W trakcie 2022 r. miało miejsce wiele zmian w systemie podatkowym. Zmiany dotyczyły kwoty wolnej od podatku, stawki PIT na skali podatkowej oraz zasad opłacania zaliczek na podatek dochodowy. Sprawdzamy, kto będzie musiał dopłacić do zeznania podatkowego za 2022 r. 

Według szacunków resortu finansów na przykładzie zeznania PIT-37, gdyby został utrzymany 17% PIT w pierwszym progu oraz mechanizm rolowania zaliczek również w drugim półroczu 2022 r., dopłaty do PIT dotyczyłaby 2,6 mln podatników. Natomiast po uchyleniu tego mechanizmu – dopłaty będą dotyczyć tylko 1,2 mln podatników – poinformowało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytania PAP.

Kto zapłaci za Polski ład?

Sezon rozliczeń podatkowych za 2022 r. jeszcze przed nami i skutki reformy podatkowej, która miała zapewnić więcej w portfelach Polaków nie są jeszcze widoczne. Reforma podatkowa trwa od 2021 roku. Zmiany wprowadzane w trakcie tego roku i zmiany, które zaczęły obowiązywać od stycznia 2022 r. wpłyną na rozliczenia podatkowe, które zaczną składać niebawem Polacy. Szczególnie dla przedsiębiorców złożenie zeznania podatkowego za 2022 r. będzie wyzwaniem. Oni bowiem muszą podjąć decyzje z której formy opodatkowania skorzystają za 2022 rok. Po raz pierwszy w historii można bowiem zmienić wybraną formę opodatkowania i zamiast np. na ryczałcie czy podatku liniowym rozliczyć się na zasadach ogólnych. 

Podatnicy mogą być zagubieni, przepisy podatkowe zmieniały się w trakcie roku kilkakrotnie. Zamieszanie z zaliczkami. Różne zasady obliczania zaliczek na podatek dochodowy sprawią, że nie jedna osoba może nie wiedzieć jak prawidłowo rozliczyć zeznanie z fiskusem za 2022 r..  Na rozliczenia podatkowe będą miały też wpływ wszystkie ulgi podatkowe, z których skorzystać mogą podatnicy. Ponadto ważne będzie też czy rozliczamy się samodzielnie czy z małżonkiem.  Na co zwrócić szczególną uwagę i jak przygotować się do rozliczenia? -podpowiadamy

Obniżka PIT z 17 na 12 % - Niskie podatki to tylko przykrywka

Rok 2022 podatnicy rozliczający się na skali podatkowej rozpoczęli z 17 % stawką PIT w pierwszym progu podatkowym i nową daniną w postaci 9% składki zdrowotnej. Zmiany wprowadzone w PIT od lipca obniżyły podatek do 12 % w pierwszym progu ale nie zmieniły obciążeń dotyczących składki zdrowotnej. Zmieniła się też kwota zmniejszająca i w różny sposób były wyliczane zaliczki na podatek dochodowy. Dodatkowo do lipca  była ulga dla klasy średniej, którą ustawodawca zdecydował się zlikwidować. 

Źródło: shutterstock 

Trzy stany prawne a jedno zeznanie podatkowe 

Z uwagi na zmieniające się stany prawne i ilość zmian warto przygotować zeznanie podatkowe w systemie do rozliczeń podatkowych. Program pozwoli zweryfikować czy dostępne i udostępnione zeznanie w aplikacji rządowej jest takie same. Podatnicy, którzy nie przekroczą I progu podatkowego skorzystają z 12 % stawki podatku. Zweryfikować będą musieli wysokość zaliczek odprowadzonych fiskusowi przez płatników w trakcie roku. Jeżeli okaże się że zaliczki zostały pobrane w za niskiej wysokości trzeba będzie dopłacić do zeznani podatkowego.  Obniżyć podatek do zapłaty może wspólne rozliczenie z małżonkiem lub w przypadku osoby samotnie wychowującej dziecko z dzieckiem. Warto też skorzystać z przysługujących ulg i odliczeń, które pozwolą na obniżenie podatku do zapłaty.

