Sezon urlopowy trwa w najlepsze, a wielu pracowników cieszy się zasłużonym wypoczynkiem. Co zrobić, gdy pracodawca zdecyduje się odwołać pracownika z urlopu? Wyjaśniamy, czy taka decyzja jest zgodna z prawem, jakie mogą być jej konsekwencje i kto ponosi koszty związane z nagłym przerwaniem urlopu.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracy pracownik ma prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego. Jednak zdarzają się sytuacje kiedy pracownik musi pojawić się w firmie bez względu na zaplanowany wypoczynek lub go przerwać.
Prawo do urlopu
Przepisy Kodeksu Pracy nakładają na pracodawcę szereg obowiązków związanych z udzielaniem urlopów wypoczynkowych pracownikom. Zgodnie z art. 161 na pracodawcy ciąży obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu już w roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo. Z drugiej strony sam pracownik za sprawą przepisów Kodeksu pracy ma prawo do corocznego, nieprzerywalnego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Prawa tego nie może się zrzec ani też przekazać na inną osobę.
Ile dni urlopu wypoczynkowego przysługuje w 2024 roku?
Pracownikowi, w myśl przepisów Kodeksu Pracy, przysługuje prawo do wykorzystania płatnego urlopu w wymiarze 20 dni (w przypadku posiadania stażu pracy krótszego niż 10 lat) oraz 26 dni (w przypadku stażu pracy dłuższego niż 10 lat). Na staż pracy pracownika nie składa się jednak wyłącznie czas faktycznego świadczenia pracy. Do czasu pracy dolicza się m.in. czas nauki w szkole zawodowej, średniej, policealnej oraz szkole wyższej.
Kiedy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu?
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko w określonych przypadkach. Po pierwsze, obecność pracownika w firmie jest niezbędna, a jego nieobecność może wywołać poważne zakłócenia w działaniu przedsiębiorstwa. Ponadto aby odwołać pracownika z urlopu musi wystąpić sytuacja, w której nie można było przewidzieć wcześniej konieczności obecności pracownika w firmie. Jeżeli zostaną spełnione powyższe przesłanki pracodawca może odwołać pracownika z urlopu.
Źródło: Shutterstock
W jakiej formie odwołać pracownika z urlopu?
Przepisy prawa pracy nie wskazują na formę odwołania pracownika z urlopu, dlatego też możliwe jest odwołanie pracownika z urlopu za pomocą np. maila czy telefonu. Pracownik musi mieć możliwość zapoznania się z odwołaniem z urlopu. Odwołując pracownika z urlopu trzeba mieć na uwadze czas, jaki zajmie powrót do firmy
Koszty odwołania pracownika z urlopu
Pracodawca, odwołując pracownika z urlopu ma obowiązek zwrotu kosztów związanych z odwołaniem. Pracodawca ponosi koszty bezpośrednio związane z odwołaniem pracownika z urlopu oraz udokumentowane (np. zwrot kosztów biletów, opłaconego pobytu w hotelu, zakupu wycieczki. Do wydatków należy również doliczyć koszty rodziny pracownika np. kiedy był na urlopie sam z dziećmi.
,,Pracownik odwołany z urlopu na podstawie art. 167 § 2 kodeksu pracy, ma prawo żądać zwrotu kosztów poniesionych przez niego w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Mogą to być przykładowo koszty opłaconych biletów lotniczych, zarezerwowanych noclegów. W przypadku kiedy pracownik skraca urlop na wezwanie pracodawcy, ten obowiązany jest też do zwrotu kosztów związanych np. z przejazdem pracownika i jego rodziny, oraz straconego wypoczynku jeżeli nie został on zwrócony przez organizatora. Konieczność zwrotu kosztów odnosi się również do przesunięcia terminu urlopu z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny z 28 kwietnia 2010 r., I SA/Go 56/10 „przesunięcie terminu urlopu powoduje zmianę planów urlopowych pracowników. Jeżeli pracownicy podjęli już konkretne wydatki dotyczące organizacji urlopu – tj. dokonali przedpłat lub ponieśli inne koszty bezpośrednio związane z zaplanowanym wypoczynkiem, a przesunięcie urlopu nastąpiło z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, to pracodawca jest obowiązany do zwrotu pracownikowi poczynionych wydatków”.
Odwołanie pracownika z urlopu a przerwanie urlopu
Przerwanie urlopu jest odmienną instytucją zdefiniowaną w art. 166 Kodeksu pracy. Przerwanie urlopu następuje wówczas kiedy pracownik:
1) będzie czasowo niezdolny do pracy z uwagi na zachorowanie
2) przebywa w odosobnieniu, ponieważ choruje na chorobę zakaźną
3) odbywa ćwiczenia wojskowe albo przeszkolenie wojskowe
4) Rozpoczyna urlop macierzyński
Przerwanie urlopu może nastąpić wyłącznie w sytuacjach określonych w kodeksie pracy. W sytuacji przerwania urlopu nie następuje przesunięcie urlopu. Pracownik nie może np. po ustaniu zwolnienia lekarskiego samowolnie kontynuować urlopu.