Zwolnienie lekarskie (L4) pracownika to często czas kiedy pracodawca zadaje sobie pytanie, czy można zwolnić pracownika w trakcie jego nieobecności? Chociaż intuicja podpowiada, że pewne sytuacje biznesowe wymagają natychmiastowych decyzji kadrowych, polskie prawo pracy wprowadza ścisłe restrykcje chroniące pracownika na chorobowym. Naruszenie tych zasad może prowadzić do kosztownych procesów sądowych i konieczności wypłaty wysokich odszkodowań.
Wyjaśniamy kiedy i na jakich warunkach pracodawca ma prawo rozwiązać umowę z osobą przebywającą na L4, a kiedy jest to absolutnie zabronione. Tłumaczymy, jak postępować zgodnie z Kodeksem pracy, aby chronić interesy firmy i uniknąć poważnych konsekwencji.
Szczególna ochrona pracownika w trakcie zwolnienia lekarskiego
Zgodnie z art. 41 Kodeks pracy, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi w okresie usprawiedliwionej nieobecności — czyli również wtedy, gdy przebywa on na zwolnieniu lekarskim. Zatem generalna zasada jest taka: pracownik na L4 ma prawo do ochrony przed wypowiedzeniem. Są jednak pewne wyjątki i odstępstwa od tej zasady.
Art. 41. [Ochrona przed wypowiedzeniem] Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. |
Źródło: Shutterstock/ chayanuphol
Wyjątki – kiedy zwolnienie pracownika na L4 jest dopuszczalne
Obowiązujące przepisy prawa pracy przewidują wyjątki i sytuacje, w których rozwiązanie umowy z pracownikiem na L4 jest możliwe, choć wymaga spełnienia konkretnych warunków. Kwestie tę ustawodawca uregulował w art. 53 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca może rozwiązać z pracownikiem stosunek pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia (nie dyscyplinarnie z winy pracownika, ale z innego powodu), jeśli niezdolność pracownika do pracy z powodu choroby trwa:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Warto pamiętać, że samo przebywanie na zwolnieniu lekarskim nie chroni pracownika przed rozwiązaniem z nim umowy o pracę – niedopuszczalne jest jedynie wypowiedzenie tej umowy, pochodzące od pracodawcy w trakcie zwolnienia lekarskiego.
Konsekwencje dla pracodawcy za bezprawne zwolnienie pracownika w trakcie zwolnienia lekarskiego
Nieprzestrzeganie wymogów może narazić pracodawcę na ryzyko:
- rozwiązanie umowy z naruszeniem ochrony pracownika skutkuje koniecznością wypłaty odszkodowania lub przywrócenia pracownika do pracy – decyzję podejmuje sąd pracy.
- jeśli pracodawca dopuścił pracownika do pracy podczas trwania zwolnienia lekarskiego, czyli wiedząc, że pracownik formalnie przebywa na zwolnieniu, narusza przepisy BHP oraz przepisy o niezdolności do pracy – grozi mu grzywna od 1 000 zł do 30 000 zł.
Zwolnienie pracownika podczas trwania zwolnienia lekarskiego nie jest automatycznie niedopuszczalne, ale wiąże się z szeregiem ograniczeń i formalności. Z perspektywy pracodawcy: ochrona pracownika trwa do momentu spełnienia ustawowych warunków do zwolnienia. Naruszenie tej ochrony może przynieść poważne skutki finansowe i prawne. Dlatego decyzje kadrowe w takich przypadkach warto podejmować ostrożnie zgodnie z przepisami prawa pracy.