, której nie da się odliczyć w działalności podatnika. Wartość darowizny ustala się według umowy darowizny, przy czym wartość ta nie może odbiegać od cen rynkowych. W przeciwnym wypadku Urząd Skarbowy skoryguje cenę ustaloną przez strony umowy darowizny.

Wymagane dokumenty

Podatnik dokonujący darowizny na cele kultu religijnego ma obowiązek wykazać darowiznę w deklaracji podatkowej wskazując:

• wartość darowizny,
• wartość odliczenia oraz
• dane identyfikujące obdarowanego, w szczególności jego nazwę.

Powyższe dane wpisujemy do załącznika – PIT/O – w części D. Do deklaracji nie trzeba załączać dowodu wpłaty lub umowy darowizny ze wskazaniem wartości przekazanych nieodpłatnie towarów, udostępnić je należy w przypadku wezwania ze strony Urzędu Skarbowego.

Darczyńca:

• przekazujący pieniądze – musi posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego,
• darujący inne rzeczy - musi posiadać dowód, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę (jego dane personalne i adresowe) oraz wartość przekazanej darowizny (zgodna z umową darowizny, nie odbiegająca od wartości rynkowej), a także oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny (warto by była ona uczyniona w formie pisemnej z podpisem reprezentanta Kościoła, który poświadcza przyjęcie darowizny) - w przypadku darowizny innej niż pieniężna.

W przypadku darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą Kościoła Katolickiego kwota równa darowiźnie jest zwolniona z opodatkowania u darczyńcy, jeżeli kościelna osoba prawna przedstawi darczyńcy pokwitowanie odbioru oraz - w okresie dwóch lat od dnia przekazania darowizny - sprawozdanie o przeznaczeniu jej na tę działalność. Poza tymi dwoma dokumentami darczyńca musi mieć dokument potwierdzające uczynienie darowizny - korzystający z ulgi

• darujący pieniądze – musi posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego,
• darujący inne rzeczy - musi posiadać dowód, z którego wynikają dane identyfikujące darczyńcę (jego dane personalne i adresowe) oraz wartość przekazanej darowizny (zgodna z umową darowizny, nie odbiegająca od wartości rynkowej), a także oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny (warto by była ona uczyniona w formie pisemnej z podpisem reprezentanta Kościoła, który poświadcza przyjęcie darowizny) - w przypadku darowizny innej niż pieniężna.

W tym przypadku jednak również należy wykazać darowiznę w deklaracji podatkowej wskazując wartość darowizny, wartość odliczenia oraz dane identyfikujące obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres (załącznik PIT-O, część D oraz dane w deklaracji rocznej).

Oczywiście sprawozdania oraz pokwitowania nie dostarcza się łącznie z PIT-O i deklaracją roczną, są one konieczne w razie kontroli podatkowej. Zakres danych koniecznych do wykazania w sprawozdaniu nie został ustalony ustawowo. Ważne jest, by sprawozdanie obrazowało, że kwota darowizny spełniła cel w niej zastrzeżony, zatem by była wykorzystana na cele charytatywno – opiekuńcze, przy czym ważny jest zakres faktycznie wykonanych zadań, podjętych czynności itp. Ogólne wskazanie celu, na jaki przeznaczono darowiznę, przez podanie - na cele charytatywno-opiekuńcze - nie spełnia wymogów ustawy, gdyż nie stanowi sprawozdania (por. wyrok NSA z dnia 29 października 2003 r., sygn. akt SA/Bd 2181/03).

Zwrot darowizny

Zwrot darowizny powoduje konieczność zgłoszenia tego faktu Urzędowi Skarbowemu. Obdarowany obowiązany jest przekazać tę informację Urzędowi Skarbowemu w terminie miesiąca od dnia dokonania zwrotu.

Jeżeli podatnik, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń darowizn a następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części), w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot, dolicza odpowiednio kwoty poprzednio odliczone.

Rozliczenie roczne