Konto wynikowe oprócz znacznika obowiązkowego może mieć jeszcze przypisany znacznik podatkowy. Będzie tak, jeśli jednostka ewidencjonuje różnice między wynikiem finansowym a podatkowym na takim koncie, np. koszty NKUP z tytułu amortyzacji dotowanych środków trwałych czy wydatków na reprezentację. Gdy różnice te są ujmowane w ewidencji pozabilansowej, znacznik podatkowy należy przypisać do konta pozabilansowego.
W związku ze zdarzeniem losowym musieliśmy ponieść znaczne koszty remontu środka trwałego. Otrzymaliśmy odszkodowanie z tego tytułu, które na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o pdop podlega zwolnieniu z opodatkowania. Jaki znacznik podatkowy przypisać do kont przychodów i kosztów z tego tytułu?
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. i) ustawy o rachunkowości przyznane odszkodowanie za szkody w środkach trwałych można zaksięgować w oparciu o decyzję otrzymaną od ubezpieczyciela na koncie 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”. Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 54a ustawy o pdop odszkodowania za szkody w środku trwałym, z wyłączeniem samochodu osobowego, w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego zaliczonego zgodnie z KŚT do tego samego rodzaju co środek trwały, z którym związana była ta szkoda, są wolne od podatku dochodowego.
W celu prawidłowego rozliczenia podatkowego kwotę odszkodowania można wyodrębnić w ewidencji analitycznej do konta 76-0 jako przychody niepodlegające opodatkowaniu (PNP). Można też odpowiednich zapisów związanych z różnicami między ujęciem księgowym a podatkowym omawianych przychodów dokonać w ewidencji pozabilansowej. Jeśli jednostka ujęła przychody zwolnione z opodatkowania na koncie analitycznym do konta 76-0, należy przypisać temu kontu znacznik PD1_3 „Dochody (przychody) wolne”. Z kolei jeśli do celów wskazania przychodów wolnych od opodatkowania utworzono konto pozabilansowe, wówczas może być to znacznik PD1_PB_3 o tej samej nazwie.
Należy wspomnieć, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 58 ustawy o pdop wydatków bezpośrednio sfinansowanych z przychodów zwolnionych z opodatkowania m.in. na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 54a tej ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Poniesione koszty remontu spowodowanego zdarzeniem losowym jednostka powinna była ująć na koncie 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”. Jeśli prowadzi do tego konta konto analityczne, na którym ujmuje koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (NKUP) z tytułu sfinansowania przychodami zwolnionymi z opodatkowania, powinna temu kontu przypisać znacznik PD4_3 „Koszty związane z dochodami (przychodami) wolnymi”. Jeżeli natomiast różnice takie ujmuje na koncie pozabilansowym, należy je oznaczyć znacznikiem PD4_PB_3 o tej samej nazwie.
W spółce z o.o. zakup środka trwałego został sfinansowany z dotacji zwolnionej z opodatkowania. W związku z tym amortyzacja środka trwałego księgowana na koncie 40-0 „Amortyzacja” jest NKUP. Jaki znacznik przypisać do tego konta?
Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o pdop wolne od podatku są dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych. Jednocześnie, w oparciu o art. 16 ust. 1 pkt 48 tej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.
Uzyskaną przez jednostkę dotację na sfinansowanie nabycia środka trwałego należało ująć na koncie 84 „Rozliczenia międzyokresowe przychodów” i rozliczać na konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne” równolegle do dokonywanych odpisów amortyzacyjnych. Odpisy te księguje się na ogólnych zasadach w koszty działalności operacyjnej – w zespole 4 na koncie 40-0 „Amortyzacja”. W księgach rachunkowych przychody z tytułu dotacji zwolnione z opodatkowania można wyodrębnić w ewidencji analitycznej do konta 76-0, a koszty amortyzacji NKUP w ewidencji analitycznej do konta 40-0. Wtedy konta te należy oznaczyć odpowiednio znacznikami PD1_3 „Dochody (przychody) wolne” oraz PD4_3 „Koszty związane z dochodami (przychodami) wolnymi”.
Spółka z o.o. spisała w księgach 2025 r. przedawnione należności na konto pozostałych kosztów operacyjnych. Jaki znacznik podatkowy przypisać do tego konta?
Wierzytelności odpisane jako przedawnione nie są kosztem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o pdop. Jeśli w ramach pozostałych kosztów operacyjnych jednostka wyodrębnia konto analityczne do ewidencji kosztów NKUP z tego tytułu, powinna oznaczyć je znacznikiem PD4 „Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych)”. Gdyby takie NKUP ujmowane były na koncie pozabilansowym, należałoby mu przypisać znacznik PD4_PB.
Koszty reprezentacji ujmujemy na wyodrębnionym koncie 40-6 „Pozostałe koszty rodzajowe” (w analityce: Koszty reprezentacji NKUP). Jaki znacznik podatkowy przypisać do tego konta?
Koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych, nie są kosztami uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o pdop oraz odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 23 ustawy o pdof (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.). Stanowią różnice trwałe między wynikiem finansowym a podatkowym, a więc właściwy znacznik podatkowy do konta wynikowego wskazanego w pytaniu to PD4 „Koszty nieuznawane za koszty uzyskania przychodów (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych)”.
Ewidencję ulgi na złe długi dla celów pdop prowadzimy na kontach pozabilansowych. Czy istnieje znacznik podatkowy dla takiego konta?
Na zasadach określonych w art. 18f ust. 1 ustawy o pdop podstawa opodatkowania może być zmniejszona o zaliczaną do przychodów należnych wartość niezapłaconych w odpowiednim terminie należności (u wierzyciela) lub musi zostać zwiększona o zaliczaną do kosztów uzyskania przychodów wartość niezapłaconego w odpowiednim terminie zobowiązania (u dłużnika). Ulga na złe długi w pdop polega więc na korekcie dochodu. Nie jest ona ujmowana na kontach wynikowych, lecz na kontach w ewidencji pozabilansowej.
Dla konta pozabilansowego, na którym księgowana jest ulga na złe długi, której kwota koryguje dochód do opodatkowania, nie przewidziano znacznika PD (tzw. podatkowego). Konto to zaraportowane może zostać z użyciem znacznika „INNE”.
Na początku 2025 r. wystawiliśmy kontrahentowi fakturę korygującą na okoliczność przyznania rabatu dotyczącego obrotu z 2024 r. W księgach rachunkowych 2024 r. rabat ten został ujęty jako korekta przychodów ze sprzedaży, podatkowo należało go rozliczyć w 2025 r. Ujęliśmy to zdarzenie w ewidencji pozabilansowej. Jak oznaczyć to konto?
Jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca. Przychód bilansowy został skorygowany w 2024 r., zgodnie z zasadą memoriału, a przychód podatkowy w 2025 r. w dacie wystawienia faktury korygującej. W księgach rachunkowych 2025 r. nie zaksięgowano korekty z tego tytułu, natomiast na koncie pozabilansowym ujęto korektę przychodu podatkowego. W takim przypadku moim zdaniem należy do tego konta przypisać znacznik podatkowy PD3_PB „Przychody podlegające opodatkowaniu w roku bieżącym, ujęte w księgach rachunkowych lat ubiegłych”.
Gazeta Podatkowa nr 100 (2288) z dnia 2025-12-15
Otrzymane aporty według ustawy o rachunkowości i standardów międzynarodowych. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl