Gdy samochody osobowe spółki opodatkowanej estońskim CIT użytkowane są do celów mieszanych, tj. do celów służbowych i prywatnych (np. przez wspólników lub pracowników), wystąpi konieczność ustalenia estońskiego CIT od wydatków z nimi związanych. W celu wyodrębnienia tych wydatków w ewidencji księgowej można wydzielić dodatkową analitykę do kont kosztów.
Podatek od odpisów i wydatków
Zgodnie z art. 28m ust. 1 ustawy o pdop (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.) opodatkowaniu estońskim CIT podlegają m.in. dochód z tytułu ukrytych zysków oraz dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Do ukrytych zysków i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą trzeba zaliczyć m.in. wydatki i odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, związane z używaniem samochodów osobowych w wysokości 50% - w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej, a także na potrzeby prywatne wspólników (ukryte zyski) lub pracowników (wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą).
Zgodnie z odpowiedzią Ministerstwa Finansów z dnia 27 czerwca 2023 r. na pytanie naszego Wydawnictwa, w przypadku gdy dany wydatek lub koszt spełnia zarówno definicję ukrytych zysków, jak i wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, podlega on opodatkowaniu estońskim CIT tylko raz - jako dochód z tytułu ukrytych zysków albo dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. O kwalifikacji wydatku lub kosztu odpowiednio do dochodu z tytułu ukrytych zysków albo dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą decyduje stan faktyczny.
Jeśli więc samochód osobowy spółki będzie użytkowany dla celów firmowych oraz dla celów prywatnych wspólników spółki lub jej pracowników, trzeba będzie ustalać i księgować estoński CIT m.in. od 50% wartości odpisów amortyzacyjnych, od 50% odpisów z tytułu trwałej utarty wartości oraz od 50% wydatków związanych z użytkowaniem tego samochodu. Przy czym zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych właściwe jest uwzględnianie w tym przypadku wartości brutto wydatków, a więc łącznie z VAT (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 11 stycznia 2023 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.183.2022.1.PP).
W myśl art. 28t ust. 1 pkt 4 ustawy o pdop, estoński CIT z tytułu ukrytych zysków czy wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą płacony jest do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wydatku lub wykonano świadczenie. Stawka podatku wynosi 10% w przypadku małego podatnika oraz podatnika rozpoczynającego działalność i 20% - w przypadku pozostałych podatników.
Ewidencja w księgach
Ewidencja księgowa spółki na estońskim CIT może uwzględniać potrzebę ustalenia kwoty odpisów i wydatków, które zostaną opodatkowane estońskim CIT. W tym celu dokonuje się odpowiednich wyodrębnień w analityce do kont kosztów, na których odpisy te i wydatki mają być ujęte, np. w zespole 4:
1) konto 40-0 "Amortyzacja":
- konto 40-01 "Amortyzacja" (w analityce: Opodatkowana estońskim CIT),
- konto 40-02 "Amortyzacja" (w analityce: Nieopodatkowana estońskim CIT),
2) konto 40-1 "Zużycie materiałów i energii":
- konto 40-11 "Zużycie materiałów i energii" (w analityce: Opodatkowane estońskim CIT),
- konto 40-12 "Zużycie materiałów i energii" (w analityce: Nieopodatkowane estońskim CIT),
3) konto 40-2 "Usługi obce":
- konto 40-21 "Usługi obce" (w analityce: Opodatkowane estońskim CIT),
- konto 40-22 "Usługi obce" (w analityce: Nieopodatkowane estońskim CIT),
4) konto 40-3 "Podatki i opłaty":
- konto 40-31 "Podatki i opłaty" (w analityce: Opodatkowane estońskim CIT),
- konto 40-32 "Podatki i opłaty" (w analityce: Nieopodatkowane estońskim CIT),
5) konto 40-6 "Pozostałe koszty rodzajowe":
- konto 40-61 "Pozostałe koszty rodzajowe" (w analityce: Opodatkowane estońskim CIT),
- konto 40-62 "Pozostałe koszty rodzajowe" (w analityce: Nieopodatkowane estońskim CIT).
Od ponoszonych wydatków dotyczących użytkowania samochodu osobowego dla celów mieszanych podatnik ma prawo odliczyć 50% VAT naliczonego. Tak wynika z art. 86a ust. 1 ustawy o VAT (Dz. U. z 2024 r. poz. 361 ze zm.). Wydatki ujmowane w księgach rachunkowych powiększa więc wartość VAT niepodlegająca odliczeniu.
W przypadku gdy do ukrytych zysków czy wydatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością zalicza się koszty ubezpieczeń dotyczące samochodów osobowych użytkowanych do celów mieszanych, rozliczane w czasie, 50% tych wydatków podlega opodatkowaniu estońskim CIT. Dochód z tego tytułu powinien być wykazany w okresach, w których rozliczane dla celów bilansowych koszty wpływają na wynik finansowy jednostki (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 22 czerwca 2023 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.47.2023.2.KM).
Opłacany w trakcie roku estoński CIT od ukrytych zysków czy wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą należy ujmować na koncie 87 "Podatek dochodowy od osób prawnych" (w analityce: Estoński CIT).
Przykład Założenia
Dekretacja
Księgowania  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
autor: Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa nr 86 (2169) z dnia 2024-10-24
Przychody i koszty podstawowej działalności operacyjnej - wybrane zagadnienia. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl