Posiadanie prawa własności domu, mieszkania lub gruntu wiąże się z pewnymi obowiązkami. Jednym z nich jest podatek od nieruchomości. Warto dowiedzieć się, ile wynosi i co ma na niego wpływ.

Każda osoba, która posiada tytuł własności do budynków, lokali mieszkalnych lub użytkowych, a także gruntów o innym charakterze niż rolny czy leśny, musi z tego tytułu odprowadzać stosowny podatek od nieruchomości. W przeciwieństwie do wielu innych podatków, które standardowo regulują podatnicy (takich jak PIT czy VAT) jest on podatkiem lokalnym, a więc pobierają go stosowne samorządy gminne. W związku z tym niemożliwe jest także sprecyzowanie ujednoliconych stawek podatku od nieruchomości. Decydują o nich przede wszystkim ustalenia wybranego samorządu.

Źródło: SewCream/Shutterstock.com

Podatek od nieruchomości: co obejmuje?

Kwestię podatku od nieruchomości reguluje Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Zgodnie z nią opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

1. grunty;
2. budynki lub ich części;
3. budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ustawa precyzuje również, jakie nieruchomości nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Należą do nich przede wszystkim użytki rolne i lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej, a także m.in. nieruchomości będące własnością państw obcych lub organizacji międzynarodowych na zasadach wzajemności, grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi, nieruchomości zajęte na potrzeby organów jednostek samorządowych, grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych, a także należące do Skarbu Państwa i wchodzące w skład Zasobu Nieruchomości.

Kto musi płacić podatek od nieruchomości?

Obowiązek uiszczania podatku od nieruchomości dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i osób prawnych, jednostek organizacyjnych, w tym spółek, które nie posiadają osobowości prawnej. Podatkiem są przy tym właściciele nieruchomości i obiektów budowlanych, posiadacze samoistni nieruchomości lub obiektów budowlanych, użytkownicy wieczyści gruntów, posiadacze nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego na podstawie umowy lub bez tytułu prawnego. Podatek od nieruchomości zapłacą więc m.in. właściciele domów, mieszkań, ale także przedsiębiorcy, którzy korzystają z nieruchomości w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Podatek od nieruchomości za 2023 r. w górę o prawie 12 proc.

Jeżeli nieruchomość stanowi współwłasność, obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach. W przypadku wyodrębnienia własności lokali obowiązek podatkowy dotyczy właścicieli poszczególnych lokali w zakresie odpowiadającym udziałowi w nieruchomości wspólnej.

Wysokość stawek podatku: od czego zależy?

Podstawę opodatkowania stanowi w przypadku gruntów powierzchnia, natomiast w przypadku budynków lub ich części powierzchnia użytkowa. Stawkę podatku wyznacza natomiast rada gminy w drodze uchwały. Ustawa przewiduje jednak ograniczenia maksymalnej wysokości podatku od nieruchomości. Ta wynosi w przypadku nieruchomości mieszkalnych maksymalnie 0,51 zł w przeliczeniu na metr kwadratowy powierzchni użytkowej, natomiast w przypadku nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej maksymalna stawka podatku od nieruchomości wynosi 17,31 zł. Rada gminy może przy tym różnicować stawki w zależności od konkretnych przedmiotów opodatkowania.

Budowa domu a podatek od nieruchomości

Wątpliwości wielu osób budzi sytuacja, w której podatek od nieruchomości ma dotyczyć budynku, który dopiero powstaje. W standardowej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały uzasadniające go okoliczności (np. zakup mieszkania lub domu). Ustawodawca wyjaśnia jednak, że w sytuacji, w której obowiązek podatkowy jest uzależniony od istnienia budowli lub jej części, obowiązek ten powstanie z dniem 1 stycznia roku następującego po tym, w którym ukończono budowę lub rozpoczęto użytkowanie lokali, budynku lub jego części. W związku z tym podatek od nieruchomości trzeba będzie płacić od następnego roku.

Zgłoszenie do podatku od nieruchomości

W przeciwieństwie do innych popularnych podatków podatek od nieruchomości jest regulowany na konto stosownego urzędu gminy. Tam także osoba, w której przypadku zaistniał obowiązek podatkowy, powinna w odpowiednim terminie złożyć deklarację. Aby to zrobić, należy złożyć druk IN-1, który można otrzymać w urzędzie lub pobrać go z jego strony internetowej. W deklaracji na podatek od nieruchomości należy wskazać m.in. informacje o podatniku oraz nieruchomości podlegającej opodatkowaniu. Następnie urząd prześle decyzję dotyczącą wysokości podatku od nieruchomości.

Co ważne: decyzja co roku jest przeliczana przez gminę, która następnie informuje podatnika o aktualnej wysokości stawek. W związku z tym podatku od nieruchomości nie należy rozliczać samodzielnie. Jeżeli podatek będzie niższy od kwoty 8,51 zł, nie zaistnieje potrzeba jego opłacania a decyzja nie zostanie wydana.

Kupiłem nieruchomość: co powinienem zrobić?

Osoby, które nabyły nieruchomość (np. dom czy mieszkanie), zaczęły korzystać z niej jako właściciel albo zyskały prawo użytkowania wieczystego, powinny zgłosić się do podatku od nieruchomości w ciągu 14 dniu od dnia, w którym miało to miejsce. W przypadku osób, które ukończyły budowę domu albo jego wykończenie, dokumenty należy złożyć do 15 stycznia następnego roku. W ciągu 14 dni urząd należy informować również o zmianie charakterystyki nieruchomości (np. pomniejszeniu lub powiększeniu powierzchni użytkowej, co może mieć wpływ na podatek od nieruchomości).

Jak zapłacić podatek od nieruchomości?

Podatek od nieruchomości można opłacić w 4 ratach:

• do 15 marca,
• do 15 maja,
• do 15 września,
• do 15 listopada.

Rozbiciu na raty nie podlega natomiast podatek od nieruchomości niższy od kwoty 100 zł. W przypadku otrzymania decyzji o podatku od nieruchomości po wskazanym terminie płatności raty, należy opłacić ją w ciągu 14 dni. Można zrobić to przy tym np. w kasie gminy lub przelew, korzystając np. z bankowości internetowej.

Przychód ze sprzedaży nieruchomości rozlicz na deklaracji PIT-39

NieruchomościInne podatki