Problemy z płatnościami? Biała lista podatników VAT od 1 września

Nowy wykaz podatników VAT to najważniejsza zmiana, z jaką od 1 września zmierzyć się będą musieli podatnicy podatku od towarów i usług. Oprócz możliwej weryfikacji danych kontrahentów podatnicy powinni szczegółowo weryfikować listę za każdym razem, gdy płatność za towar lub usługę przekracza 15.000 zł. Jeśli dokonana zostanie ona za rachunek niezgodny z widniejącym w profilu podatnika na białej liście – zapłacona kwota nie będzie ich kosztem podatkowym. Może to oznaczać jednak kłopoty z bieżącymi płatnościami, gdy weryfikacja rachunku okaże się negatywna.

» Dlaczego nie wszystkie numery kont znajdują się na białej liście VAT?

Biała lista to nic innego niż  elektroniczny wykaz podmiotów:

• w odniesieniu, do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które wykreślił z rejestru jako podatników VAT;
• zarejestrowanych jako podatnicy VAT, w tym podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Lista dostępna jest na stronach Ministerstwa Finansów, a weryfikacja obejmować może kilka zmiennych:

• Numer konta,
• NIP,
• REGON,
• Nazwę podmiotu.

Na razie zweryfikujesz tylko 10 podmiotów dziennie

Wykaz nie jest aktualizowany na bieżąco – aktualizacja odbywa się wyłącznie w dni robocze i tylko raz na dobę.

Zgodnie z informacją Ministerstwa Finansów, obecnie za pośrednictwem API możliwe jest zadanie 10 pytań, o jeden podmiot każde, jednego dnia (w sumie zweryfikować możemy 10 podmiotów każdego dnia). Najpóźniej 6 września zostanie opublikowana nowa wersja systemu, która umożliwi zadanie 10 pytań dziennie, ale o maksymalną liczbę podmiotów wynoszącą 30. Ręczne weryfikowanie w wyszukiwarce udostępnionej przez MF jest nielimitowane.

» MF radzi: jak zaktualizować dane i gdzie zgłaszać błędy?

Po wpisaniu zmiennych weryfikacyjnych uzyskać można następujące informacje:

• Firma (nazwa) lub imię i nazwisko            
• Numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany 
• Numer PESEL, o ile podmiot posiada       
• Status podatnika (wg stanu na dzień sprawdzenia)            
• Numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany           
• Numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany
• Adres siedziby – w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną
• Adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres miejsca zamieszkania, w przypadku braku adresu stałego miejsca prowadzenia działalności - w odniesieniu do osoby fizycznej              
• Imiona i nazwiska prokurentów oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL
• Imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL     
• Imię i nazwisko lub firma (nazwa) wspólnika oraz jego numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL     
• Numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w SKOK    
• Data rejestracji jako podatnika VAT
• Data odmowy rejestracji jako podatnika VAT
• Podstawa prawna odmowy rejestracji
• Data wykreślenia rejestracji jako podatnika VAT
• Podstawa prawna wykreślenia
• Data przywrócenia rejestracji jako podatnika VAT
• Podstawa prawna przywrócenia

» NIP na paragonie dopiero od 1 stycznia 2020 roku. Nie od 1 września 2019

Numer rachunku bankowego staje się wymogiem dla większości podmiotów

Daną, jaką zawiera biała lista, są numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą - wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR.

W teorii możliwe jest nadal korzystanie z rachunków, które nie zostaną zgłoszone w związku z prowadzoną działalnością lub nie będących bankowymi rachunkami firmowymi. Istnieje jednak sankcja za przelewy, które trafiać będą na rachunki inne niż podane w zgłoszeniach. Sankcja dotyczy zarówno dokonujących płatności, jak i pośredników. W efekcie:

• podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tj. płatność przekraczająca 15.000 zł; sankcja nie dotyczy kompensaty, płatności kartą, potrącenia, które wyłączone są z zastosowania w/w przepisu):
• została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub
• została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie - w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny.
• w/w zasady nie stosuje się w przypadku złożenia zawiadomienia o popełnieniu błędu do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.
• W przypadku pośredników - podatnik, który na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny albo nabywcą towarów lub usługobiorcą jest obowiązany do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy, dokona zapłaty tej należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, to u podatnika ustala się przychód w dniu zlecenia przelewu. Przychód ten ustala się w takiej wysokości, w jakiej płatność została dokonana na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów; nie ustala się go, jeżeli płatność dokonana przez podatnika:
  1. wynika z transakcji innej niż określona w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212) (np. nie przekracza 15.000 zł, zostaje dokonana jako kompensata, jako zapłata kartą kredytową) lub
  2. została dokonana przelewem na rachunek inny a podatnik złożył zawiadomienie, o tym fakcie do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.

Od września możliwe utrudnienia w płatnościach między kontrahentami?

Zdarzyć się mogą sytuacje, w których z różnych przyczyn rachunek sprzedawcy nie znajdzie się na białej liście w jego profilu. Przezorny kupujący przed zapłatą sprawdzi fakt i stwierdzi, że jego płatności przekraczająca 15.000 zł nie będzie mogła stanowić dla niego kosztu podatkowego. Powstanie w tym przypadku problem:

• brak płatności spowoduje odsetki ustawowe lub umowne za zwłokę,
• zapłata – zmusi podmiot do wyłączenia jego wydatku z kosztów co najmniej do momentu, gdy rachunek nie zostanie zweryfikowany (czyli możliwe, że ni e będzie mógł w ogóle tego kosztu rozliczyć).

Nabywcy staną przed olbrzymim problemem natury płatniczej, w jaki sposób zachować się w związku z tak realizowaną zapłatą.

Zmiany w VATVATPłatność podzielona