Informację o danych do ustalenia składki wypadkowej za poprzedni rok kalendarzowy na druku ZUS IWA przekazuje się do organu rentowego do 31 stycznia danego roku. Obowiązek ten ciąży jednak tylko na płatnikach spełniających określone kryteria. Nieprawidłowo sporządzona przez płatnika informacja ZUS IWA spowoduje, że ZUS błędnie ustali mu stopę procentową składki wypadkowej.

Źródło: shutterstock.com

Kto składa ZUS IWA?

Obowiązek przekazania informacji ZUS IWA za 2021 r. spoczywa na płatnikach składek, którzy łącznie spełniają warunki, tj.:

• byli zgłoszeni nieprzerwanie w ZUS jako płatnicy składek na ubezpieczenie wypadkowe od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 r. i co najmniej 1 dzień w styczniu 2022 r. (nieprzerwane zgłoszenie oznacza, że w każdym miesiącu danego roku, za który jest składana informacja ZUS IWA, co najmniej jeden ubezpieczony był zgłoszony przez płatnika do ubezpieczenia wypadkowego),
• w 2021 r. zgłaszali do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 ubezpieczonych,
• w dniu 31 grudnia 2021 r. byli wpisani do rejestru REGON.

Informacji ZUS IWA za 2021 r. nie składa płatnik, który nie zgłaszał ani jednej osoby do ubezpieczenia wypadkowego w którymkolwiek z miesięcy 2021 r.

Firma, która powstała w 2021 r. i która już od samego początku swojej działalności zgłosiła do ubezpieczenia wypadkowego co najmniej 10 osób, nie sporządza i nie składa w ZUS tej informacji za 2021 r. Nie musi jej składać, nawet jeśli taki stan zatrudnienia utrzymywał się w firmie do końca 2021 r.

W jakim celu?

Na podstawie złożonych informacji ZUS IWA organ rentowy zbiera dane o bezpieczeństwie pracy u danego płatnika. Jeżeli płatnik zobowiązany był składać informację ZUS IWA przez 3 kolejne lata kalendarzowe (tj. za 2019 r., 2020 r. i 2021 r.), wówczas wykazane w niej dane będą stanowiły podstawę do ustalenia przez ZUS obowiązującej tego płatnika stopy procentowej składki wypadkowej na najbliższy rok składkowy, który rozpocznie się 1 kwietnia 2022 r.

Liczba ubezpieczonych

Liczbę ubezpieczonych ustala się, dzieląc sumę ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy roku, za który składana jest informacja ZUS IWA, przez liczbę miesięcy kalendarzowych roku, tj. 12. Ustalając tę liczbę, należy uwzględnić wszystkie miesiące, w których płatnik zgłosił do ubezpieczenia wypadkowego przynajmniej jedną osobę. Otrzymany wynik zaokrągla się do jedności: w górę, jeżeli końcówka wynosi 0,5 lub więcej, albo w dół, jeśli wynosi mniej niż 0,5. Aby ustalić liczbę ubezpieczonych w ciągu poszczególnych miesięcy kalendarzowych 2021 r., płatnik powinien uwzględnić wszystkie osoby, które w poszczególnych miesiącach 2021 r. podlegały ubezpieczeniu wypadkowemu co najmniej jeden dzień.

Dane do ustalenia kategorii ryzyka

W informacji ZUS IWA płatnik podaje dane niezbędne do ustalenia kategorii ryzyka dla płatnika składek, tj. rodzaj działalności, liczbę osób, które zostały poszkodowane w wypadkach przy pracy (ogółem oraz śmiertelnych i ciężkich) oraz liczbę osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia.

Jako rodzaj działalności według PKD płatnik podaje rodzaj przeważającej działalności według PKD (Dz. U. z 2007 r. nr 251, poz. 1885 ze zm.), ujęty w rejestrze REGON w dniu 31 grudnia roku, za który składana jest informacja ZUS IWA (jest to 5-znakowy kod z zaświadczenia o nadaniu numeru REGON).

Z kolei jako liczbę wszystkich osób, które uległy wypadkowi w pracy w 2021 r. należy podać liczbę poszkodowanych w wypadkach ogółem, które miały miejsce w 2021 r. Płatnik powinien pamiętać, że przy ustalaniu tej liczby inaczej uwzględnia się poszkodowanych będących pracownikami, a inaczej, gdy poszkodowanymi są np. zleceniobiorcy (patrz tabela). Liczba poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich nie może być wyższa od liczby poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem. Przy ustalaniu liczby osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem uwzględnia się tylko te wypadki, które są wypadkami przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1-5 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków... (Dz. U. z 2019 r. poz. 1205 ze zm.).

Natomiast w liczbie zatrudnionych w warunkach, w których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy płatnik powinien uwzględniać tylko osoby zatrudnione w warunkach zagrożenia spowodowanego czynnikami związanymi ze środowiskiem pracy (wg stanu na dzień 31 grudnia roku, za który jest składana informacja ZUS IWA).

Trzeba też wskazać, że przy ustalaniu liczby osób zatrudnionych w warunkach zagrożenia, danego pracownika uwzględnia się tylko jeden raz. Ponadto bierze się tutaj pod uwagę wyłącznie pracowników, tj. osoby pozostające w stosunku pracy w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy.

autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 3 (1878) z dnia 2022-01-10

Odsetki, grzywna i egzekucja, czyli konsekwencje niezapłacenia podatku. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

Choroba, wypadekZUS