Otrzymanie darowizny wiąże się z obowiązkiem podatkowym względem fiskusa. Wiele osób jednak nie zdaje sobie z tego sprawy lub zapomina o tej ważnej kwestii. Warto dowiedzieć się, kiedy można skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, oraz jak poprawnie rozliczyć się z urzędem skarbowym.
Otrzymywanie darowizn jest dosyć często spotykaną sytuacją. Jednocześnie nie zawsze towarzyszy mu sporządzenie umowy darowizny, a darczyńca w wielu przypadkach należy do rodziny lub grona najbliższych osób. W praktyce konieczność zapłacenia podatku od darowizny zależeć będzie w głównej mierze od stopnia pokrewieństwa łączącego strony oraz wartości darowizn. Należy mieć świadomość, że nawet jeżeli podatnik korzysta ze zwolnienia z tego podatku, musi dopełnić pewnych obowiązków względem organu podatkowego. Należy wobec tego właściwie określić grupę podatkową oraz poznać zasady, na jakich udzielane jest zwolnienie od podatku.
Źródło: Daniel Krason/Shutterstock.com
Zgodnie z art. 888 kodeksu cywilnego "darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku". Jest to wobec tego nieodpłatne przekazanie przez darczyńcę składnika majątku na rzecz innej osoby, o ile nie dochodzi do tego na podstawie umowy uregulowanej przez inne przepisy kodeksu. Otrzymanie darowizny wiąże się również z powstaniem obowiązku podatkowego, a o wysokości zobowiązania decyduje przede wszystkim kwota darowizny. Nie mają tu jednak zastosowania przepisy o podatku dochodowym lecz ustawa o podatku od spadków i darowizn. Kluczowe znaczenie odgrywają przy tym grupy podatkowe, oparte o relacje łączące darczyńcę i osobę otrzymującą darowiznę. To od nich będzie zależeć przede wszystkim wysokość kwoty wolnej od podatku oraz możliwość uzyskania całkowitego zwolnienia.
Co ważne: obliczając kwotę wolną od podatku, należy zsumować wartość majątku nabytego od danej osoby w okresie 5 lat poprzedzających ostatnie nabycie.
W przypadku podatku od darowizn można wyodrębnić następujące grupy podatkowe:
W ramach pierwszej grupy podatkowej wyróżnia się ponadto tzw. zerową grupę podatkową, zrzeszającą osoby z najbliższej rodziny, a więc wstępnych i zstępnych, rodzeństwo i małżonków. Od 27 października 2020 roku do tej grupy należą także wychowankowie rodzin zastępczych, rodzinnych domów dziecka oraz ich opiekunowie. W takim przypadku nie występuje obowiązek zapłaty podatku.
Stawka podatku zależeć będzie przede wszystkim od grupy podatkowej oraz wartości przedmiotu darowizny.
W związku z powyższym w przypadku darowizny na rzecz zstępnych (w tym również podopiecznych rodzinnych domów dziecka czy placówek opiekuńczo-wychowawczych), przysługiwać będzie prawo do pełnego zwolnienia z podatku. Nadal darowiznę należy jednak zgłosić w urzędzie skarbowym po przekroczeniu kwoty wolnej. Zwolnienie jest przy tym niezależne od kwoty przekazanych darowizn. W przypadku zaniechania tego obowiązku podatnik będzie natomiast zobowiązany do odprowadzenia podatku.
Aby uniknąć problemów w kontaktach z fiskusem, trzeba również pamiętać o odpowiednim udokumentowaniu dokonania darowizny, zwłaszcza jeżeli są nią środki pieniężne. Należy zrobić to przelewem, wówczas jego potwierdzenie będzie dowodem przekazania na rachunek, o który często upomina się urząd skarbowy.
Osoby chcące skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, powinny skorzystać z formularza SD-Z2 i złożyć go w stosownym urzędzie skarbowym. Można to zrobić zarówno w tradycyjnej, papierowej formie, jak i online. Należy to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a więc od otrzymania darowizny. Co ważne: przekroczenie tego terminu będzie wiązało się z koniecznością zapłaty podatku w pełnej wysokości, natomiast jeżeli fakt otrzymania darowizny zostanie wyjawiony w wyniku kontroli, stawka podatku wyniesie 20% wartości nabytego majątku.
W przypadku otrzymania darowizny wyższej od kwoty wolnej od osoby nienależącej do zerowej grupy podatkowej należy ten fakt zgłosić do urzędu skarbowego w przeciągu 1 miesiąca oraz uregulować wskazany podatek.
Podatek należy obliczyć w przypadku gdy: Miejsce opodatkowania znajduje się w Polsce oraz osoby podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, Nie korzystamy z ulgi nielimitowanej, Nie korzystamy z innych zwolnień z podatku od darowizn, Wysokość darowizny przekracza progi nie podlegające opodatkowaniu ...
W zależności od tego, czy obdarowany jest osobą fizyczną, czy osobą prawną, zastosowanie do opodatkowania otrzymanej darowizny znajdą przepisy ustawy o spadkach i darowiznach albo ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ...
27 października wchodzą w życie uchwalone przed Sejm przepisy, które poszerzają krąg uprawnionych do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Do zwolnienia będą mieć prawo m.in. wychowankowie rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka ...
Wolne od podatku darowizny: Nie wszystko, co podatnik nabywa tytułem darowizny, podlega opodatkowaniu. Istnieją trzy zasadnicze grupy takich składników majątkowych: majątek nabywany od najbliższych krewnych (ulga nielimitowana), ulga mieszkaniowa oraz grupa innych świadczeń wolnych od podatku.
Choć darowiznę uznaje się za umowę, to świadczenie w niej jest tylko jednostronne. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Zasady, jakie stosuje się do umowy darowizny regulowane są w ustawie kodeks cywilny. Konsekwencje podatkowe takiej czynności regulują przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn ...
W deklaracji podatkowej składanej w związku z otrzymaną darowizną, podatnik sam określa jej wartość. Podstawą ustalenia, jaką wysokość podatku należy zapłacić jest cena rynkowa przedmiotu darowizny z dnia powstania obowiązku podatkowego (w przypadku darowizny pieniężnej będzie to po prostu wartość dokonanej darowizny) ...
Podatek od darowizn jest o tyle specyficzny, że podatnik ponosi odpowiedzialność za terminowe złożenie deklaracji, po której powinien czekać na wydanie decyzji ze strony organu podatkowego ...
Zaręczyny, ślub, komunia, 18 - te urodziny, ukończenie studiów czy też zaliczenie egzaminów zawodowych mogą być okazją, przy której otrzymać można od bliskich prezenty znacznej wartości ...
Teoretyczna droga udokumentowania posiadanego majątku pozwoliłaby na złożenie oświadczenia, w którym osoba kontrolowana wskazuje kilkadziesiąt osób od których uzyskała darowizny w kwotach nie powodujących opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Powstaje wówczas pytanie, czy organ kontrolujący może domagać się od przekazującego darowiznę oświadczenia w tym zakresie ...
Ulga możliwa jest wyłącznie w przypadku dopełnienia odpowiednich formalności, w szczególności: terminowego zadeklarowania czynności, złożenia odpowiedniej deklaracji podatkowej, dokonania czynności w odpowiedniej formie ...