Rozliczenie PIT za 2022 r. a likwidacja ulgi dla klasy średniej

Wprowadzone zmiany obniżają stawę PIT w  pierwszym progu podatkowym. Jednak likwidacja w trakcie roku podatkowego preferencji jaką była ulga dla klasy średniej jest niekorzystna. Dokonując zmian ustawodawca musi pamiętać o wszystkich podatnikach. Są bowiem grupy osób, które  przy niższej stawce podatku i jednoczesnej likwidacji tzw. ulgi dla klasy średniej poniosą straty w rozliczeniu rocznym. Dlatego też deklaracje PIT za 2022 r. powinny uwzględniać tą preferencje podatkowym.

Zwrot różnicy przez fiskusa - kto ją otrzyma?

Podatnicy, dla których skorzystanie z ulgi dla klasy średniej byłoby korzystne maja otrzymać zwrot  różnicy, czyli kwotę zmniejszającą podatek, tak aby nowe rozwiązanie nie spowodowało pogorszenia ich prawnopodatkowej sytuacji. Zgodnie z  treści art. 26 ustawy o PIT, w sytuacji kiedy podatek należny za 2022 r. wynikający z zeznania będzie wyższy od hipotetycznego podatku należnego za 2022 r., właściwy naczelnik urzędu skarbowego skontaktuje się z podatnikiem i zwróci kwotę różnicy.

Rolowanie zaliczek a dopłata do PIT

Nie zawsze jednak możliwe będzie uniknięcie zapłaty podatku.  Bałagan przy wprowadzaniu reformy podatkowej, za który rząd obwiniał na początku księgowe doprowadził do wprowadzenia rozporządzenia na mocy którego wprowadzono mechanizm rolowania zaliczek. Niektórzy płatnicy liczyli zaliczki wg dwóch stanów prawnych i odprowadzali je fiskusowi w za niskiej wysokości wg zasad z 2021 roku. System ten działał w pierwsze połowie 2022 roku, w czasie kiedy kwota zmniejszająca podatek była wyższa. Od lipca 2022 r. wraz ze zmianą PIT z 17% na 12 % zmieniła się kwota zmniejszająca zaliczki na podatek.

PIT-2 a dopłata do zeznania rocznego

W 2022 r. zmieniła się kwota wolna od podatku, która wzrosła do 30 000 zł.  Od stycznia do czerwca  

kwota zmniejszająca zaliczkę na podatek wynosiła  425 zł,  a od lipca 2022 r. wynosi 300 zł w skali miesiąca. Stąd pracownicy którzy osiągają dodatkowo dochody z innego tytułu niż zatrudnienie na umowę o pracę, mogą spotkać się z dopłatą  do zeznania rocznego za 2022 r.

Pracodawca może odjąć od podatku kwotę zmniejszającą, jeżeli poza przychodami z pracy pracownik:

1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika, który z mocy ustawy stosuje zmniejszenie zaliczki od tego świadczenia;
2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3. nie osiąga dochodów opodatkowanych wg skali podatkowej, od których sam jesteś zobowiązany obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy;
4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Trzeba pamiętać, że podatnikowi przysługuje jedna kwota wolna, którą w przypadku emeryta uwzględnia w zaliczkach organ rentowy. W przypadku przedsiębiorcy kwota ta stosowana jest przy opłacaniu zaliczek na podatek od przychodów z działalności gospodarczej. Natomiast wieloetatowiec może upoważnić tylko jednego pracodawcę do uwzględniania kwoty wolnej. W przeciwnym wypadku (kilkukrotnego stosowania kwoty wolnej w trakcie roku) podatnik musiałby dopłacać do podatku w rocznym rozliczeniu. Dlatego pracownik ma możliwość niezłożenia u pracodawcy PIT-2 oraz w każdym czasie może wycofać złożony PIT-2.

