Samorządy nie stracą na Polskim Ładzie? MF da gwarancje comiesięcznych dochodów dla gmin

Katarzyna Sudaj

Polski Ład zwolni sporą grupę Polaków z podatku PIT, a to wpłynie na obniżenie dochodów dla gmin. Jak zapewnia wiceminister finansów Piotr Patkowski - jego resort pracuje już nad regulacjami, które mają zapewnić większą stabilizację dochodów samorządów, by JST nie straciły tak wiele.

Przechodzenie firm na ryczałt pozbawi gminy dochodów

wiceminister finansów Piotr Patkowski
Źródło: FORUM

Już od maja tego roku eksperci zastanawiali się, kto zapłaci za propozycje ogłoszone w ramach programu Polski Ład. Projekt ustawy podatkowej sprzed dwóch tygodni jasno pokazuje, że podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł i zmiana progu podatkowego z 85 do 120 tys. zł spowoduje, iż część Polaków przestanie płacić podatek PIT. Ich dochody (emerytury, renty, najniższe wynagrodzenia) – będą w całości zwolnione z opodatkowania. A nie jest tajemnicą, że brak wpływów z podatku PIT od większej części mieszkańców danej gminy oznacza spadek jej dochodów.

Podatnicy liniowy stracą na Polskim Ładzie. Nowa kwota wolna od podatku nie dla nich

JST otrzymują subwencję, której wysokość jest procentowo uzależniona od wysokości podatku dochodowego od osób fizycznych zamieszkałych na terenie danej gminy. Projektowane zmiany podatkowe mają spowodować, że podatnicy będą płacili niższe podatki, to i wpływy z PIT będą niższe, a to da niższe dochody w budżecie gmin.

Gwarancje comiesięcznych dochodów z PIT dla samorządów

Na wczorajszym posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego wiceminister finansów Piotr Patkowski ogłosił, że jego resort pracuje nad regulacjami, które mają zapewnić większą stabilizację dochodów samorządów. "Wychodzimy z założenia, że samorządy powinny partycypować w korzystnych dla obywateli przedsięwzięciach – takich jak podwyższenie kwoty wolnej od podatku. Z drugiej strony jednak dostrzegamy, że samorządy w 2022 r. mogą mieć duże wahnięcie, jeśli chodzi o szokowy ubytek dochodów. Od 2023 r., poprzez dynamiczny wzrost PKB, te dochody będą się wyrównywać, ale 2022 r. może być trudny dla samorządów. Stąd mamy kilka pomysłów" – podkreślił wiceminister Patkowski.

MF proponuje przekazywanie dochodów z PIT i CIT do JST w równych miesięcznych ratach, w kwotach zgodnych z prognozą określoną przed rozpoczęciem roku budżetowego

Naprawianie propozycji Polskiego Ładu?

Tak jak ulga w PIT dla klasy średniej ma zniwelować negatywne skutki braku odliczenia składki zdrowotnej od podatku, tak rządowa gwarancja miesięcznych wpływów z PIT i CIT dla gmin ma dać budżetom miast i wsi przewidywalność, a potem ewentualne „wyrównywanie w górę lub w dół” na koniec roku.

Zmiana zasad naliczania składki zdrowotnej w 2022 roku

Resort finansów pracuje też nad rozwiązaniem wiążącym coroczne dochody samorządów do roku poprzedniego. „Samorządy w każdym kolejnym roku podatkowym nie mogłyby otrzymywać z tytułu udziałów w PIT i CIT mniej niż otrzymywały w poprzednim roku. To taka reguła gwarantująca, że samorząd, w porównaniu do poprzedniego roku, tych dochodów – przynajmniej nominalnie, tutaj jeszcze trwają dyskusje nad pewnym wskaźnikiem waloryzacji realnej – nie otrzymywałyby mniej niż w poprzednim roku." - zapewnia wiceminister Piotr Patkowski.

Trudny rok 2022 przed budżetami gmin

Ministerstwo finansów rozważa również pomoc dla samorządów, jeśli chodzi o dochody bieżące, w kontekście roku 2022 r., gdzie będzie ich największy spadek. Nie znamy jeszcze żadnych szczegółów tych propozycji. Resort finansów ma je przedstawić w najbliższych tygodniach.

Rząd w kontrofensywie do krytykujących

Choć nie znamy na tą chwilę szczegółowych założeń zmian wokół Polskiego Ładu, to wyraźnie widać, że Kancelaria Premiera zaczęła intensywnie informować o korzyściach płynących dla budżetów samorządowych. W licznych tweetach rzecznik rządu Piotr Muller przekonuje, iż Rządowy Fundusz Polski Ład pomoże samorządom i wyrówna ich szanse tak, by małe i średnie samorządy miały równe szanse. „Samorząd terytorialny nigdy nie zyskał tak wielu środków finansowych w stosunku do lat poprzednich. Wzrost CIT, jeśli chodzi o część samorządową, wyniósł 60%. To ponad 4 mld zł, które trafiają do samorządu terytorialnego.”


Źródło: Twitter KPRM

100 mld zł na inwestycje samorządowe brzmi pozytywnie, ale w zestawieniu z średnim rocznym kosztem projektów zaproponowanych w Polskim Ładzie (72,4 mld zł) i maksymalnym kosztem do 2030 r. w kwocie 651,6 mld zł – już nie wygląda tak pięknie.

Między innymi za krytykę Polskiego Ładu zdymisjonowano wiceminister Rozwoju, Pracy i Technologii Annę Kornecką, która na swoim Twitterze napisała: „Podatki w #PolskiŁad uderzają w ciężko pracującą klasę średnią, przedsiębiorców, lekarzy, kadrę zarządzającą, wykwalifikowanych specjalistów, samorządy, a w konsekwencji również każdego Polaka przez postępującą drożyznę.”


Źródło: Twitter KPRM

Bo pokazywanie, że rosną przychody JST (i to w różnych okresach, które trudno porównać), bez zestawienia z rosnącymi wydatkami, nowymi zadaniami samorządów oraz inflacją najwyższą od 10 lat niczego nam nie mówi.

Polski ŁadPodatek PIT