Utrata prawa do kwartalnego rozliczania VAT

Deklaracje za okresy kwartalne składają przede wszystkim podatnicy, którzy wybrali kasową metodę rozliczania VAT. Możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT mają również mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej. Jednak po przekroczeniu określonego w przepisach limitu obrotu podatnicy tracą prawo do kwartalnego rozliczania VAT.

W pytaniu skierowanym do naszej redakcji Czytelnik wskazał, że rozliczał podatek VAT za okresy kwartalne (bez wyboru metody kasowej). Niestety z powodu przekroczenia dopuszczalnego limitu utracił on prawo do rozliczania podatku VAT za okresy kwartalne i ma obowiązek skorygowania kwartalnych rozliczeń. W związku z tym zapytał, jak prawidłowo dokonać korekty tych rozliczeń.

Kwartalne rozliczanie VAT

Mali podatnicy stosujący kasową metodę rozliczania VAT, jak też podatnicy, którzy wybrali wyłącznie kwartalny sposób rozliczania VAT (bez wyboru metody kasowej), zgodnie z art. 99 ust. 2 ustawy o VAT, składają deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale. W tym samym terminie podatnicy muszą również zapłacić podatek VAT, jeżeli w deklaracji wykazano nadwyżkę podatku należnego nad naliczonym.

W przypadku małych podatników, którzy rozliczają VAT kwartalnie, jest to plik oznaczony jako JPK_V7K. Przy czym podatnicy rozliczający VAT za okresy kwartalne zobowiązani są do wysłania za:

• pierwszy i drugi miesiąc kwartału – części ewidencyjnej pliku JPK_V7K w terminie do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni oraz
• trzeci miesiąc kwartału – części ewidencyjnej za ten miesiąc do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni oraz części deklaracyjnej za cały kwartał.

Utrata prawa do kwartalnego rozliczania

Mały podatnik rozliczający podatek VAT metodą kasową, jak wynika z art. 21 ust. 4 ustawy o VAT, traci prawo do rozliczania podatku tą metodą, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty określonej w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT (patrz ramka).

Na podstawie art. 99 ust. 5 ustawy o VAT, mali podatnicy, u których wartość sprzedaży przekroczyła kwotę określoną w art. 2 pkt 25, składają deklaracje podatkowe za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

1) w którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału, a w przypadku gdy przekroczenie tej kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału,

2) następującego po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Zasada ta ma zastosowanie odpowiednio także do podatników:

• którzy zrezygnowali z prawa do rozliczania się metodą kasową oraz
• o których mowa w art. 99 ust. 3 pkt 2 (czyli podatników stosujących w podatku dochodowym od osób prawnych opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych):
• u których wartość sprzedaży przekroczy kwotę określoną w art. 99 ust. 3 pkt 2 (tj. 4 mln euro),
• którzy przestaną spełniać warunki do opodatkowania tzw. estońskim CIT.

Korekta rozliczeń

W sytuacji gdy podatnik błędnie złożył deklarację VAT, musi ją jak najszybciej skorygować. Zatem gdy Czytelnik błędnie składał deklaracje kwartalne (do których nie był uprawniony), zamiast deklaracji miesięcznych, musi złożyć korektę rozliczeń kwartalnych i złożyć prawidłowe rozliczenia miesięczne. W składanych korektach wypełnia się wyłącznie części (odpowiednio deklarację lub ewidencję), które podlegają korekcie:

• w przypadku korekty części deklaracyjnej oraz ewidencyjnej wskazuje się wszystkie elementy, tj.: Nagłówek, Podmiot, Deklaracja, Ewidencja,
• w przypadku korekty wyłącznie części deklaracyjnej, która nie ma wpływu na część ewidencyjną, wskazuje się elementy: Nagłówek, Podmiot, Deklaracja,
• w przypadku korekty wyłącznie części ewidencyjnej, która nie ma wpływu na część deklaracyjną, wskazuje się elementy: Nagłówek, Podmiot, Ewidencja.

Jak wskazano wcześniej, podatnik rozliczający VAT za okresy kwartalne część ewidencyjną pliku JPK_VAT składa za okresy miesięczne, jedynie część deklaracyjną składa za okresy kwartalne. Oznacza to, że w przypadku opisanym przez Czytelnika korekcie będzie podlegać wyłącznie część deklaracyjna pliku JPK_V7K.

W związku z tym Czytelnik ma obowiązek złożenia:

• korekty pliku JPK_V7K,
• poprawnych rozliczeń pliku JPK_V7M za każdy miesiąc, za który był on obowiązany do jego złożenia.

Korekta pliku JPK_V7K będzie polegała, moim zdaniem, na wyzerowaniu każdej pozycji tego pliku.

W przypadku korekty części deklaracyjnej pliku JPK_VAT nie ma, co do zasady, wymogu dołączenia uzasadnienia przyczyn naniesienia poprawek. Takie wyjaśnienie podatnik może jednak sporządzić fakultatywnie – poprzez wypełnienie w JPK_V7M pola P_ORDZU.

Dodatkowo podatnik, który utracił prawo do rozliczania VAT za okresy kwartalne, ma obowiązek złożenia aktualizacji druku VAT-R.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2025 r. poz. 775)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 64 (2252) z dnia 2025-08-11

Jak korygować transakcje opodatkowane VAT? Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl