Umowa na zastępstwo - czym różni się od tradycyjnego etatu?

Umowa na zastępstwo to specyficzny rodzaj umowy o pracę, który ustawodawca uregulował w kodeksie pracy. Pod pewnymi względami różni się jednak od tradycyjnej umowy o pracę. Kiedy można ją zawrzeć? Czym się charakteryzuje? O czym warto wiedzieć zawierając taką umowę?

» Warunki zatrudnienia pracownika na zastępstwo

Pracodawca może zaproponować ci różne formy zatrudnienia. Ma dyspozycji umowy cywilnoprawne, takie jak umowa o dzieło czy umowa zlecenie, a także umowę B2B czy umowę o pracę. Ta ostatnia forma zatrudnienia jest najchętniej wybierana przez pracowników. Zalicza się do niej także umowa o pracę na zastępstwo, jednak może być ona zawarta tylko w szczególnych okolicznościach.

Źródło: shutterstock.com

Umowa na zastępstwo jest terminową umową o pracę

Na skutek nowelizacji kodeksu pracy z lutego 2016 umowa o pracę na zastępstwo jest rodzajem umowy o pracę. Jest umową na czas określony.

Kiedy można zawrzeć umowę na zastępstwo

Długa choroba pracownika, urlop macierzyński lub wychowawczy albo urlop bezpłatny, to sytuacje kiedy pracodawcy sięgają po umowę na czas zastępstwa.

Treść umowy na zastępstwo

Na postawie obowiązujących przepisów prawa pracy, umowa na zastępstwo powinna zawierać takie same elementy jak zwykła umowa o pracę na czas określony. Są nimi:

• oznaczenie stron umowy,
• miejsce wykonywania pracy,
• wynagrodzenie za pracę,
• rodzaj i miejsce wykonywanej pracy,
• wysokość wynagrodzenia wraz z wyszczególnieniem wszystkich jego składników,
• wymiar czasu pracy,
• termin rozpoczęcia świadczenia pracy.

Umowa o pracę na zastępstwo powinna też zawierać dodatkowe informacje, które będą podstawą do jej zawarcia. Pracodawca powinien wskazać powód zatrudnienia do pracy i dane osoby zastępowanej (jej imię i nazwisko).

» Wzór umowy o pracę na zastępstwo

Obowiązki pracownika w czasie umowy na zastępstwo

W okresie pracy na zastępstwo pracodawca powierza te same obowiązki lub podobne, pracownikowi który zastępuje nieobecną w firmie osobę. Zakres obowiązków nie musi być taki sam jak osoby zastępowanej. Pracodawca nie może dokładać zadań, które by ten zakres przekraczały.  Wykonując zupełnie inną pracę można bowiem mówić o zatrudnieniu nowego pracownika, a nie o umowie na zastępstwo.

Czy umowa na zastępstwo wlicza się do limitu umów?

Umowa o pracę na czas określony została przez ustawodawcę ograniczona limitami. Może być ona zawarta jedynie na okres nie dłuższy niż 33 miesięcy. Ponadto, jeżeli dany pracodawca zawiera z pracownikiem trzecią umowę terminową, zgodnie z przepisami prawa pracy automatycznie, staje się ona umową o pracę na czas nieokreślony.

Umowa na zastępstwo nie podlega jednak powyższym zasadom. Dlatego też pracodawca bez przeszkód może zawrzeć trzecią i kolejną umowę na zastępstwo z tym samym pracownikiem.

Ciąża a umowa na zastępstwo

Umowa o pracę na zastępstwo nie chroni ciężarnej pracownicy tak jak umowa o pracę na czas określony. Umowa o pracę na zastępstwo może zostać rozwiązana wraz z upływem terminu na jaki została zawarta.

 Wypowiedzenie umowy o pracę na zastępstwo

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, umowa na zastępstwo wygasa:

• w chwili powrotu  nieobecnego pracownika do pracy
• z dniem, który został określony w umowie
• kiedy usprawiedliwiona nieobecność pracownika przeradza się w nieobecność nieusprawiedliwioną

Możliwe jest również rozwiązanie umowy o pracę na zastępstwo na mocy porozumienia stron - w dowolnym momencie trwania umowy lub za wypowiedzeniem albo bez wypowiedzenia

Kilka lat temu okres wypowiedzenia umowy na zastępstwo wynosił jedynie 3 dni, jednak na mocy nowelizacji kodeksu pracy z 2016 r. terminy te zostały wydłużone i wynoszą:

• 2 tygodnie, jeśli pracownik pracował krócej niż 6 miesięcy
• 1 miesiąc, gdy zatrudnienie trwało minimum 6 miesięcy
• 3 miesiące dla osoby pracującej u danego pracodawcy przynajmniej 3 lata

Umowa na zastępstwo często wykorzystywana jest w korporacjach lub urzędach, jednak nie jest najlepszą formą zatrudnienia dla pracownika. Pozbawia go wielu praw i uprawnień oraz może sprawiać, że pracownik nie będzie z danym pracodawcą wiązał przyszłości traktując zatrudnienie jako szansę jedynie na zdobycie doświadczenia i przystanek w poszukiwaniu stałego etatu.

Formy zatrudnieniaKodeks pracy