Zgodnie z obowiązującym obecnie stanem prawnym praca zdalna może być wykonywana na podstawie specustawy w sprawie COVID-19. Formą wykonywania pracy na odległość, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, jest również telepraca przewidziana w Kodeksie pracy. Już niedługo, za sprawą nowelizacji Kodeksu pracy, praca zdalna zostanie w nim uregulowana, zastępując telepracę.

Praca zdalna w Kodeksie pracy

W toku zaawansowanych prac legislacyjnych znajduje się ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Zawiera ona regulacje dotyczące m.in. zasad wykonywania pracy zdalnej oraz określa katalog prac, które nie mogą być wykonywane w tej formie. Należą do nich m.in. prace szczególnie niebezpieczne oraz w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych.

Uzgodnienie między stronami umowy o pracę w sprawie wykonywania pracy zdalnej będzie mogło nastąpić przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia - z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika.

Regulamin albo porozumienie

W celu wdrożenia pracy zdalnej w odniesieniu do konkretnego pracownika lub grupy pracowników, pracodawca będzie musiał uregulować tę pracę na poziomie zakładowym. Oznacza to konieczność:

• zawarcia przez pracodawcę porozumienia z zakładową organizacją związkową,
• utworzenia regulaminu pracy zdalnej - w razie braku zakładowej organizacji związkowej lub niezawarcia z nią porozumienia,
• zawarcia przez pracodawcę porozumienia z pracownikiem, jeżeli nie został wydany regulamin lub jednostronne polecenie wykonywania pracy zdalnej.

Ustawa nowelizująca określa niezbędną treść wspomnianego porozumienia lub regulaminu. W aktach tych powinny się znaleźć zapisy określające m.in.:

• grupę lub grupy pracowników, którzy mogą być objęci pracą zdalną, zasady pokrywania przez pracodawcę kosztów pracy zdalnej, w tym wypłaty ekwiwalentu lub ryczałtu,
• zasady porozumiewania się pracodawcy i pracownika pracującego zdalnie, w tym sposób potwierdzania obecności na stanowisku pracy zdalnej i kontroli wykonywania takiej pracy,
• zasady kontroli przestrzegania wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych.

Źródło: shutterstock

Jednostronne polecenie albo wniosek

Ustawa nowelizująca przewiduje możliwość wykonywania pracy zdalnej na podstawie jednostronnego polecenia pracodawcy lub okazjonalnego wniosku pracownika. Jednostronne wprowadzenie pracy zdalnej przez pracodawcę będzie możliwe w okresie:

• obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
• w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej - jeżeli pracownik złoży bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie (w postaci papierowej lub elektronicznej), że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Z kolei pracownik będzie mógł skorzystać z okazjonalnej pracy zdalnej na podstawie swojego wniosku, przez 24 dni w roku kalendarzowym (według sejmowej wersji ustawy) lub 30 dni w roku (zgodnie z poprawkami Senatu).

Zgodnie z sejmową wersją ustawy nowelizującej ma ona - w zakresie pracy zdalnej - wejść w życie po upływie 2 miesięcy od dnia publikacji. Senat zaproponował przedłużenie tego okresu o miesiąc. Na dzień oddania GP do druku ustawa oczekuje na ostateczne rozpatrzenie przez Sejm.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 ze zm.)

autor: Agata Barczewska
Gazeta Podatkowa nr 3 (1982) z dnia 2023-01-09

Składki na FP, FS i FGŚP za pracowników oraz zleceniobiorców. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

Praca zdalnaKodeks pracy