Dochody w wysokości 5000, 8500, 12000 zł kiedy podatnik dopłaci do PIT w 2023 r. 

W przypadku podatników, którzy osiągają dochód, który w skali roku nie przekroczy 120 000 zł i mieli prawidłowo odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy, nie mieli potrącanej w trakcie roku ulgi dla klasy średniej i mają jednego płatnika dopłaty mogą się nie zdarzyć. 

Jeżeli podatnik złożył PIT – 2 więcej niż jednemu płatnikowi, zmieniał w trakcie roku prace lub nie zostały odprowadzone zaliczki na podatek we właściwej wysokości możliwa jest dopłata do zeznania podatkowego. 

5 000 zł  brutto co miesiąc – czy trzeba będzie dopłacić do zeznania rocznego?

W pierwszym analizowanym scenariuszu przyjmujemy że podatnik uzyskuje dochody co miesiąc w wysokości  5000 zł brutto, koszty uzyskania przychodu 250 zł i złożył PIT-2. Roczne wynagrodzenie netto podatnika uległo zwiększeniu o 564 zł w porównaniu do zasad w 2021 r., a w rozliczeniu rocznym podatnik nie wykaże zarówno niedopłaty jak i nadpłaty podatku. Podatnikowi nie przysługuje ulga dla klasy średniej i nie otrzyma zwrotu od fiskusa. Podatnik jeżeli będzie rozliczał się samodzielnie dla niego zmiany podatkowe będą neutralne.  W sytuacji kiedy nadpłacił zaliczki otrzyma zwrot podatku.

8500 zł brutto wynagrodzenia nadpłata czy niedopłata do PIT?

Przy miesięcznym wynagrodzeniu brutto 8500 zł, kosztach uzyskania przychodu 250 zł oraz złożeniu PIT-2 roczne wynagrodzenie netto nie ulegnie zmianie w porównaniu do wynagrodzenia naliczonego według zasad w 2021 r., a w rozliczeniu rocznym podatnik nie wykaże zarówno niedopłaty jak i nadpłaty podatku. Podatnikowi któremu przysługiwała ulga dla klasy średniej odzyska od fiskusa nadpłatę i zyska na zmniejszeniu podatku do 12%.  

12 000 zł brutto wynagrodzenia czy trzeba będzie dopłacić do PIT

Przy miesięcznym wynagrodzeniu brutto 12000 zł, kosztach uzyskania przychodu 250 zł i złożeniu PIT-2 roczne wynagrodzenie netto ulegnie zwiększeniu o 292 zł w porównaniu do wynagrodzenia naliczonego według zasad w 2021 r., a w rozliczeniu rocznym podatnik nie wykaże zarówno niedopłaty jak i nadpłaty podatku. Przy niezłożeniu PIT-2 podatnik otrzyma tyle samo "na rękę", a w rocznym zeznaniu wykaże nadpłatę podatku.

Do PIT za 2022 r. mogą dopłacić przedsiębiorcy

Do zeznania rocznego mogą dopłacić przedsiębiorcy. W sytuacji kiedy zaliczki na PIT były za małe trzeba będzie dokonać dopłat. Również ryzykowna może być zmiana opodatkowania, bo będzie wiązała się z zapłatą podatku wg danej formy opodatkowania i często ze zmianą w zasadach zapłaty składki zdrowotnej wg zmienianej formy opodatkowania. W sytuacji, kiedy podatnik opłacający niższa składkę zdrowotną na podatku liniowym będzie chciał rozliczyć rok 2022 na zasadach ogólnych będzie musiał opłacić podatek wg skali podatkowej i wyrównać składki do ZUS. 

Polski ŁadPodatki 2022Twój e-PITPłatnik PITPodatek PITUlga dla klasy średniejRozliczenie roczne