Soboń: Już niebawem fiskus rozliczy PIT za przedsiębiorców. Będzie nowe narzędzie dla firm
W 2023 roku w Kodeksie pracy pojawiły się zmiany oraz nowe dni wolne dla pracowników. Jak teraz planować wolne i co się zmieniło? – wyjaśniamy
Przepisy, które dotyczą urlopów, znajdują się w dziale siódmym kodeksu pracy, w artykułach od 152 do 174 (1) Kodeksu pracy. Stąd w ustawie mamy regulacje dotyczące:
- Urlopu wypoczynkowego
- Urlopu opiekuńczego
- Urlopu bezpłatnego
Urlop wypoczynkowy w 2023 roku
Zgodnie z art. 152 Kodeksu pracy, każdemu pracownikowi przysługuje prawo do corocznego i nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego (art. 152 § 1 KP).
Długość urlopu uzależniona jest od stażu pracy oraz wykształcenia pracownika.
Trzeba wiedzieć, że w myśl obowiązujących przepisów prawo pracownika do urlopu jest niezbywalne, stąd nie można się go zrzec czy przekazać innej osobie. Urlop, który nam przysługuje w danym roku, powinien być wykorzystany w tym samym roku, jednak nie później niż do 30 września następnego roku kalendarzowego.
Wymiar urlopu wypoczynkowego
Wymiar urlopu wypoczynkowego wynika z art. 154 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownikowi przysługuje:
1. 20 dni urlopu – gdy staż pracy wynosi mniej niż 10 lat;
2. 26 dni urlopu – gdy staż pracy wynosi co najmniej 10 lat.
Do wskazanych okresów pracy, od których zależy wymiar urlopu, wliczane są okresy zatrudnienia u poprzednich pracodawców oraz czas nauki. Za czas nauki w szkole zgodnie z art. 155 Kodeksu pracy pracownikowi dolicza się staż w wysokości:
Art. 155. § 1. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia: 1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej — przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata, 2) średniej szkoły zawodowej — przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat, 3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat, 4) średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata, 5) szkoły policealnej - 6 lat, 6) szkoły wyższej - 8 lat. Okresy nauki, o których mowa w pkt 1-6, nie podlegają sumowaniu. |
Urlop na żądanie – dni wolne z puli urlopu wypoczynkowego
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracodawca ma obowiązek udzielenia na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Żądanie urlopu należy zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Urlop na żądanie można wykorzystać jako następujące po sobie dni, ale mogą być również wykorzystane pojedynczo.
Pracodawca ma prawo do tego, aby nie wyrazić zgody na urlop na żądanie, w wyjątkowych sytuacjach i pracownik w takiej sytuacji ma obowiązek stawić się w pracy.
Źródło: Shutterstock
Urlop opiekuńczy – nowe przepisy obowiązują od 2023 roku
Po nowelizacji kodeksu pracy pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w ciągu roku kalendarzowego w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny, lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
Żeby skorzystać z tej formy urlopu, należy złożyć wniosek w formie papierowej lub elektronicznej co najmniej 1 dzień przed planowanym rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Wniosek powinien wskazywać imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia, przyczynę konieczności zapewnienia tej osobie opieki oraz stopień pokrewieństwa (jeżeli wniosek dotyczy członka rodziny) lub adres zamieszkania tej osoby (jeżeli wsparcia lub opieki wymaga osoba niebędąca członkiem rodziny.
Urlop ten jest bezpłatny, lecz czas urlopu wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Urlop bezpłatny
W myśl art. 174 Kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może mu udzielić urlopu bezpłatnego. Okres urlopu bezpłatnego powoduje zawieszenie wzajemnych świadczeń pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Pracownik w czasie przebywania na urlopie bezpłatnym nie otrzymuje wynagrodzenia, ale również m.in. nie nabywa prawa do urlopu. Okres przebywania pracownika na bezpłatnym urlopie nie jest wliczany do okresu pracy, od którego uzależnione są inne prawa pracownicze.
2 dni opieki na dziecko
Zgodnie z art. 188 Kodeksu pracy poza urlopami, pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin labo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.
Dwa nowe dni opieki na dziecko już od 1 stycznia 2023 r. - PIT.pl
2 dni wolne na zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy mają też prawo do zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem – w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Pracownik może skorzystać z tego zwolnienia w przypadku niezbędnej, natychmiastowej obecności gdzie indziej. Za czas zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej zachowa prawo do 50% wynagrodzenia obliczanego jak pensja za czas urlopu wypoczynkowego.
Trzeba pamiętać, że urlop z powodu siły wyższej nie zastępuje urlopu na żądanie, jest jedynie jego uzupełnieniem. Z tytułu urlopu na żądanie pracownik zachowuje prawo do 100 proc. wynagrodzenia.
Wniosek o urlop z powodu siły wyższej od 26 kwietnia 2023 r. pracownik może złożyć w przypadku choroby, wypadku lub innej nagłej konieczności, a pracodawca nie może mu tego odmówić. Pracownik może zgodnie z przyjętymi przepisami wnioskować o ten urlop ustnie lub pisemnie, nawet w dniu, w którym wystąpi „siła wyższa”.
UrlopFormy zatrudnieniaKodeks pracyMacierzyństwoChoroba, wypadek
Dodaj komentarz