Uzyskanie dywidendy to podstawowe uprawnienie wspólnika spółki z o.o. w przypadku osiągnięcia przez tę spółkę dodatniego wyniku finansowego i przeznaczenia go - w części lub całości - do podziału. Zazwyczaj jest ona realizowana poprzez wypłatę pieniężną, ale dopuszcza się także formę niepieniężną. Zdarza się ona wówczas, gdyż spółka doświadcza trudności finansowych lub gdy pojawi się wola przeniesienia na wspólnika aktywa należącego do spółki. Spójrzmy na tę formę dywidendy w kontekście podatku dochodowego.
Opodatkowanie dywidendy u wspólnika
Wypłacona dywidenda, bez względu na postać, stanowi dla wspólnika będącego osobą fizyczną przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o pdof (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.). W myśl art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o pdof, od uzyskanych dochodów (przychodów) z dywidend pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Ma on również zastosowanie, z modyfikacjami wynikającymi z mechanizmu korygowania uregulowanego w art. 30a ust. 19 ustawy o pdof, do udziałowców spółek objętych estońskim CIT.
Podmiotem pełniącym rolę płatnika podatku jest w tym przypadku spółka dzieląca zysk. W przypadku dywidendy pieniężnej wspólnik otrzymuje jej kwotę pomniejszoną o należny podatek. Jeżeli jednak dywidenda ma wyłącznie postać niepieniężną, spełnienie przez spółkę obowiązków płatnika jest trudniejsze, gdyż nie ma z czego pobrać podatku. Trzeba zauważyć, że w tym przypadku przepisy nie obligują świadczeniobiorcy do uprzedniego wpłacenia kwoty podatku płatnikowi. Wobec braku nakazu ustawowego, przed wydaniem przedmiotu dywidendy należy uzgodnić ze wspólnikiem kwestię wpłaty podatku, tak aby spółka mogła bez przeszkód odprowadzić daninę do urzędu skarbowego.
Dla Prenumeratorów GOFIN
Zbiór interpretacji podatkowych dostępny w serwisie www.interpretacje.gofin.pl »
Zryczałtowany podatek od dywidendy ustalany jest bez pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania. Ponadto przychodu (dochodu) z tego świadczenia nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.
Spółka ma obowiązek wpłacenia pobranego podatku naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek ten pobrano. Płatnik powinien również wykazać wysokość pobranego podatku na formularzu PIT-8AR. Informację tę, w formie elektronicznej, otrzymuje jedynie urząd skarbowy w terminie do końca stycznia następnego roku.
Również od krajowych osób prawnych otrzymujących dywidendę pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy według stawki 19% (art. 22 ust. 1 ustawy o pdop - Dz. U. z 2025 r. poz. 278 ze zm.), jednak szeroki zakres zwolnienia (art. 22 ust. 4 ustawy o pdop) powoduje, że tylko część z nich objęta zostanie tą daniną.
Wycena dywidendy rzeczowej
Jeżeli roszczenie o wypłatę dywidendy zostaje zaspokojone poprzez przeniesienie na wspólnika własności składnika majątkowego należącego do spółki, to w celu opodatkowania tego świadczenia należy wycenić jego przedmiot. Jako miarodajne przyjmuje się ceny rynkowe stosowane w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
W wyniku tej taksacji może się okazać, że wartość rynkowa składnika majątkowego jest wyższa od wartości przysługującej dywidendy. Udziałowiec odnotuje zatem dodatkowe przysporzenie w postaci różnicy między przysługującym roszczeniem a wartością otrzymanego świadczenia rzeczowego.
U wspólników będących osobami fizycznymi przychód ten zostanie zakwalifikowany do źródła, jakim są kapitały pieniężne. Natomiast u wspólników podlegających reżimowi ustawy o pdop nadwyżka świadczenia będzie podlegać opodatkowaniu jako przychód z nieodpłatnych świadczeń, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop.
Skutki podatkowe po stronie spółki
Świadczenie dywidendy w formie niepieniężnej nie jest szczególnie korzystne z punktu widzenia spółki, bowiem łączy się z obowiązkiem rozpoznania przychodu. Przesądza o tym art. 14a ust. 1 ustawy o pdop. Z przepisu tego wynika, że gdy podatnik przez wykonanie świadczenia niepieniężnego reguluje w całości albo w części zobowiązania, w tym m.in. z tytułu dywidendy, przychodem staje się wysokość zobowiązania uregulowanego w następstwie takiego świadczenia, chyba że świadczenie niepieniężne ma wyższą wartość rynkową, aniżeli wynosi wartość zobowiązania uregulowanego tym świadczeniem. W tym drugim przypadku przychód określa się w wysokości wartości rynkowej świadczenia niepieniężnego.
Obowiązek ustalenia przychodu w oparciu o art. 14a ustawy o pdop uprawnia jednocześnie spółkę do rozliczenia kosztów uzyskania tego przychodu, co potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 29 maja 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.149.2024.3.AND. W związku z tym, że art. 14a ustawy o pdop nie precyzuje, co powinno być kosztem podatkowym w przypadku uregulowania zobowiązania z tytułu dywidendy w formie niepieniężnej, to koszt ten należy określić, stosując zasady ogólne.
Dywidenda rzeczowa w spółce z estońskim CIT
Dywidenda rzeczowa może wystąpić też u podatnika objętego ryczałtem od dochodów spółek.
Zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o pdop estońskiemu CIT podlega dochód odpowiadający wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania tym podatkiem części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony do wypłaty wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku). Stąd dywidenda w formie rzeczowej z zysku wypracowanego po przejściu na estoński CIT będzie opodatkowana zgodnie z zasadami opodatkowania dywidend, nie zaś ukrytych zysków. Warunkiem jest rzetelna, oparta o wartość rynkową, wycena przedmiotu świadczenia.
Jednocześnie wobec faktu, że spółka korzystająca z estońskiego CIT nie stosuje ogólnych zasad opodatkowania, uniknie konieczności rozpoznania przychodu na podstawie art. 14a ustawy o pdop. Wartość dywidendy rzeczowej zostanie jedynie odzwierciedlona w wyniku finansowym spółki.
Powyższe potwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2024 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.605.2023.1.AS.
autor: Małgorzata Marek
Gazeta Podatkowa nr 69 (2257) z dnia 2025-08-28
Zwolnienia od podatku - problematyczne zagadnienia. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl