Podjęcie pracy przez obywatela Ukrainy w Polsce - zasady, wynagrodzenie, świadczenia.

Ewelina Czechowicz

Osoby uciekające przed wojną w Ukrainie nie chcą być zależne od osób które je goszczą. Cora więcej osób chce podjąć zatrudnienie by być samodzielnym. Jak szukać pracy? Jak zatrudnić się legalnie w Polsce. O czym należy pamiętać? – wyjaśniamy

Przed pracodawcami coraz więcej nowych wyzwań związanych z zatrudnieniem osób uciekających przed wojną w Ukrainie. Dla uchodźców poszukiwanie zatrudnienia w Polsce często z barierą językową i po traumatycznych przeżyciach jest stresujące. Wertowanie ogłoszeń, tworzenie CV czy rozmowa kwalifikacyjna to pierwsze kroki jakie towarzyszą poszukującym zatrudnienia.

Już po kilku dniach od przekroczenia polskiej granicy osoby uciekające przed wojną szukają pracy, często poniżej kwalifikacji, posiadanych umiejętności. Nie w zawodzie w którym dotąd pracowali. Na co zwrócić uwagę? Jak szukać pracy skutecznie?

Podjęcie pracy przez obywatela Ukrainy w Polsce - zasady, wynagrodzenie, świadczenia

Źródło: shutterstock

Pomoc urzędów pracy dla osób uciekających przed wojną w Ukrainie

Osoby, które uciekły przed wojną w Ukrainie mogą uzyskać pomoc przez bezpośrednią wizytę w urzędzie pracy lub w formie zdalnej poprzez kontakt telefoniczny z urzędem pracy lub Infolinią „Zielona Linia”. W powiatowych urzędach pracy oraz całodobowym urzędzie pracy można znaleźć wiele przydatnych informacji, które ułatwią poszukiwanie zatrudnienia.

Ulgi i świadczenia dla Ukraińców oraz Polaków przyjmujących uchodźców. Pakiet zmian w prawie - PIT.pl

Pomoc świadczona przez Powiatowe Urzędy Pracy

Bez konieczności rejestracji w urzędzie pracy obywatel Ukrainy może skontaktować się telefonicznie lub udać się do urzędu pracy, gdzie doradca klienta (doradca zawodowy lub pośrednik pracy) przeprowadzi rozmowę i postara się ustalić sytuację klienta (jego kwalifikacje, doświadczenie zawodowe, możliwość podjęcia pracy, oczekiwania co do pracy itd.) w celu udzielenia dalszej pomocy.

Centralna Baza Ofert Pracy

Obywatel Ukrainy może korzystać samodzielnie z Centralnej Bazy Ofert Pracy bez wizyty w urzędzie pracy za pomocą komputera, telefonu lub innych mobilnych urządzeń z dostępem do Internetu (http://oferty.praca.gov.pl). Przeszukiwanie ofert pracy możliwe jest również za pomocą specjalnej aplikacji mobilnej ePraca (Android oraz iOS).

Zatrudnianie i pomoc obywatelom Ukrainy: najważniejsze pytania pracodawców - PIT.pl

Rejestracja w urzędzie pracy przez Obywatela Ukrainy

Obywatele Ukrainy mogą rejestrować się w powiatowych urzędach pracy. Status osoby bezrobotnej umożliwi zastosowanie wobec nich pełnego katalogu form pomocy określonego w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Katalog ten obejmuje m.in.:

  • •            szkolenia zawodowe,
  • •            dofinansowanie podjęcia działalności gospodarczej,
  • •            refundację zatrudnienia (prace interwencyjne, roboty publiczne itd.),
  • •            zwrot kosztów przejazdu i zakwaterowania do i z miejsca pracy,
  • •            refundację kosztów opieki nad dzieckiem do lat 7 lub osobą zależną, itd.

Kto może podjąć prace w Polsce?

