Ulgi podatkowe w czasie kryzysu energetycznego i inflacji

Inflacja, rosnące koszty działalności gospodarczej, skutki koronawirusa sprawiają że przedsiębiorcy coraz częściej sięgają po ulgi podatkowe. Z jakich preferencji mogą skorzystać? I czy fiskus często udziela ulg? Dane za 2022 r. pokazują, że nie jest łatwo rozłożyć na raty zobowiązanie podatkowe czy uzyskać odroczenie terminu zapłaty podatku.

Ulgi podatkowe dostępne w czasie kryzysu

Zgodnie z art. 67a Ordynacji podatkowej (Dz.U.2021.0.1540 t.j. – Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa)

Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
3.  umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Co bardzo istotne, umorzenie zaległości i podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa. Rozwiązanie to dotyczy nie tylko podatników, lecz także płatników, inkasentów, spadkobierców i osób trzecich.

Źródło: shutterstock

Ulgi podatkowe w okresie od stycznia do września 2022 r.  dane MF

Jak wskazują dane przekazane przez Ministerstwo Finansów najczęściej podatnicy występują z wnioskiem o rozłożenie należności podatkowych na raty. Jednak nie często otrzymują pozytywne decyzje. Na 142.651 wniosków należność na raty została rozłożona tylko w przypadku 1.086 podatników – to zaledwie 7,6 promila. Podatnikom częściej udało się uzyskać pozytywną decyzje w przypadku umorzenia całości lub części zobowiązania podatkowego. Decyzję o odroczeniu terminu zapłaty udało się uzyskać co trzeciemu podatnikowi.

W odpowiedzi na zapytanie redakcji PIT.pl resort finansów przekazał informacje dotyczące liczby wniosków, wydanych decyzji o odroczeniu, umorzeniu lub rozłożeniu należności na raty w 2022 r. (według stanu na 30 września 2022 r.).

Źródło: odpowiedź na e-mail z Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów 

Wniosek o ulgę –  ważne jest uzasadnienie

Kluczowym elementem wniosku o odroczenie  terminu płatności podatku lub rozłożenie płatności na raty jest wykazanie ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. W ordynacji podatkowej ustawodawca nie zdefiniował tych pojęć, aby je wyjaśnić należy sięgnąć do orzecznictwa, wyroków WSA oraz NSA.

W obecnym stanie ważny interes podatnika jest uwzględniany w wyjątkowych sytuacjach, po kompleksowej analizie wszystkich okoliczności majątkowych, finansowych, zdrowotnych, rodzinnych.

Interes publiczny

Drugą możliwością skorzystania z ulg podatkowych  jest wykazanie interesu publicznego. Warto w tym miejscu przytoczyć stanowisko NSA z wyroku z dnia 14 stycznia 2020 r. sygn. II FSK 819/19, gdzie NSA wskazał, że co prawda ulgi w spłacie zobowiązań są instrumentem nadzwyczajnym, to jednak brak ich zastosowania nie powinien prowadzić do skutków niepożądanych z perspektywy społeczeństwa i podatnika oraz jego najbliższych. W szczególności pod uwagę powinny być brane zasady sprawiedliwości społecznej, etyki, zaufania do organów państwa.

Uznaniowość decyzji

Decyzja o odroczeniu terminu płatności podatku lub jego rozłożeniu na raty ma charakter uznaniowy. Sądy administracyjne bardzo wyraźnie wskazują, że decyzja organu powinna być oparta na zgormadzonym w toku postępowania materiale dowodowym.  Fiskus ocenia całość zgromadzonego w sprawie materiału, stąd warto zadbać by wniosek był uzasadniony. W przypadku pewności co do słuszności swojego wniosku warto skorzystać z drogi odwoławczej jeżeli nie zgadzamy się z otrzymaną decyzją fiskusa.

Opłata prolongacyjna

W standardowym postępowaniu ulgowym w przypadku decyzji o odroczeniu płatności lub rozłożenie na raty  należności podatkowych pobierana jest opłata prolongacyjna. Zgodnie przyjętym art. 15 zb ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw nie nalicza się ww. opłaty prolongacyjnej na podstawie wniosku złożonego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu. Aktualnie w postepowaniach ulgowych opłata prolongacyjna nie jest naliczona z uwagi na trwający stan zagrożenia epidemicznego, który jak dotąd nie został odwołany.

Ulga podatkowa sposobem na kryzys?

Odroczenie terminu płatności czy rozłożenie na raty jest instrumentem dostępnym dla podatników w określonych sytuacjach i może być skutecznym narzędziem, poprawiającym płynność finansową przedsiębiorstw. W dobie kryzysu wniosek o ulgę podatkową może zagwarantować byt działalności gospodarczej. Warto, aby podatnik przeanalizował swoją sytuację, w sposób prawidłowy zgromadził dokumenty, by miał szansę na pozytywną decyzję fiskusa.