PIT-16A
Redakcja PIT.plDeklaracja PIT-16A przeznaczona jest dla podatników rozliczających się w formie karty podatkowej. Możliwość opodatkowania dochodów w tej formie została jednak za sprawą Polskiego Ładu bardzo ograniczona.

Źródło: shutterstock.com
Karta podatkowa niedostępna od 2022 roku
Wejście w życie Polskiego Ładu spowodowało, że od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorcy nie mogą zmienić formy opodatkowania na kartę podatkową. Podatnicy, którzy założą działalność w 2022 roku, również nie mogą zastosować karty podatkowej jako formy opodatkowania. Możliwość opodatkowania w tej formie mają aktualnie tylko przedsiębiorcy, którzy przed 2022 rokiem (na dzień 31 grudnia 2021) stosowali tą formę opodatkowania i nie dokonali zmiany. Ustawą likwidującą możliwość opodatkowania działalności w formie karty podatkowej jest art. 65 ust. 1 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład – Dz. U. z 2021 r., poz. 2105).
Warto zaznaczyć, że za sprawą przepisów Polskiego Ładu 2.0, jakie weszły w życie 1 lipca 2023 roku przedsiębiorcy na karcie podatkowej mają prawo do częściowego odliczenia składki zdrowotnej. Odliczenie to dokonywane jest od podatku, a wysokość tego odliczenia odpowiada kwocie równej 19% zapłaconych składek zdrowotnych.
Dla kogo PIT-16A?
PIT-16A składają podatnicy opodatkowani w formie karty podatkowej, z tytułu rozliczenia składki zdrowotnej odliczanej od podatku.
Opodatkowanie w formie karty podatkowej opiera się na tzw. decyzji wymiarowej wydanej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego po złożeniu PIT-16. Po otrzymaniu decyzji podatnik opłaca w trakcie roku podatek.
Rozliczenie na zasadzie karty podatkowej eliminuje możliwość:
- łącznego obliczania podatku z małżonkiem (również w ramach innych przychodów, tych poza kartą podatkową),
- rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
- korzystania z ulg i odliczeń, oprócz odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Do PIT-16A nie należy dołączać dodatkowych załączników. Jeżeli podatnik rozlicza również inne przychody, składa odpowiednią, dodatkową deklarację podatkową.
Termin składania PIT-16A
Począwszy od rozliczeń PIT w 2023 roku, podatnicy rozliczający PIT-16A zyskali więcej czasu na wypełnienie druku i jego dostarczenie do US. Ostateczny termin rozliczenia druku będzie mijał 28 lutego w 2026 roku, a nie z końcem stycznia jak miało to miejsce dotychczas.
PIT-16A – termin zapłaty podatku
Tutaj sytuacja nie uległa zmianie. Podatek nadal płatny jest bez wezwania w terminie do dnia siódmego każdego miesiąca za miesiąc ubiegły, a za grudzień – w terminie do dnia 28 grudnia roku podatkowego, na rachunek urzędu skarbowego.
Najczęściej zadawane pytania
1. Co to jest PIT-16A?
Deklaracja o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego
2. Kto wypełnia PIT 16A?
Kartowicze, czyli mali przedsiębiorcy, głównie rzemieślnicy, którzy mają możliwość rozliczania na karcie podatkowej i taką formę opodatkowania wybrali, gdy jeszcze było to możliwe.
3. Czy PIT-16 składa się co roku?
Druk PIT-16 to co innego niż druk PIT-16A. PIT-16 to wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej. Jednak ta możliwość została ograniczona i opodatkowanie w formie karty mogą kontynuować tylko Ci, którzy już na niej są. Nowi podatnicy nie mają takiej możliwości wyboru.
4. Czym jest karta podatkowa?
Karta podatkowa polega na comiesięcznym odprowadzaniu zryczałtowanej stawki podatku, która nie zależy ani od obrotów, ani od dochodu firmy. Jest ona ustalona odgórnie przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, przy czym podstawą jej naliczenia jest przede wszystkim charakter prowadzonej działalności.
5. Jaki jest limit dochodu na karcie podatkowej?
W Monitorze Polskim opublikowano obwieszczenie Ministra Finansów w sprawie stawek karty podatkowej, jakie obowiązują w 2025 roku. W myśl obwieszczenia kwota rocznego przychodu, do której można wykonywać świadczenia przy prowadzeniu niektórych usług z wyjątkiem świadczeń dla ludności to 96 711 zł w 2025 roku …
6. Jak złożyć PIT-16A?
Od dwóch lat Ministerstwo Finansów nie przygotowuje aktywnej e-deklaracji w pdf umożliwiającej wysyłkę online. Podatnicy mogą rozliczać się tradycyjnie, w wersji papierowej albo skorzystać z darmowego programu komercyjnego e-pity 2025 bądź korzystać z interaktywnego formularza PIT-16A za 2025 rok.
7. Czy PIT-16A można wysłać przez internet?
Tak m.in. w darowym programie e-pity 2025. Ministerstwo Finansów od kilku lat nie wystawia aktywnego druku PIT-16A do wysyłki online.