Zgodnie z przepisami specustawy z dnia 12 marca 2022 r. pracę mogą podjąć osoby, które spełniają następujące warunki:

  1. •            w sposób legalny przedostał się na teren Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.
  2. •            są obywatelem Ukrainy przebywającym legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Obowiązek zgłoszenie pracownika

W związku z zatrudnieniem obywatela Ukrainy który spełnia jeden z powyższych warunków pracodawca, który decyduje się na zatrudnienie takiej osoby zobowiązany jest do powiadomienia właściwego urzędu pracy. Zgłoszenia należy dokonać w ciągu 14 dni od momentu podjęcia pracy przez obywatela Ukrainy.

Rejestracja wjazdu do Polski przez obywatela Ukrainy

Obywatel Ukrainy, powinien zarejestrować swój pobyt w Polsce, jeśli jego wjazd  nie został zarejestrowany podczas przekraczania granicy. W czasie rejestracji przedstawia się dokumenty podróżne. W przypadku ich braku przyjmowane jest oświadczenie o dacie i sposobie wjazdu.

PESEL

Na mocy przepisów specustawy obywatele Ukrainy mają możliwość uzyskania nr PESEL w Polsce.  Jak uzyskać PESEL piszemy w poradniku:

PESEL dla osób uciekających przed wojną w Ukrainie, wnioski będzie można składać od 16 marca - PIT.pl

Польський ідентифікаційний код (PESEL) для біженців з України - PIT.pl

 

18 miesięcy legalnego pobytu

Zgodnie z przyjętymi przepisami pobyt uchodźcy jest legalny na podstawie specustawy przez 18 miesięcy, licząc od dnia 24.02.2022 (czyli do dnia 24 sierpnia 2023). Z kolei legalizacja zatrudnienia nastąpiła na podstawie oświadczenia do dnia 31.12.2022 – tym samym po tym dniu konieczne będzie zalegalizowanie dalszego zatrudnienia (np. w ramach procedury ze specustawy). Tak samo unormowana została sytuacja obywatela Ukrainy posiadającego Kartę Polaka. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Polski w okresie, który legalizuje pobyt jego matki.

Pierwsza praca  w Polsce- jaka umowa?

Podejmując zatrudnienie w Polsce, należy pamiętać o przepisach polskiego kodeksu pracy. W przypadku pracy na umowę o pracę obowiązuje minimalne wynagrodzenie za pracę.

Umowa o pracę to podstawa prawna nawiązania stosunku pracy - w niej zawarte są najważniejsze informacje na jego temat. Umowa o pracę powinna zostać zawarta na piśmie. Najważniejsze jej dane to:

  1. - data zawarcia umowy
  2. - określenie stron umowy
  3. - obowiązki pracownika
  4. - rodzaj wykonywanej pracy
  5. - wymiar czasu pracy
  6. - termin rozpoczęcia pracy
  7. - wynagrodzenie

Sporządzenie umowy jest obowiązkiem pracodawcy. Zatrudnienie pracownika bez umowy jest niezgodne z prawem. Poza umową o pracę w Polsce można podjąć zatrudnienie w ramach umowy zlecenia oraz umowy o dzieło. Polskie przepisy pozwalają również obywatelom Ukrainy na prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce.

Wynagrodzenie za pracę

W przypadku zatrudnienia na umowę o pracę, pracownik może liczyć na minimalne wynagrodzenie które w 2022 roku wynosi 3010 zł brutto. Z kolei wysokość minimalnej stawki godzinowej na umowie zleceniu będzie wynosi 19,70 zł brutto.

Umowa o pracę a prawo do urlopu wypoczynkowego

Pracownik pracujący w Polsce w oparciu o umowę o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Pierwsza praca daje prawo do 20 dni urlopu rocznie. Wyższy wymiar - 26 dni - przysługuje po osiągnięciu 10 lat stażu pracy. Do okresu zatrudnienia wlicza się jednak również czas trwania nauki (w zależności od rodzaju wykształcenia: z tytułu ukończenia studiów wyższych – 8 lat, szkoły policealnej – 6 lat, technikum – 5 lat, liceum – 4 lata). Urlop wylicza się proporcjonalnie (w wymiarze 1/12 za każdy przepracowany miesiąc), można go udzielić już po pierwszym miesiącu pracy.

Formy zatrudnieniaPomoc UkrainaKodeks pracy