Świadczenia należne pracownikowi po wypadku przy pracy

Poszkodowanemu pracownikowi lub jego bliskim, jeżeli wypadek miał skutek śmiertelny, przysługują świadczenia odszkodowawcze. Poszkodowani i uprawnieni mogą starać się o świadczenia ZUS oraz w określonych przypadkach również od pracodawcy.

W naszym kraju każdego dnia dochodzi do wypadków przy pracy. Jak wskazuje GUS w 2019 r. zgłoszono 83205 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy. Kiedy i jakie świadczenia przysługują pracownikowi lub jego bliskim piszemy poniżej.

Wypadek przy pracy - definicja

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

-w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Określone zdarzenie może być zakwalifikowane jako wypadek przy pracy jedynie wówczas, gdy spełnia równocześnie wszystkie cztery powyżej wskazane przesłanki.

Wypadek śmiertelny

Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych - za śmiertelny wypadek przy pracy uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć poszkodowanego w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od wypadku.

Ciężki wypadek

Ciężki wypadek przy pracy to wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

Zbiorowy wypadek

Zbiorowy wypadek przy pracy to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

W związku z wypadkiem przy pracy Poszkodowany pracownik lub jego bliscy, jeśli wypadek miał skutek śmiertelny są uprawnieni do określonych świadczeń.

Odszkodowanie od ZUS za wypadek przy pracy

Każdy z pracodawców zobowiązany jest do opłacania za pracownika składki na ubezpieczenie wypadkowe, z której w razie wypadku przy pracy finansowane są należne świadczenia. Odszkodowanie od ZUS-u za wypadek przy pracy przysługuje zawsze, gdy dane zdarzenie zostało uznane za wypadek przy pracy w sporządzonym po zdarzeniu protokole bhp i pracownik nie został uznany za wyłącznie winnego zdarzenia. To oznacza, że nawet jeżeli w jakimś stopniu pracownik przyczyni się do wypadku, nie będzie oznaczało braku prawa do świadczenia lub jego zmniejszeniu.

Jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy

O jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy może wystąpić osoba, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

albo uprawniony członek rodziny osoby zmarłej  wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Obok jednorazowego odszkodowania pracownikowi może przysługiwać m.in. zasiłek chorobowy lub renta .

Odszkodowanie za wypadek od pracodawcy

Obok świadczeń przysługujących pracownikowi z ZUS może on również starać się o świadczenia od pracodawcy. Coraz więcej firm decyduje się na wykupienie ubezpieczenia OC, które pozwala po wypadku na dochodzenie z polisy zawartej przez pracodawcę dodatkowych świadczeń.

Odszkodowanie za wypadek od pracodawcy ma charakter cywilny i nie jest limitowane jak odszkodowanie z ZUS do wysokości określonych w ustawie. Oprócz szkód majątkowych pracownik może domagać się także zadośćuczynienia. Pracownikowi może przysługiwać:

• jednorazowe odszkodowanie na  podstawie art. 444 § 1 KC, które obejmuje wszelkie koszty poniesione przez Poszkodowanego w związku z wypadkiem (np. koszty leczenia, wizyt lekarskich, zakupu leków, rehabilitacji, opieki leczenia, opieki, przekwalifikowania się)
• zadośćuczynienie pieniężne za uszczerbek niemajątkowy  na podstawie art. 445 § 1 KC
• renta na podstawie art. 444 § 2 KC, która ma zrekompensować uszczerbek w dochodach poszkodowanego.

Odszkodowanie z OC pracodawcy czy bezpośrednio do pracodawcy, kiedy nie zdecydował się na wykupienie polisy może być uzupełnieniem świadczenia z ZUS, które często nie rekompensuje skutków wypadku. ZUS nie zwraca poszkodowanym Pracownikom poniesionych kosztów leczenia, rehabilitacji, wizyt lekarskich czy poniesionych kosztów dojazdu do placówek medycznych. Świadczenie z ZUS nie daje możliwości pokrycia kosztów przekwalifikowania. Dodatkowo Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca odszkodowanie na podstawie algorytmu określonego przez lekarza orzecznika procentu trwałego uszczerbku na zdrowiu. Kwota odszkodowania za 1 % uszczerbku na zdrowiu z ZUS aktualnie wynosi 921 zł.

Trzeba pamiętać, że odpowiedzialność cywilna pracodawcy wiąże się z obowiązkiem udowodnienia mu przez pracownika wszystkich przesłanek odpowiedzialności cywilnej. Pracodawca może odpowiadać na zasadzie ryzyka (art. 435) lub winy (art. 415). Dlatego warto mieć świadomość tego, że odszkodowanie za wypadek przy pracy nie kończy się na pieniądzach otrzymanych z ZUS-u, które często nie rekompensuje całej poniesionej przez pracownika szkody.

Choroba, wypadek