Duże zainteresowanie Rodzinnym Kapitałem Opiekuńczym. ZUS wypłacił już 5 mld zł
W piątek 13 stycznia 2023 r. Sejm uchwalił przepisy dotyczące pracy zdalnej. Od kiedy zmiany w zakresie pracy zdalnej? Jakie obowiązki będą mieć pracodawcy a jakie pracownicy? - wyjaśniamy
Po prawie trzech latach praca zdalna doczekała się uregulowania. Zmiany w przepisach niebawem zaczną obowiązywać. Aktualnie ustawa czeka na podpis Prezydenta.
Praca zdalna na stałe w Kodeksie pracy
Uchwalone prze sejm przepisy zastąpią przepisy dotyczące telepracy. Praca zdalna ma być oparta na porozumieniu między pracodawcą a pracownikiem. Pracodawca będzie zobowiązany do pokrycia kosztów Internetu czy prądu.
Definicja pracy zdalnej
Do Kodeksu pracy wprowadzona zostanie definicja pracy zdalnej, zgodnie z którą będzie to wykonywanie pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Źródło: shutterstock
Kto skorzysta z przepisów o pracy zdalnej?
Zgodnie z nowymi przepisami wniosek o prace zdalną będzie mógł złożyć:
• pracownik–rodzic dziecka m.in. legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
• pracownica w ciąży,
• pracownik wychowujący dziecko do 4. roku życia,
• pracownik sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Pracodawca będzie mógł takiemu pracownikowi odmówić pracy zdalnej tylko jeżeli jej wykonywanie nie będzie możliwe ze względu na rodzaj pracy albo organizację pracy. O przyczynie odmowy pracodawca będzie musiał poinformować pracownika – podkreśla minister rodziny Marlena Maląg.
Czy pracodawca będzie mógł odmówić pracy zdalnej?
W sytuacji kiedy wykonywanie pracy nie będzie możliwe z uwagi na rodzaj pracy lub jej organizacje pracodawca będzie mógł odmówić pracownikowi pracy zdalnej. O powodach odmowy będzie musiał powiadomić pracownika.
Praca zdalna przy zawieraniu umowy o pracę
Na podstawie nowych przepisów praca zdalna będzie mogła być uzgodniona przy zawieraniu umowy o pracę albo już w trakcie zatrudnienia (w tym drugim przypadku do zmiany umowy o pracę – w zakresie miejsca wykonywania pracy – nie będzie wymagana forma pisemna);
Okazjonalna praca zdalna
Na wniosek pracownika będzie można zezwolić na 24 dni pracy zdalnej w ciągu roku. Do pracy zdalnej okazjonalnej nie będą miały zastosowania wszystkie regulacje dotyczące pracy zdalnej. Pracodawca np. nie będzie musiał zapewniać do niej materiałów i narzędzi.
Kontrola trzeźwości pracowników w Kodeksie pracy
W Kodeksie pracy zostanie wprowadzony zakaz dopuszczania do pracy pracownika nietrzeźwego lub będącego pod wpływem tzw. narkotyków.
Nietrzeźwość pracownika będzie mogła być stwierdzona na dwa sposoby:
- w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo pił alkohol w pracy (np. zatacza się) – badanie trzeźwości będzie mogła przeprowadzić policja (dotyczy to wszystkich pracowników),
- w przypadku określonych w przepisach wewnątrzzakładowych kategorii pracowników pracodawca będzie mógł przeprowadzić samodzielną, prewencyjną kontrolę trzeźwości nawet gdy pracownik nie okazuje oznak bycia pod wpływem alkoholu.
Analogiczne zasady będą stosowane do sprawdzania czy pracownik nie jest pod wpływem narkotyków.
Kontrola trzeźwości na pracy zdalnej
Nie wydaje się możliwe, by pracownicy wykonujący pracę zdalną spełniali przesłanki objęcia kontrolą trzeźwości lub kontrolą na obecność środków działających podobnie do alkoholu. Kontrole takie można przeprowadzić, gdy są niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Gdyby jednak pracownicy wykonujący pracę zdalną spełnili przesłanki zawarte w projektowanych przepisach, mogą zostać objęci odpowiednią kontrolą, bo to pracodawca będzie ustalał grupę lub grupy pracowników objętych kontrolą i sposób jej przeprowadzenia – wskazuje minister Marlena Maląg.
Siła wyższa a praca zdalna
Zgodnie z treścią nowych przepisów praca zdalna ma być możliwa na polecenie pracodawcy. Będzie to możliwe:
- w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego,
- stanu zagrożenia epidemicznego albo
- stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub w okresie, w którym z powodu siły wyższej (wcześniej: z przyczyn niezależnych od pracodawcy) zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe.
Co ważne wydanie polecenia będzie możliwe wówczas, gdy pracownik, bezpośrednio przed wydaniem polecenia, złoży oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
Koszty pracy zdalnej
Zgodnie z nowymi przepisami pojawi się szereg obowiązków pracodawcy wobec pracownika wykonującego pracę zdalną (m.in. zapewnienia pracownikowi materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycia kosztów związanych z pracą zdalną) oraz przyznania stronom uprawnienia do ustalenia zasad wykorzystywania przez pracownika prywatnych narzędzi pracy i materiałów w pracy zdalnej. Dodatkowo pracodawca będzie zobowiązany do pokrycia kosztów ponoszonych przez pracownika, takich jak Internet czy prąd.
Kontrola pracy zdalnej i bhp
Projekt przepisów zawiera również unormowanie prawa kontroli pracownika przez pracodawcę w miejscu wykonywania pracy zdalnej oraz wskazuje na przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy zdalnej.
Pracownicy pracujący zdalnie – uprawnienia
Nowe przepisy ustanawiają zakaz dyskryminacji pracownika wykonującego pracę zdalną oraz przyznają prawo pracownikowi wykonującemu pracę zdalną do przebywania na terenie zakładu pracy na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników.
Zmiany w przepisach regulujących prace zdalną w czasie epidemii
Z uwagi na fakt, iż praca zdalna wprowadzona do Kodeksu pracy ma zastąpić obowiązujące regulacje dotyczące pracy zdalnej, projektowana ustawa zawiera także zmianę polegającą na uchyleniu art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. 2020 r. poz. 1842, z późn. zm).
Kiedy praca zdalna pojawi się w Kodeksie pracy?
Przepisy dotyczące pracy zdalnej zaczną obowiązywać w terminie dwóch miesięcy po opublikowaniu ustawy w Dzienniku Ustaw. Prezydent podpisał ustawę 30 stycznia 2023 roku, aktualnie czeka ona na publikacje.
Praca zdalnaKodeks pracyFormy zatrudnieniaMacierzyństwo
Dodaj komentarz