Wrzesień i kolejne miesiące końcówki roku to czas, gdy część pracowników zauważa niższe wynagrodzenie „na rękę”. Nie zawsze wynika to z błędu pracodawcy. Najczęściej powody związane są z podatkami, składkami oraz indywidualną sytuacją pracownika. Wyjaśniamy przyczyny zmniejszenia wynagrodzenia na koniec roku.
Jak wynika z danych podawanych przez resort finansów dochody z PIT rosną tym mocniej, im więcej miesięcy w roku upływa, jako że kolejne osoby „wpadają w II próg podatkowy”. Tłumaczymy, kto i kiedy płaci podatek w drugim progu podatkowym.
Dlaczego pensja może być niższa na koniec roku?
Różnice w wysokości wynagrodzenia wynikają m.in. z:
- mniejszej liczby przepracowanych dni – urlopy, zwolnienia lekarskie czy zasiłki (np. opieka nad dzieckiem) obniżają podstawę do wypłaty,
- przekroczenia pierwszego progu podatkowego – w 2025 r. limit wynosi 120 000 zł rocznie. Po jego przekroczeniu podatek od nadwyżki rośnie z 12% do 32%,
- wyższej zaliczki na PIT – zaliczki obliczane przez pracodawcę mogą znacząco zmniejszyć wypłatę netto od momentu wejścia w drugi próg podatkowy.
Zaliczka na PIT a niższe wynagrodzenie
Pracodawca potrąca z pensji zaliczkę na podatek dochodowy. Do momentu osiągnięcia przychodu 120 000 zł rocznie obowiązuje stawka 12%. Gdy pracownik przekroczy ten próg, zaliczka rośnie, a pensja netto maleje.
Przykład: pracownik zarabiający 15 000 zł brutto miesięcznie, we wrześniu przekracza 120 000 zł rocznego dochodu. Od nadwyżki płaci już 32% podatku, co obniża jego wynagrodzenie netto.
Wynagrodzenie netto pracownika (15 000 zł brutto miesięcznie) w 2025 roku
| Miesiąc | Brutto | Netto |
|---|---|---|
| Styczeń | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Luty | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Marzec | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Kwiecień | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Maj | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Czerwiec | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Lipiec | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Sierpień | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Wrzesień | 15 000 zł | 10 555,58 zł |
| Październik | 15 000 zł | 9 167,58 zł |
| Listopad | 15 000 zł | 8 016,58 zł |
| Grudzień | 15 000 zł | 8 016,58 zł |
| Suma roczna | 180 000 zł | 120 200,96 zł |
Źródło: Opracowanie własne Pit.pl
W powyższej tabeli widać, że przez 9 pierwszych miesięcy roku wynagrodzenie netto utrzymuje się na stałym poziomie. Spadek zaczyna się od października – to moment, w którym pracownik przekracza 120 000 zł dochodu rocznego i zaczyna płacić wyższą zaliczkę PIT (drugi próg podatkowy).
źródło: Shutterstock
Składki i podatki w 2025 roku – obciążenia które wpływają na wynagrodzenie netto
Poniżej zestawienie podstawowych składek ZUS oraz podatku PIT obowiązujących w 2025 roku (dla pracowników etatowych):
Rodzaj składki/podatku | Stawka (2025) | Kto finansuje? |
Składka emerytalna | 9,76% | pracownik |
Składka rentowa | 1,50% | pracownik |
Składka chorobowa | 2,45% | pracownik |
Składka zdrowotna | 9,00% (od dochodu) | pracownik |
Składka wypadkowa | 1,67% (średnio) | pracodawca |
Fundusz Pracy | 2,45% | pracodawca |
PIT – I próg podatkowy | 12% do 120 000 zł | pracownik |
PIT – II próg podatkowy | 32% powyżej 120 000 zł | pracownik |
Zwrot podatku w rocznym rozliczeniu
Choć zaliczki mogą być wyższe, w rozliczeniu rocznym często da się odzyskać część podatku. Kluczowe są ulgi i odliczenia – m.in. ulga na dzieci, darowizny czy termomodernizacja. Warto rozważyć też wpłaty na IKZE, które zmniejszają podstawę opodatkowania. Dzięki temu, choć wrześniowa czy grudniowa pensja może być niższa, w rozliczeniu rocznym można liczyć na zwrot podatku. Niższe wynagrodzenie za wrzesień 2025 nie jest błędem w przelewie od pracodawcy. To naturalna konsekwencja przekroczenia pierwszego progu podatkowego oraz wyższych zaliczek na PIT. Jednak dzięki ulgom podatkowym i rocznemu rozliczeniu część pieniędzy można odzyskać.