Zgodnie z danymi z GUS w 2023 r. zgłoszono 68663 osoby poszkodowane w wypadkach przy pracy, o 3,1% więcej niż w 2022 r. Ekspert wyjaśnia jakie obowiązki spoczywają na pracodawcach po wypadku przy pracy.
Definicja wypadku przy pracy
Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (dalej jako „Ustawa”), za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
-
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności, lub poleceń przełożonych;
-
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
-
w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Wskazane wyżej elementy muszą wystąpić łącznie. Jeśli zabraknie chociaż jednego z nich, danego zdarzenia nie będzie można uznać za wypadek przy pracy.
Odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy 2024-2025 – PIT.pl
Obowiązki pracodawcy po wypadku przy pracy
Obowiązki pracodawcy związane z wypadkiem przy pracy zostały uregulowane w art. 234 § 1 kodeksu pracy. W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowiązany:
- podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie,
- zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
- ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku.
- zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.
Niezależnie od powyższego pracodawca powinien również niezwłocznie poinformować o zdarzeniu właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy. Zaniechanie pracodawcy w tym zakresie może zostać uznane za wykroczenie przeciwko prawom pracownika, podlegającym karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł.
Do momentu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce, w którym do niego doszło. Pracodawca zobowiązany jest do podjęcia działań w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy.
Świadczenia należne pracownikowi po wypadku przy pracy – PIT.pl
Źródło: Shutterstock
Procedura wewnątrzzakładowa
Zasady wewnątrzzakładowej procedury ustalenia okoliczności wypadku reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1.7.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Po ostatecznym ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy nie później 14 dni od uzyskania zawiadomienia o wypadku, powołany w zakładzie pracy zespół powypadkowy jest zobowiązany do przygotowania protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.
Sporządzenie protokołu powypadkowego
Procedurę wewnątrzzakładową związaną z ustaleniem okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy kończy sporządzenie protokołu powypadkowego. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.
Dla pracownika kluczowe znaczenie ma uzyskanie protokołu uznającego zdarzenie za wypadek przy pracy. Skutkuje to bowiem określonymi uprawnieniami dla poszkodowanego, wynikającymi z przepisów prawa:
- wystąpienie z roszczeniem odszkodowawczym na podstawie ogólne przepisy prawa cywilnego,
- prawo wystąpienia do ZUS z żądaniem przyznania świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego
Autorka: Katarzyna Tobiasz, radca prawny, kancelaria Graś i Wspólnicy