Na pierwszy rzut oka ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wydaje się najprostszą formą opodatkowania. Płacisz określony procent od przychodu i nie martwisz się kosztami uzyskania przychodu ani skomplikowanymi rozliczeniami. Jednak w praktyce, ta forma podatku może prowadzić do nieoczekiwanych dopłat do składki zdrowotnej – zwłaszcza przy przekroczeniu progów wcześniej deklarowanego progu przychodu.
Na czym polega ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Ryczałt to uproszczona forma opodatkowania, w której podstawą opodatkowania jest przychód, a nie dochód. Nie można więc odliczyć kosztów uzyskania przychodu – podatek płacisz od całości wpływów. Stawki ryczałtu w 2025 roku zależą od rodzaju działalności i wynoszą od 2% do 17%. Dla wielu wolnych zawodów, branży IT czy usług medycznych jest to rozwiązanie wciąż atrakcyjne.
Jednak prostota ryczałtu kończy się tam, gdzie zaczyna się ZUS i składka zdrowotna.
Ryczałt a składka zdrowotna – kiedy powstaje obowiązek dopłaty
Po reformach wprowadzonych przez Polski Ład składka zdrowotna przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem nie jest już stała. Jej wysokość zależy od rocznego przychodu.
Ustawodawca przewidział trzy progi, według których ustalana jest wysokość miesięcznej składki zdrowotnej:
Roczny przychód w 2025 r. | Podstawa wymiaru składki zdrowotnej | Miesięczna składka zdrowotna (9%) |
Do 60 000 zł | 60% przeciętnego wynagrodzenia | 461,66 zł |
Od 60 001 zł do 300 000 zł | 100% przeciętnego wynagrodzenia | 769,43 |
Powyżej 300 000 zł | 180% przeciętnego wynagrodzenia | 1384,97 |
Jeśli więc przedsiębiorca przekroczy próg przychodu, musi wyrównać składki wstecz – za cały rok.
Rząd szykuje podwyżkę podatków. Zmiany w PIT, ryczałcie i IP-BOX dotkną przedsiębiorców — PIT.pl
Przykład z praktyki: ryczałt, który zaskoczył dopłatą
Pan Maciej, przedsiębiorca z branży budowlanej, rozlicza się ryczałtem. Od lat uważał, że to najprostsza i najbardziej przejrzysta forma opodatkowania.
W 2025 roku założył, że jego przychody nie przekroczą 300 tys. zł, więc przez cały rok płacił składkę zdrowotną w wysokości 769,43 zł miesięcznie.
Pod koniec października księgowa poinformowała go jednak, że przychód wyniesie ok. 312 tys. zł.
Oznacza to, że Pan Maciej przekroczy próg 300 000 zł i będzie musiał wyrównać składkę zdrowotną do poziomu 1 384,97 zł miesięcznie za cały 2025 rok.
Ile wyniesie dopłata?
(1 384,97 zł – 769,43 zł) × 12 miesięcy = 7386,48 zł
Tyle Pan Maciej będzie musiał dopłacić w ramach rocznego rozliczenia składki zdrowotnej do ZUS w 2026 roku.
Źródło: Shutterstock
Ryczałt – zalety i pułapki
Ryczałt jest prostą formą opodatkowania, ma swoje zalety do których należą:
- prosty sposób rozliczania,
- brak obowiązku prowadzenia pełnej księgowości,
- niskie stawki podatkowe dla niektórych zawodów.
Ryczałt też swoje wady, przedsiębiorcy nie mają możliwości odliczenia kosztów, składka zdrowotna uzależniona jest od przychodu, występuje też obowiązek rocznego rozliczenia z ZUS i ewentualnej dopłaty do składki zdrowotnej, która może być przykrą niespodzianką.
RyczałtKosztySkładka zdrowotnaZUSFormy opodatkowaniaKsięgowośćHome 1