
W środę 10 września 2025 roku w związku z naruszeniem polskiej przestrzeni powietrznej i uruchomieniem naziemnych zespołów poszukiwawczo-ratowniczych wprowadzono skrócony czas stawiennictwa dla żołnierzy WOT. Co to oznacza dla pracodawców? Jakie rodzi obowiązki? - wyjaśniamy
Coraz częściej żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) angażowani są w działania związane z przeciwdziałaniem klęskom żywiołowym, ochroną ludności czy bezpieczeństwem państwa. Pracodawcy muszą wiedzieć, jakie prawa i obowiązki wiążą się z nieobecnością pracownika wezwanym w trybie natychmiastowym. Czy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia? Jaką przerwę zgłosić w ZUS? – tłumaczymy
Czym jest natychmiastowe stawiennictwo w WOT?
Terytorialna służba wojskowa może być pełniona w dwóch formach: rotacyjnej lub dyspozycyjnej. Najczęściej polega to na odbywaniu służby w weekendy lub inne ustalone dni wolne od pracy. Jednak przepisy ustawy o obronie Ojczyzny przewidują także szczególną sytuację – wezwanie w trybie natychmiastowego stawiennictwa.
W praktyce oznacza to, że żołnierz WOT musi stawić się w wyznaczonym miejscu i czasie, np. w przypadku:
- zwalczania skutków powodzi, pożarów czy innych klęsk żywiołowych,
- akcji ratunkowych i poszukiwawczych,
- działań antyterrorystycznych,
- zadań związanych z zarządzaniem kryzysowym.
Takie wezwanie może zostać przekazane za pośrednictwem środków masowego przekazu lub komunikacji elektronicznej.
Źródło: x.com/terytorialsi/status/1965616716177641629/photo/1
Obowiązki pracodawcy wobec pracownika powołanego do WOT
Pracodawca nie może odmówić zwolnienia pracownika, który otrzymał wezwanie do natychmiastowego stawiennictwa. Zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny, w takiej sytuacji pracodawca udziela urlopu bezpłatnego na czas pełnienia służby wojskowej.
Warto podkreślić:
- urlop jest obowiązkowy, a nie fakultatywny,
- podstawą udzielenia urlopu jest zawiadomienie szefa wojskowego centrum rekrutacji, które zastępuje wniosek pracownika,
- w trakcie urlopu pracownik zachowuje wszystkie prawa wynikające ze stosunku pracy, poza prawem do wynagrodzenia.
Wynagrodzenie i składki – co z rozliczeniami?
Podczas pełnienia służby w WOT w trybie natychmiastowym pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia od pracodawcy. Jednak nie pozostaje bez środków do życia – rekompensatę finansową wypłaca wojsko.
Dla celów ubezpieczeniowych pracodawca powinien w raportach ZUS wykazać nieobecność pracownika z odpowiednim kodem przerwy. W tym przypadku stosuje się:
kod 111 – urlop bezpłatny w związku z pełnieniem terytorialnej służby wojskowej.
Źródło: Shutterstock
Świadczenia i dodatki dla żołnierzy WOT
Pełnienie służby w Wojskach Obrony Terytorialnej nie wiąże się wyłącznie z obowiązkami – terytorialsi mogą liczyć również na pakiet świadczeń finansowych. Żołnierze Terytorialnej Służby Wojskowej otrzymują dodatek za gotowość bojową. Należy się każdemu terytorialsowi, który spełni tzw. minimum szkoleniowe (co najmniej dwa dni szkolenia w miesiącu lub wykona inne zadania określone przez wojsko). Od tego roku dodatek ten wynosi 630 zł. Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 15 lipca 2025r. (Poz. 941). w sprawie stawek uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia zasadniczego żołnierzy niebędących żołnierzami zawodowymi określa stawki dzienne żołnierzy obrony terytorialnej według poniższej tabeli. Ponadto każdy nowy żołnierz otrzymuje świadczenie początkowe w wysokości 4019 zł.
Nieobecność żołnierza WOT w pracy a obowiązki kadrowe
Nieobecność pracownika z powodu powołania do WOT nie jest typową sytuacją kadrową, ale przepisy nakładają na pracodawcę konkretne obowiązki. Błędne oznaczenie nieobecności lub niewłaściwe rozliczenie składek może skutkować problemami w razie kontroli ZUS. Dlatego działy kadr i płac powinny znać przepisy i przygotować procedury postępowania.
Prawo pracyUrlopKodeks pracyUmowa o pracęFormy zatrudnieniaHome 1