Państwo ma prawo skontrolować prawidłowość wykorzystania środków pomocowych, wypłaconych przedsiębiorcom w ramach Tarcz antykryzysowych. Co grozi za nieprawidłowe wykorzystanie pomocy publicznej? O czym warto pamiętać i na co zwrócić uwagę?

Wielu przedsiębiorców skorzystało już z pomocy publicznej w ramach tzw. tarczy finansowej. Rząd obecnie pracuje nad kolejnymi tarczami, a Premier Morawiecki zapowiedział tarczę PFR 2.0. Wydatkując środki przyznane w ramach Tarcz antykryzysowych warto zwrócić szczególną uwagę na warunki ich wykorzystania. Pozwoli to uniknąć przykrych konsekwencji, nałożonych na przedsiębiorcę, po przeprowadzeniu kontroli. 

Źródło: Konto MF na Twitter.com

Państwo zweryfikuje prawo do świadczeń wypłacanych w ramach tarcz antykryzysowych

Przepisy tarcz antykryzysowych często się zmieniają, są tworzone w pośpiechu i nie wszyscy zastanawiają się nad skutkami ewentualnych błędów we wnioskowaniu. Wiele procedur opiera się na oświadczeniach. Przedsiębiorcy nie muszą do wniosków załączać dokumentów pokazujących że doszło do spadku dochodu.  Na razie kontrole zdarzają się wybiórczo, jednak trzeba pamiętać, że organy podatkowe, ZUS, PFR oraz Urzędy Pracy mogą sprawdzić wiarygodność oświadczeń oraz to czy środki zostały we właściwy sposób wykorzystane. 

» Kto może skorzystać z tarczy antykryzysowej 6.0?

Warto dokumentować, na co są przeznaczane środki

Przepisy tarcz antykryzysowych określają zasady, warunki oraz tryb oferowanej przedsiębiorcom pomocy, która ma zapewnić utrzymanie i kontynuacje działalnośći. Dlatego to raczej pewne, że organy kontrolujące będą sprawdzać, na co przedsiębiorca przeznaczył uzyskane z pomocy środki. Dlatego warto gromadzić dowody przedstawiające, na co wydatkowane są postojowe, mikropożyczka czy bezwrotna dotacja.

• Mikropożyczka do 5 tys. zł
• Bezzwrotna dotacja 5000 zł
• Świadczenie postojowe

Zatem składając wniosek o pomoc, należy dokładnie przeanalizować swoją sytuację, by nie narazić się na przykre konsekwencje.

Koronawirus dofinansowanie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej

Obowiązek zwrotu pomocy publicznej z odsetkami za zwłokę

W sytuacji, kiedy okaże się, że otrzymane w ramach pomocy publicznej środki zostały przyznane błędnie lub zostały przez przedsiębiorcę wykorzystane w sposób wadliwy np. na zakup mebli do firmy, wyjazd integracyjny, zakup kolejnego samochodu, który nie jest niezbędny w prowadzeniu działalności może się okazać, że będzie trzeba je oddać wraz z odsetkami. Podobnie, kiedy nie było przesłanek do uzyskania zwolnienia z opłacania składek w ZUS, może się okazać, że organ wyda decyzję, w której będzie żądał zapłaty składki powiększonej o odsetki. 

Nienależna pomoc publiczna podlega zwrotowi w terminie 14 dni od dnia doręczenia beneficjentowi wezwania do zwrotu środków. Co więcej, zgodnie  z art. 25 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, do czasu wykonania przez beneficjenta pomocy obowiązku zwrotu pomocy żadna pomoc publiczna nie może zostać udzielona, a w przypadku jej wcześniejszego udzielenia – wypłacona temu beneficjentowi. Zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej przymusowe ściągnięcie kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy wraz z odsetkami następuje, odpowiednio, w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji albo w trybie przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym.

Wykluczenie z możliwości otrzymania kolejnej pomocy publicznej

Konsekwencjami, z jakimi należy się liczyć, kiedy pomoc publiczna została wadliwie przyznana luby niewłaściwie wykorzystana, może być również wykluczenie z możliwości uzyskania innej pomocy publicznej. Zgodnie bowiem z  art. 207 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych w przypadku, gdy beneficjent nienależnej pomocy publicznej nie zwrócił środków wraz z odsetkami w wyznaczonym terminie lub gdy beneficjent otrzymał dofinansowanie na podstawie przedstawionych jako autentyczne dokumentów podrobionych lub przerobionych lub dokumentów potwierdzających nieprawdę, lub gdy okoliczności te wystąpiły w następstwie potwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądowym popełnienia przestępstwa przez beneficjenta, jego partnera albo podmiot upoważniony do dokonywania wydatków, beneficjent zostaje wykluczony z możliwości otrzymania wsparcia finansowego na okres 3 lat od dnia dokonania zwrotu środków przez beneficjenta.

Odpowiedzialność karna

Wadliwe przyznanie bądź niewłaściwe wykorzystanie pomocy publicznej może rodzić konsekwencje także na gruncie prawa karnego. Wnioski zawierają klauzulę o odpowiedzialności karnej:  „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za podanie fałszywych danych lub złożenie fałszywych oświadczeń”, która zastępuje pouczenie właściwej instytucji o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. W takim przypadku w art. 233 § 1 w związku z art. 233 § 6 Kodeksu karnego przewidziano karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Trzeba też zaznaczyć, że kiedy nieuczciwy przedsiębiorca posłuży się podrobionym, przerobionym, poświadczającym nieprawdę albo nierzetelnym dokumentem podlega każe na podstawie art. 297 § 1 k.k.

Odpowiedzialność karnoskarbowa

Dodatkowo, kiedy nienależnie wypłacona lub wykorzystana pomoc publiczna narazi finanse publiczne na uszczuplenie, może dojść do przestępstwa skarbowego. Takie przestępstwo zgodnie z treścią art. art. 82 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy – podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych, gdzie stawka dzienna wynosi nie mniej niż jedna trzydziesta minimalnego wynagrodzenia i nie więcej niż jej czterystukrotność (86,67 PLN – 34 668 PLN w 2020 r.). Jeżeli wysokość otrzymanego wsparcia finansowego nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu zabronionego (13 000 PLN w 2020 r.) – wtedy beneficjent podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe, która mieści się w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotności minimalnego wynagrodzenia (260 PLN – 52 000 PLN w 2020 r.).

Odpowiedzialność na podstawie ustawy o rachunkowości

Na podstawie art. 77 ustawy o rachunkowości prowadzenie ksiąg rachunkowych lub sporządzenie sprawozdania finansowego niezgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości lub podawanie w nich nierzetelnych danych jest zagrożone karą grzywny lub karą pozbawienia wolności do 2 lat, albo obu tym karom łącznie. W myśl art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości za wykonanie wynikających z ustawy obowiązków w zakresie rachunkowości, w tym za prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego, odpowiedzialny jest kierownik jednostki, którym w przypadku osób prawnych, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości, są członkowie organu zarządzającego.

Kontrole po epidemii, czy jest się czego bać i jak się przygotować

W 2021r. wzrosną kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe

Koronawirus w PolsceTarcza finansowa PFRKontrolaZUSMikropożyczka