Praca zdalna w Sejmie. Za co zapłaci pracodawca?

Ewelina Czechowicz

Już w sierpniu praca zdalna ma pojawić się w Kodeksie pracy.  Projektowane przepisy wskazują, że pracodawca będzie miał sporo obowiązków. Za co będzie musiał zapłacić pracownikowi? Jakie zyska uprawnienia? - wyjaśniamy

Do Sejmu trafił projekt przepisów wprowadzających zmiany w Kodeksie pracy. Nowe przepisy mają uregulować zasady wykonywania pracy zdalnej.  Praca zdalna będzie polegała na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą. Pracodawca będzie zobowiązany do zapewnienia pracownikowi zdalnemu materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych do jej wykonywania. Zostanie też zobowiązany do pokrycia kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeśli taki obowiązek zostanie określony w porozumieniu lub regulaminie. Będzie miał również prawo do kontroli trzeźwości pracownika.

# Praca zdalna, za co zapłaci pracodawca?  

Według zapisów projektowanych przepisów pracodawca będzie miał szereg obowiązków, będzie zobowiązany do tego, aby:

  1. zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania pracy zdalnej;
  2. pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, koszty energii elektrycznej oraz niezbędnych usług telekomunikacyjnych;
  3. pokryć inne koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, jeśli taki obowiązek zostanie określony w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi lub wydanym regulaminie (lub w przypadku braku zawartego porozumienia lub wydania regulaminu – w wydanym poleceniu lub porozumieniu zawartym z pracownikiem);
  4. zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną, niezbędne do wykonywania tej pracy.

Zgodnie z zapisami projektu pracodawca i pracownik będą mieli możliwość ustalenia sposobu wykorzystywania przez pracownika pracującego zdalnie materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, niezapewnionych przez pracodawcę, spełniających wymagania bezpieczeństwa. W takiej sytuacji pracownikowi będzie przysługiwał ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą.

Nowe wykroczenia przeciwko prawom pracownika od sierpnia 2022 w kodeksie pracy - PIT.pl

# Pokrycie kosztów pracy zdalnej

Pracodawca będzie zobowiązany do pokrycia kosztów pracy albo wypłaty ekwiwalentu w jego miejsce. Będzie też można przyznać ryczałt, którego wysokość będzie odpowiadać przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z pracą zdalną. Przy określeniu ryczałtu lub ekwiwalentu będą brane pod uwagę takie elementy jak: normy zużycia materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, ich udokumentowane ceny rynkowe oraz ilość wykorzystanego na potrzeby pracodawcy materiału i jego ceny rynkowe, a także normy zużycia energii elektrycznej oraz koszty usług telekomunikacyjnych.

# Koszty pracy zdalnej nie będą przychodem

Co ważne, pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika, wypłata ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu, nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu przepisów ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128).

# Rodzice skorzystają na nowych przepisach?

W opinii wiceministra Szweda praca zdalna doskonale sprawdziła się w czasie pandemii COVID-19. - Teraz może mieć pozytywny wpływ na sytuację rodzin sprawujących opiekę nad osobami niesamodzielnymi - wyjaśniał wiceminister. Jej uregulowanie może zachęcić większą liczbę pracowników do jej wykonywania w domu. W projekcie zaproponowano, by taka forma pracy przysługiwała bez możliwości odmowy m.in. rodzicom, którzy wychowują dziecko do 4. roku życia, rodzicom i opiekunom, którzy opiekują się osobą z niepełnosprawnością w rodzinie i kobietom w ciąży. Wyjątkiem byłyby specjalne rodzaje pracy, np. w służbach mundurowych.

Kodeks pracy - zmiany dla rodziców 2022 - Bankier.pl

Praca zdalna na stałe w Kodeksie pracy

Źródło: shutterstock

# Obowiązek przestrzegania przepisów bhp

Praca zdalna nałoży też obowiązki w zakresie bhp. W stosunku do pracownika wykonującego pracę w formie zdalnej pracodawca będzie realizował obowiązki w zakresie BHP, przewidziane w Dziale X Kodeksu pracy z pewnymi włączeniami ze względu na specyfikę i ten rodzaj wykonywania obowiązków. Nowe przepisy wskazują, że pracodawca będzie odpowiedzialny do dokonania oceny ryzyka zawodowego uwzględniającej wpływ pracy zdalnej na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne pracy zdalnej.

# Praca zdalna a ochrona danych osobowych

W myśl procedowanych przepisów pracodawca będzie określał procedury ochrony danych osobowych przyjmowanych przez pracodawcę na potrzeby wykonywania pracy zdalnej oraz przeprowadzał w miarę potrzeb instruktaż i szkolenie w tym zakresie. Z kolei pracownik, który wykonuje pracę zdalną będzie  potwierdzał zapoznanie się z procedurami przygotowanymi przez pracodawcę. Będzie także zobowiązany do ich przestrzegania.

# Obowiązek równego traktowania pracowników

Według projektowanych przepisów pracodawca będzie zobowiązany do równego traktowania pracowników pracujących w siedzibie firmy jak i pracowników wykonujących pracę zdalną. Pracownik wykonujący pracę zdalną nie będzie mógł być przez pracodawcę traktowany mniej korzystnie niż inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, uwzględniając odrębności związane z warunkami wykonywania pracy zdalnej. Pracodawca będzie zobowiązany do tego aby umożliwić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.

Zmiany dla pracowników w PIT od 1 lipca 2022 r. - PIT.pl

# Kontrola pracownika

Oprócz obowiązków, które zostały nałożone na pracodawcę, projekt przewiduje uprawnienie pracodawcy do skontrolowania pracownika pracującego zdalnie. Na podstawie projektowanego art. 6728 KP pracodawca będzie miał prawo przeprowadzać kontrolę w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika. W sytuacji, kiedy pracodawca w trakcie kontroli pracy zdalnej stwierdzi uchybienia w przestrzeganiu przepisów i zasad w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz procedur ochrony danych osobowych będzie on mógł zobowiązać pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień we wskazanym terminie. Pracodawca będzie mógł także cofnąć zgodę na wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika. W takim przypadku pracownik będzie musiał rozpocząć pracę w dotychczasowym miejscu pracy, w terminie określonym przez pracodawcę.

Pracodawca będzie mógł sam zbadać trzeźwość pracownika - projekt przepisów - PIT.pl

Formy zatrudnieniaKodeks pracyWymiar czasu pracy