Podatek dochodowy

26 lutego 2025

Podatek dochodowy to jedno z najważniejszych zobowiązań względem fiskusa, jakie muszą regulować osoby osiągające podlegający opodatkowaniu dochód. Płacą go zarówno osoby fizyczne (PIT), jak i osoby prawne (CIT).

Podatek dochodowy to podatek bezpośredni, a więc obciążający bezpośrednio podatnika, różniący się pod tym względem od podatków pośrednich, takich jak podatek od towarów i usług. Jego obowiązkiem jest w związku z tym odprowadzenie go do stosownego organu podatkowego, choć często dzieje się to za pośrednictwem płatnika (a więc np. pracodawcy, odprowadzającego zaliczki na podatek). Większość podatników kojarzy podatek dochodowy z podatkiem dochodowym od osób fizycznych i jego nieodłączną częścią, jaką jest rozliczanie rocznej deklaracji podatkowej PIT. Na tym jednak wcale nie kończy się to zagadnienie. Podatek dochodowy płacą również osoby prawne (CIT – Corporate Income Tax).

Warto dowiedzieć się więcej na ten temat, poznając przy tym m.in. reguły płacenia zaliczek, sposób obliczania PIT i podstawy opodatkowania, stawki podatku, koszty uzyskania, a także ulgi i odliczenia, które może zastosować podatnik. Dzięki nowoczesnym narzędziom rozliczenia z fiskusem nie muszą być wcale skomplikowane, a każdy podatnik poradzi sobie z nimi bez większych problemów.

Źródło: Natee Meepian/Shutterstock.com

Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Osoby fizyczne, zatrudnione np. na podstawie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych czy prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, zgodnie z ustawą są zobowiązane do opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych, określanego równie często terminem PIT (ang. Personal Income Tax). Ten kojarzy się głównie z deklaracją składaną za rok podatkowy, w jego trakcie podatnik odprowadza jednak również zaliczki na podatek dochodowy. Jeżeli jest zatrudniony, robi to za pośrednictwem płatnika, którym jest zakład pracy, dla emerytów i rencistów jest to natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą natomiast odprowadzać zaliczki we własnym zakresie.

Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

Do uiszczania podatku dochodowego zobowiązane są również osoby prawne, takie jak

• spółki prawa handlowego (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością),
• spółki komandytowo-akcyjne,
• stowarzyszenia, banki, fundacje,
• podatkowe grupy kapitałowe.

Podstawę opodatkowania stanowi przy tym dochód osiągnięty w roku podatkowym przez osobę prawną. Dotyczy to wszystkich spółek, których siedziba znajduje się na terenie Polski, w nieograniczonym zakresie oraz spółek zagranicznych w zakresie dochodów osiąganych na terenie Polski.

Podatek dochodowy: ile wynosi?

Stawka podatku dochodowego od osób fizycznych jest zależna od formy opodatkowania. Stawki podatkowe wynoszą:

• W przypadku skali podatkowej: 17% do podstawy obliczenia podatku w wysokości 85 528 zł, 32% od dochodu powyżej tej kwoty,
• W przypadku podatku liniowego 19%,
• Dla dochodów z kapitałów pieniężnych, zbycia nieruchomości to 19%,
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oferuje 7 różnych stawek od 2 do 20%,
• Podstawowa stawka podatku CIT wynosi 19%, preferencyjny CIT to 9%.

Obliczając wysokość podatku, pod uwagę należy wziąć również m.in. kwotę zmniejszającą podatek, składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, koszty uzyskania przychodu oraz ulgi i odliczenia od podatku, które można zastosować w przypadku konkretnego podatnika.

Jak rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych?

Jednym z ważnych obowiązków podatnika jest złożenie w terminie rocznej deklaracji podatkowej PIT. Aby to zrobić, nie trzeba nawet wychodzić z domu. Co więcej: przygotowane narzędzia pozwalają na automatyzację większości czynności, w tym zarówno obliczenie kwoty podatku, jak i przesłanie deklaracji do odpowiedniego urzędu skarbowego. Aby to zrobić, należy:

• Dowiedzieć się, jaki rodzaj PIT będzie odpowiedni do typu osiąganych dochodów.
• Poznać termin rozliczenia PIT za dany rok podatkowy.
• Wybrać jedną z metod rozliczenia PIT.
• Wypełnić deklarację PIT i dostarczyć ją do odpowiedniego urzędu skarbowego.

Podatek PIT przez Internet

Zdecydowanie najłatwiejszym i najszybszym sposobem na rozliczenie podatku od dochodów osób fizycznych jest skorzystanie z narzędzi online. Do dyspozycji podatnika pozostaje kilka różnych możliwości. Jedną z najpopularniejszych jest uruchomiony przez Ministerstwo Finansów system Twój e-PIT. W ten sposób można rozliczyć deklaracje PIT-37, PIT-38, PIT-36 i PIT-28. Olbrzymim udogodnieniem jest automatyczne pobranie informacji z dokumentów nadesłanych przez płatników oraz uzupełnienie deklaracji PIT. Wobec tego wystarczy, aby podatnik zweryfikował prawdziwość danych oraz przesłał deklarację do urzędu skarbowego. Jeżeli tego nie zrobi, PIT zostanie przesłany automatycznie. Z potencjału narzędzia nie mogą jednak skorzystać między innymi osoby prowadzące własną działalność gospodarczą. Do ich dyspozycji pozostaje jednak inne oprogramowanie, takie jak system e-Deklaracje. Zeznanie podatkowe będzie można również przygotować i wysłać w niezwykle łatwy sposób, korzystając z programów PIT, takich jak e-pity. Cały proces jest w znacznej mierze zautomatyzowany, a narzędzie przyda się również w przypadku innych rozliczeń z fiskusem.