Świadczenie urlopowe czy „wczasy pod gruszą”? Kiedy pracownik może je otrzymać?
Ewelina CzechowiczPlanowanie urlopu to czas kiedy warto ustalić, czy przysługują nam dodatkowe środki na wypoczynek. Czym jest świadczenie urlopowe, a czym "wczasy pod gruszą"? Kiedy i komu przysługują dodatkowe środki na wypoczynek?
Świadczenie urlopowe to jednorazowy dodatek finansowy dla pracowników, którzy zdecydowali się wziąć urlop nie krótszy niż 14 dni kalendarzowych. Z kolei wczasy pod gruszą to środki wypłacane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Czy są w każdej firmie? - wyjaśniamy.
Źródło: shutterstock.com
Świadczenie urlopowe
Świadczenie urlopowe są dodatkowym świadczeniem, które może otrzymać pracownik, który wybiera się na urlop, który trwa co najmniej 14 dni kalendarzowych. Aby otrzymać środki finansowe na czas wypoczynku, trzeba po pierwsze zaplanować urlop, który będzie trwał co najmniej 14 dni kalendarzowych. Niestety nie wszyscy pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia pracownikom świadczenia urlopowego. Świadczenia urlopowe dotyczą firm zatrudniających mniej niż 50 pracowników, które zrezygnowały z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Każda firma, w której pracuje mniej niż 50 osób, może zdecydować o wprowadzeniu świadczeń urlopowych dla pracowników. Jednak warto wiedzieć, że większość z nich nie ma takiego obowiązku. W tym przypadku jedynym wyjątkiem są firmy działające w tzw. budżetówce – tam istnieje obowiązek prowadzenia ZFŚS bez względu na liczbę pracowników.
Tworzenie i rezygnacja z przepisów zakładowych
Świadczenie urlopowe a "wczasy pod gruszą"
Firmy, które zatrudniają powyżej 50 osób najczęściej prowadzą Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. W ramach niego pracownicy mogą wnioskować o dofinansowanie wypoczynku, zgodnie z zapisami wewnętrznego regulaminu.
Niedozwolone kryteria przyznawania świadczeń z ZFŚS
Podstawową różnicą między ustaleniami wewnętrznymi w firmie, a świadczeniem urlopowym określonym w ustawie o ZFŚS, jest kwestia składek. Świadczenie urlopowe określone w ustawie jest zwolnione ze składek ZUS, a dodatek do wakacji przyznawany dobrowolnie – nie.
Świadczenie urlopowe w 2023 roku
Wiele osób myli tzw. wczasy pod gruszą ze świadczeniem urlopowym dla pracownika. Świadczenie jest dodatkiem, który nie ma żadnego związku z zasiłkiem urlopowym. Wczasy pod gruszą są wypłacane pracownikom przez firmy prowadzące Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, natomiast świadczenia urlopowe wypłacają firmy, które na fundusz się nie zdecydowały.
ZFŚS powinien istnieć w:
- każdej firmie, która zatrudnia co najmniej 50 pracowników (w przeliczeniu na pełny etat)
- jednostkach samorządowych bez względu na liczbę pracowników
- w zakładach budżetowych bez względu na liczbę pracowników (np. policja, nauczyciele).
Firma, w której pracuje mniej niż 50 osób może również powołać ZFŚS, ale nie ma obowiązku tego robić.
Wczasy pod gruszą - kto i kiedy może z nich skorzystać?
Wczasy pod gruszą przysługują wyłącznie osobom zatrudnionym na umowę o pracę. Przy przyznawaniu prawa do świadczenia, nie ma znaczenia:
- staż pracy
- kwalifikacje
- zajmowane stanowisko.
Dodatkowo środki mogą uzyskać też emeryci i renciści, którzy kiedyś pracowali w danej firmie.
Świadczenie urlopowe - warunki otrzymania
W sytuacji, kiedy firma zrezygnowała z prowadzenia ZFŚS, nie ma obowiązku wypłacania świadczenia urlopowego, jest ono całkowicie dobrowolne. Pracodawca, który zrezygnował z ZFŚS może, ale nie musi wprowadzać dodatkowych świadczeń w swojej firmie. Z zasady przyjmuje się, że pracodawca, który zrezygnował z wypłacania środków, powinien poinformować o tym swoich pracowników do 31 stycznia.
Kwota świadczenia urlopowego w 2023 roku
Pracodawca zatrudniający mniej niż 50 osób sam ustala kwotę świadczenia urlopowego dla pracowników. Nie może jednak przekraczać odpisu podstawowego na ZFŚS ustalonego na dany rok kalendarzowy. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. odpis podstawowy ustala się od przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r., czyli w 2023 r. jest to kwota 4.434,58 zł. W sytuacji, kiedy pracodawca zdecydowałby się na przyznanie pracownikom świadczenia urlopowego, które byłoby w wysokości odpisu podstawowego na ZFŚS, to zobowiązany będzie wypłacić:
- pracownikowi zatrudnionemu w normalnych warunkach:
- 1.662,97 zł (na pełny etat),
- 831,49 zł (na 0,5 etatu),
- pracownikowi wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze przysługuje ono w wysokości:
- 2.217,27 zł (na pełny etat),
- 1.108,64 zł (na 0,5 etatu),
Z kolei, w sytuacji gdy świadczenie przysługuje pracownikowi młodocianemu, powinien on otrzymać je w wysokości 221,73 zł w pierwszym roku nauki; 266,07 zł w drugim roku nauki; 310,42 zł w trzecim roku nauki.
Przy wypłacie świadczenia urlopowego, w przeciwieństwie do wczasów pod gruszą, nie bierze się pod uwagę stanu majątkowego pracownika. Dwa podstawowe warunki do spełnienia, które musi wypełnić pracownik by je otrzymać:
- to praca w zakładzie, który zdecydował o przyznawaniu takiego dodatku
- i jednorazowe wzięcie 14 dni kalendarzowych urlopu wypoczynkowego.
Rezygnacja z tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych