Wiele studentów szuka zatrudnienia na okres wakacji. Zanim jednak podpiszesz umowę, warto wiedzieć, jakie formy zatrudnienia są najkorzystniejsze, ile student faktycznie zarobi „na rękę” oraz czy musi odprowadzać składki ZUS i podatek dochodowy.
» Działalność gospodarcza studenta - kiedy trzeba zapłacić składki ZUS i podatki?
Już za miesiąc zaczynają się wakacje. Wielu studentów już dziś szuka dodatkowego zajęcia na okres przerwy od nauki. Zatrudnienie studenta budzi jednak nadal wiele wątpliwości zarówno w kontekście obowiązku zapłaty podatku PIT, jak i składek ZUS.
Źródło: shutterstock / Unai Huizi Photography
Wynagrodzenie studenta. Różnica w płacie netto i brutto
Student podejmując zatrudnienie każdorazowo musi uzyskać za wykonaną przez siebie pracę stosowne wynagrodzenie. Wynagrodzenie to jest określone wprost w podpisanej umowie. Warto jednak pamiętać, że wskazana kwota jest kwotą brutto, która w zależności od formy zatrudnienia podlega obniżeniu o stosowne składki ZUS i podatek PIT. Oznacza to, że sama kwota brutto na umowie nie powinna być wyznacznikiem wyboru formy umowy, jaką podpisze student. Kwota ta będzie bowiem ostatecznie niższa niż wskazana bezpośrednio na umowie. Jaką zatem formę zatrudnienia powinien wybrać student?
Wiele umów dla studenta. Wybierz najkorzystniejszą
Student chcący podjąć pracę ma do dyspozycji trzy formy zatrudnienia:
- Umowa o pracę,
- Umowa zlecenie,
- Umowa o dzieło.
Wybór często nie jest prosty. W przypadku jednak studentów zdecydowaną przewagę ma jedna z nich. Więcej o tym poniżej.
Rodzaje umów dla studenta | Obciążenia umów |
|---|---|
Umowa o pracę | Konieczność potrącenia z wynagrodzenia składki emerytalnej, rentowej, chorobowej, wypadkowej oraz zdrowotnej |
Brak PIT dla studentów do ukończenia 26 roku życia do kwoty 85 528 zł | |
Umowa zlecenie | Brak składek ZUS do 26 r.ż. |
Brak PIT dla studentów do ukończenia 26 roku życia do kwoty 85 528 zł | |
Umowa o dzieło | Nie odprowadza się ZUS, z wyjątkiem umów o dzieło z pracodawcą (podmiotem, u którego jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę). |
Konieczność potrącenia 12% zaliczki PIT |
Źródło: PIT.pl / Opracowanie własne
Student zatrudniony na umowie zlecenie
Jedną z najpopularniejszych form dorabiania na studiach jest zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia. Jest to bardzo korzystna forma współpracy zarówno dla studenta, jak i pracodawcy. Zarobki studenta do ukończenia 26 roku życia zwolnione są bowiem z konieczności odprowadzania składek ZUS. Po osiągnięciu jednak 26 lat, zasady oskładkowania dochodów są takie same, jak w przypadku pozostałych zleceniobiorców, a więc pojawia się konieczność odprowadzenia składek emerytalnych, rentowych, wypadkowych i zdrowotnych.
Uwaga! Kluczowe przy zwolnieniu z ZUS jest posiadanie tzw. statusu studenta, który bezpośrednio determinuje prawo do zwolnienia z konieczności odprowadzania składek. Status ten można potwierdzić składając osobiście oświadczenie o byciu studentem, bądź przedstawiając pracodawcy zaświadczenie wydane przez dziekanat. Co ważne, status o którym mowa przysługuje wyłącznie od dnia przyjęcia osoby w poczet studentów do dnia złożenia egzaminu dyplomowego lub skreślenia z listy studentów.
Podoba sytuacja ma miejsce w przypadku podatku dochodowego. Student zatrudniony na podstawie umowy zlecenia, który nie ukończył 26 roku życia, ma możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku PIT do wysokości dochodów nieprzekraczających w roku podatkowym kwoty 85 528 zł (tzw. ulga dla młodych). Jeśli jednak dochód studenta przekroczy kwotę 85 528 zł, to podatek odprowadzić należy tylko od wynagrodzenia przekraczającego powyższą kwotę. Co ważne, w przeciwieństwie jednak do składek ZUS nie ma tutaj znaczenia, czy zleceniobiorca posiada status studenta, czy też nie. Zwolnienie nadal mu przysługuje.
Zwolnienie z podatku PIT i składek ZUS studenta zatrudnionego na podstawie umowy zlecenia oznacza, że taki student nie odprowadza żadnych danin publicznych, a kwota brutto umowy jest jednocześnie kwotą, którą otrzyma na konto, czyli kwotą netto.
Umowa zlecenie studenta: kwota brutto = kwota netto*
*przy założeniu, że student nie ukończył 26 roku życia a jego zarobki nie przekroczyły kwoty 85 528 zł
Student zatrudniony na umowie o pracę
Nieco inna sytuacja ma miejsce w przypadku zatrudnienia studenta na podstawie umowy o pracę. W przeciwieństwie do umowy zlecenia, umowa ta podlega pełnemu oskładkowaniu ZUS. Pracodawca każde wypłacane studentowi wynagrodzenie zobowiązany jest pomniejszyć o składkę emerytalną, rentową, chorobową, wypadkową. To jednak nie wszystko. Od wynagrodzenia wypłacanego na podstawie zawartej umowy o pracę potrącana jest również składka zdrowotna.
Podobnie, jak w przypadku umowy zlecenie, dochody z umowy o pracę osoby do 26 roku życia są zwolnione z podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. W przypadku przekroczenia kwoty 85 528 zł, podatek odprowadzić będzie trzeba tylko od wynagrodzenia przekraczającego powyższą kwotę.
Oznacza to, że student, który nie ukończył jeszcze 26 roku życia musi liczyć się z tym, że kwota brutto jego wynagrodzenia z umowy o pracę zostanie w każdym miesiącu pomniejszona o składki ZUS społeczne oraz składkę zdrowotną. Wynagrodzenie netto w obniżonej kwocie będzie zatem dopiero kwotą, jaką otrzyma na rękę do wykorzystania.
Umowa o pracę studenta: kwota brutto – składki ZUS*
*przy założeniu, że student nie ukończył 26 roku życia a jego zarobki nie przekroczyły kwoty 85 528 zł
Student zatrudniony na umowie o dzieło
Ostatnią formą zatrudnienia studenta jest umowa o dzieło. Jej cechą charakterystyczną jest to, że skorzystać z niej mogą wyłącznie studenci, których praca ma doprowadzić do powstania konkretnego dzieła np. napisanie artykułu, czy stworzenie programu komputerowego. Przed podpisaniem umowy o dzieło warto więc mieć to na uwadze. W przypadku bowiem kontroli możemy ponieść negatywne konsekwencje karno-skarbowe.
Umowa o dzieło różni się od umowy o pracę oraz umowy zlecenie. Co prawda umowa o dzieło wolna jest od konieczności odprowadzania składek ZUS społecznych, jak i zdrowotnych (z wyjątkiem umów o dzieło z pracodawcą, czyli podmiotem, u którego jesteśmy zatrudnieni na umowę o pracę). Niestety inaczej jest w przypadku podatku PIT. Student zatrudniony na podstawie umowy o dzieło każdorazowo musi opłacać 12% podatek PIT. W przypadku bowiem tej formy zatrudnienia nie ma zastosowania ulga dla osób młodych, do ukończenia 26 roku życia.
Jakie będzie zatem wynagrodzenie netto, na rękę studentów zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło? Będzie to kwota brutto wpisana w umowie o dzieło, lecz pomniejszona w każdym miesiącu o 12% podatek PIT.
Umowa o dzieło studenta: Kwota brutto - 12% podatek PIT
Umowa o pracę i zlecenie. Dodatkowe korzyści
Korzyścią, jaką mogą osiągnąć osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę oraz umowy zlecenia jest prawo do wynagrodzenia w minimalnej kwocie urzędowo ustalonej. Mowa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, które zmienia się w każdym roku. W przypadku umów o pracę płaca minimalna od stycznia wynosi 4666 zł. Skorzystają również pracownicy na umowie zlecenie. W ich jednak przypadku obowiązuje stawka godzinowa w wysokości 30,50 zł.
Niestety dla umowy o dzieło nie mają zastosowania przepisy dotyczące minimalnej stawki godzinowej. Strony ustalają swobodnie stawkę.
Umowa o pracęUmowa zleceniePodatek PITBez PIT dla młodychHome 2