Polski obywatel, a także polski rezydent podatkowy powinien rozliczać podatki od przychodów z pracy za granicą w Polsce. Zasada nieograniczonego obowiązku podatkowego mówi, że niezależnie od miejsca, w którym uzyskuje się zarobek, jego całość należy opodatkować w Polsce, a jedynie odpowiednie zapisy umów mogą tę zasadę modyfikować. Należy zatem skontrolować, jak wygląda konkretny zapis umowy międzynarodowej i na jej podstawie stwierdzić, od jakiej wysokości przychodu należy zapłacić podatek oraz w jakiej wysokości będzie on naliczany.
Źródło: shutterstock
Osoba posiadająca rezydencję podatkową w Polsce podlega w Polsce opodatkowaniu również od kwot uzyskanych z pracy za granicą. Zasada ta, wynikająca z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje ponadto, że polskim rezydentem podatkowym jest osoba, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych).
W konsekwencji z reguły zarabiający za granicą posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w kraju (czyli musi rozliczyć się w kraju ze wszystkiego, co zarobi w danym roku).
Uznać należy że:
- jeżeli z krajem obcym łączy Polskę umowa w której stosuje się zasadę proporcjonalnego odliczenia – dochody zagraniczne z pracy należy ująć w Polsce w pit rocznym, nawet jeśli dodatkowe ulgi i odliczenia, a także odliczany podatek zagraniczny pozwolą na wyeliminowanie podatku do opłacenia w Polsce.
- jeżeli z krajem obcym łączy Polskę zasada zwolnienia z progresją – dochodów zagranicznych nie wykazuje się, chyba że oprócz kwot uzyskiwanych za granicą uzyskiwało się również przychody w Polsce. Wówczas kwoty zagraniczne trzeba wykazać.
Zwrot podatku z zagranicy
Kwoty zwrotu nadpłaconego za granicą podatku traktować trzeba również jako przychód – w przypadku państw z którymi obowiązuje zasada odliczenia proporcjonalnego. Przychód taki należy doliczyć do przychodu w kraju. Dokonuje tego w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot.
Kwoty zwrotu z zagranicy w przypadku zasady zwolnienia z progresją mogą wpływać na wartość skali podatkowej dla przychodów osiąganych i opodatkowanych w Polsce w latach kolejnych. W tych przypadkach zwrot nadpłaconego podatku jest przychodem, do którego stosuje się – tak jak do wcześniejszych przychodów – zwolnienie podatkowe wynikające z umowy między krajami (zwolnienie z progresją). Jeżeli podatnik w roku otrzymania zwrotu nie uzyskiwał żadnych przychodów, to uzyskanego zwrotu rozliczanego na zasadzie zwolnienia z progresją nie musi rozliczać (nie wypełni pit rocznego). Jeżeli uzyskał – wpływają one na skalę podatkową w roku otrzymania zwrotu podatku z zagranicy.
Przeliczenie kwot w walutach obcych na złotówki
Zarobki uzyskiwane w 2023 r. w walucie obcej oraz ponoszone z tego tytułu koszty, jak i odliczenia (np. składki na ubezpieczenie zagraniczne) ponoszone w walucie obcej, wykazuje się po ich uprzednim przeliczeniu na złotówki. Zatem na druku PIT kwoty wyrażone muszą być w walucie polskiej (w złotówkach).
Pomocna będzie zasada, w myśl której:
- przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu,
- koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu,
- kwoty uprawniające do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub obniżenia podatku, wydatki oraz podatek, wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku.
Ulgi i odliczenia w walutach obcych - przeliczanie na złotówki
Kwoty uprawniające do odliczenia od dochodu, podstawy obliczenia podatku lub obniżenia podatku, wydatki oraz podatek, wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia wydatku lub zapłaty podatku. Zasada powyższa nie stanowi o tym, po jakim kursie przeliczać kwoty zwolnione z podatku, np. wartość 30% diety za każdy dzień pozostawania w stosunku pracy za granicą. Przyjąć należy zatem, że zasada przeliczeń nie zmieni się, najpierw ustalamy wartość przychodu w walucie za dany okres, następnie w walucie ustalamy wartość 30% diety, odejmujemy tę kwotę bez wcześniejszego przeliczenia jej na złotówki a dopiero różnicę uznajemy za przychód podlegający przeliczeniu na złotówki po kursie średnim NBP z odpowiedniego dnia.
Podstawowe odliczenia
Zagraniczne przychody pozwalają na pewien zakres odliczeń (odliczenia podane są poniżej niezależnie, czy są to kwoty przychodów zwolnionych, kwoty odliczane od dochodu, przychodu czy podatku). Do takich należy w szczególności:
- zwolnienie tzw. 30% diety – wskazanej odrębnie dla każdego kraju, w którym pracowano; odliczenie przysługuje za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku pracy (kwot tych nie wykazuje się w ogóle w zeznaniu PIT); kwota zwolnienia przysługuje za każdy dzień przebywania w stosunku pracy za granicą (również za dni wolne, święta państwowe, niedziele itp). Zwolnienie nie przysługuje natomiast za dni wyjazdu, w których umowa z pracownikiem już nie obowiązuje; zwolnienie nie dotyczy osób przebywających za granicą w delegacji służbowej,
- krajowe kwoty kosztów uzyskania przychodów (ujęte ryczałtowo), krajowe inne koszty rozliczane w pit rocznym,
- krajowe ulgi i odliczenia (prorodzinna, internetowa, jeśli podatnikowi te ulgi przysługują, wyjazd sprawić może, że opieka nad dzieckiem nie była sprawowana, więc ulga prorodzinna może nie przysługiwać,
- rozliczenie łącznie z małżonkiem i jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
- część składek ZUS i zdrowotnych zapłaconych za granicą za nasze ubezpieczenie (w krajach UE oraz EOG), także krajowe składki ZUS i zdrowotne.
Działalność gospodarcza
Zasady opisane powyżej nie mają zastosowania do prowadzenia działalności gospodarczej. Inny jest również kurs przeliczeniowy kwot wyrażonych w walutach obcych i inaczej ustala się dzień uzyskania przychodu.