Rada Ministrów na wtorkowym posiedzeniu przyjęła projekt przepisów, które maja dostosować polskie prawo pracy do unijnego. Chodzi o wdrożenie dyrektyw unijnych w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej oraz o tzw. dyrektywę rodzicielska. Dzięki zmianie przepisów  pracownicy zyskają  prawo do dodatkowego urlopu a pracujący rodzice nowe uprawnienia. 

"Polska się zmienia, zmienia się rynek pracy, w szybkim tempie zmieniają się potrzeby pracowników i pracodawców, dlatego musimy również zmieniać nasze regulacje, które będą chronić rynek pracy, ale będą przede wszystkim chronić pracownika" - powiedział premier na konferencji prasowej po posiedzeniu rządu. Szef rzadu wskazał, że zgodnie z przyjętym projektem wprowadzony zostanie m.in. dodatkowy urlop rodzicielski. "Wprowadzamy także dodatkowe przerwy w pracy w sytuacji, jeżeli dzień pracy danego pracownika jest dłuższy" - powiedział szef rządu.

W 2023 roku znaczące zmiany w urlopach. Pracownicy mogą zyskać nawet 35 dni wolnych - PIT.pl

Nowe urlopy w Kodeksie pracy

W związku ze zmianami w Kodeksie pracy pojawią się nowe rodzaje urlopu:

• 2 dni urlopu z powodu działania siły wyższej
• 5 dni urlopu opiekuńczego

Te dwa nowe rodzaje urlopu pozwolą na wydłużenie dni wolnych o 7 dni. W przypadku niektórych pracowników wymiar urlopu będzie mógł wynosić nawet 33 dni w roku. Nowe urlopy nie będą jednak w pełni płatne.

2 dni wolne na zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

W związku z nowelizacja przepisów do Kodeksu pracy zostanie wprowadzone zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Pracownik będzie mógł skorzystać z tego zwolnienia w przypadku niezbędnej, natychmiastowej obecności gdzie indziej. Za czas zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej zachowa prawo do 50% wynagrodzenia obliczanego jak pensja za czas urlopu wypoczynkowego.

Źródło:shutterstock

5 dni opieki na dziecko lub członka rodziny - urlop opiekuńczy

W związku z koniecznością wprowadzenia do polskiego kodeksu przepisów unijnych w Kodeksie pracy pojawi się aż 5 dni opieki, które będą przysługiwać nie tylko rodzicom czy opiekunom dzieci. Do kodeksu pracy zostanie wpisany urlop opiekuńczy,  który nie będą zależały od stażu pracy. Ten rodzaj urlopu ma pozwolić na zapewnienie osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek/małżonka) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym wymagającej znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych. Nowy urlop ma być bezpłatny, za czas przebywania w domu pracownik nie otrzyma wynagrodzenia. Dni wolne wliczą się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Dotąd prawo do płatnych dwóch dni opieki mieli tylko rodzice lub opiekunowie dzieci. Teraz z urlopu opiekuńczego będzie mogło skorzystać szersze grono pracowników.  Urlop opiekuńczy będzie udzielany na wniosek pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu.

Dodatkowe przerwy w pracy

Projekt przepisów Kodeksu pracy zawiera zmiany do art. 134 Kodeksu pracy. W przepisach ma znaleźć się dodatkowa przerwa w pracy dla pracowników, których dobowy wymiar pracy jest dłuższy niż 9 godzin pracy. Ci pracownicy mają zyskać dodatkową 15 minutową przerwę w pracy, która będzie wliczana do czasu pracy. Z kolei jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika będzie dłuższy niż 16 godzin, pracownikowi ma przysługiwać po 16 godzinie pracy kolejna przerwa trwająca co najmniej 15 minut (trzecia przerwa), wliczana do czasu pracy.

Aktualnie w przepisach znajduje się tylko jedna 15 minutowa przerwa w czasie pracy, po zmianach pracownicy pracujący dłużej niż 16 godzin w ciągu doby zyskają prawo do dwóch dodatkowych przerw.  Po nowelizacji art. 134 Kodeksu pracy zgodnie z założeniami projektu, jeśli dobowy wymiar czasu pracy pracownika:

• wynosi co najmniej 6 godzin - pracownik będzie miał prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy;
• jest dłuższy niż 9 godzin - pracownik będzie miał prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy;
• jest dłuższy niż 16 godzin - pracownik uzyska prawo do kolejnej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, również wliczanej do czasu pracy.

Obowiązek informacyjny pracodawcy o przerwach

Poza zamianami w długości i ilości przerw w czasie pracy nowe przepisy nakładają także na pracodawcę obowiązek poinformowania pracownika przez pracodawcę o ilości i długości przerw w czasie pracy. Zgodnie ze zmienionym brzmieniem art. 29 § 3 KP pracodawca będzie miał obowiązek informować pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy o przysługujących pracownikowi przerwach w pracy.

Dłuższy urlop rodzicielski

Po przyjęciu nowych przepisów  zwiększy się urlop rodzicielski. Obecnie wynosi on 32 tygodnie i 34 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej. Po zmianach będzie to odpowiednio 41 i 43 tygodnie.

Nowe uprawnienia rodziców dzieci do lat 8

Na podstawie nowych przepisów zmieni się treść art. 178 § 2 Kodeksu pracy. W ramach noweli przewiduje się, że pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 8 roku życia nie wolno będzie bez jego zgody zatrudniać:

• w godzinach nadliczbowych,
• w porze nocnej,
• w systemie przerywanego czasu pracy, jak również
•  delegować poza stałe miejsce pracy.

Aktualnie zasady te dotyczą rodziców dzieci do lat 4.

Z powyższych uprawnień skorzysta jedno z rodziców. To rodzice/opiekunowie będą musieli uzgodnić między sobą, które z nich będzie korzystać z wyżej wymienionych uprawnień. Po ustaleniu jedno z rodziców będzie musiało złożyć odpowiednie oświadczenie o zamiarze lub o braku zamiaru korzystania z tego uprawnienia.

Prace nad projektem można śledzić na stronie: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12356556/katalog/12855391#12855391

Kodeks pracyUrlopWymiar czasu pracy