Najbliższe dni według prognoz mają przynieść wysokie temperatury, dlatego też warto przypomnieć, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednie warunki do pracy podczas tak gorącej pogody. Z kolei pracownicy powinni też znać swoje uprawnienia, by wykonywać swoje obowiązki w bezpiecznych i higienicznych warunkach.

Skrócenie czasu pracy i przerwy regeneracyjne dla pracownika podczas upałów

Jakie obowiązki mają pracodawcy, kiedy panują wysokie temperatury? Z jakich uprawnień mogą skorzystać pracownicy? Wskazujemy rozwiązania, które mogą być przydatne w czasie upalnych dni.

Upał a przepisy bhp, obowiązki pracodawcy 

Zgodnie z zapisami kodeksu pracy, pracodawca organizując prace musi zapewnić ochronę zdrowia i życia pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, m.in.:

• organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
•  reagowanie na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy,nbsp;dostosowywanie środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy.

Źródło:shutterstock

W sytuacji, kiedy w czasie wykonywania pracy, mamy do czynienia z wysokimi temperaturami pracodawca:

• powinien w określonych przepisami sytuacjach zapewnić napoje chłodzące,
• może skrócić czas pracy pracowników,
• może wprowadzić dodatkowe przerw w pracy,
• może zapewnić klimatyzowane pomieszczenia do odpoczynku,
• może zapewnić klimatyzację  w pomieszczeniach pracy,
• ma możliwość zlecenia pracy zdalnej, 

Temperatura powietrza w pracy – nie mniej niż 18, nie więcej niż 28 stopni w pomieszczeniu

Nie ma jednak  jednego przepisu, który by określał optymalne temperatury dla wykonywania pracy. Przy wysokich temperaturach wydajność pracownika spada, a także jest niebezpieczna. Zgodnie z obowiązującymi przepisami temperatura w pracy nie powinna być niższa niż 18 stopni i wyższa niż 28 stopni Celsjusza w pomieszczeniach. Kiedy na stanowiskach pracy temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza w pomieszczeniach 28°C, pracodawca ma obowiązek zapewnienia wody.  Przy pracach na zewnątrz obowiązek ten powstaje, kiedy temperatura jest powyżej 25°C.  W pomieszczeniach z klimatyzacją natomiast pracodawca musi pamiętać o okresowej konserwacji klimatyzatorów oraz ich przeglądach i serwisie.

Obowiązek zapewnienia napojów

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. sprawie profilaktycznych posiłków i napojów pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym

• przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia powyżej 25°C
• w pomieszczeniu zamkniętym (np. biura, hale produkcyjne), jeśli temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.

  Obowiązek ten pracodawca może zrealizować w dowolny sposób. Może ustawić dystrybutor z wodą lub wydawać wodę butelkowaną, ważne by zapewnić pracownikom dostęp do napojów. W sytuacji, kiedy pracodawca nie zapewni pracownikom wody, jego działania będą zagrożone karą grzywny nałożoną przez Państwową Inspekcję Pracy, która może wynieść od 1000 złotych do 30 000 złotych (art. 283 § 1 Kodeksu pracy).

  Skrócenie czasu pracy

  Z kolei zgodnie z zapisami art. 18 Kodeksu pracy pracodawca może skrócić czas pracy pracownika w czasie upału. Może też wyznaczyć dodatkowe przerwy lub odprawić pracownika do domu albo polecić mu wykonywanie pracy zdalnej. Skrócenie czasu pracy jest dobrą wolą pracodawcy, nie ma możliwości aby z powodu krótszego dnia pracy obniżyć pracownikowi wynagrodzenie.

  Szczególna ochrona pracowników młodych

  Zgodnie z obowiązującymi przepisami wynikającymi z treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, pracownicy z tej grupy nie mogą pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65%.

  Obowiązki pracownika

  W czasie upału pracownik też musi podjąć decyzję, czy jest wstanie wykonywać swoją prace. Zgodnie z treścią art. 210 §1 Kodeksu pracy:

  "Art. 210 §1 W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego".

  W takiej sytuacji, kiedy pracownik informuje pracodawcę o niebezpieczeństwie, nie ma podstaw do zmniejszenia wynagrodzenia za czas powstrzymywania się od pracy z uwagi na niebezpieczeństwo wywołane zagrożeniami, które mogą powstać na skutek upału.

Kodeks pracyWymiar czasu pracyFormy zatrudnienia