Praca zdalna w Kodeksie pracy - MRPiT o szczegółach projektu

Od roku praca zdalna towarzyszy coraz większym grupom pracowników, w związku z tym resort pracy pracuje nad projektem zmian w Kodeksie pracy, które mają  na celu wprowadzenie na stałe pracy zdalnej do przepisów prawa pracy. Jak ma wyglądać ten model pracy? MRPiT wskazało szczegóły w odpowiedzi na interpretacje poselską. 

Od 11 marca 2020 r. w związku z epidemią część pracowników pracuje we własnych domach czekając na zapowiadane kodeksowe uregulowanie zasad pracy zdalnej. Mimo zapowiedzi rządu praca zdalna jak dotąd nie doczekała się uregulowania, a prace nad projektem nadal trwają. W odpowiedzi na interpelację poselską nr 20603 Aleksandra Miszalskiego - Posła na Sejm RP w sprawie regulacji prawnych dotyczących pracy zdalnej MRPiT wskazało, że obecnie dyskusja nad problematyką uregulowania pracy zdalnej jest kontynuowana w ramach prac zespołu negocjacyjnego w zakresie działu „praca” w ramach prac nad Umową Społeczną.

Praca zdalna obecnie

Zapisy dotyczące pracy zdalnej zostały uregulowane w tzw. tarczy antykryzysowej 4.0. Zgodnie z nimi „praca zdalna może zostać zlecona pracownikowi, jeśli ten posiada umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do prowadzenia pracy, a rodzaj pracy na to pozwala; pracodawca zapewni narzędzia i materiały niezbędne do jej wykonywania oraz obsługę logistyczną; pracownik może wykorzystywać niezapewnione przez pracodawcę materiały i narzędzia, jeśli zapewnia to poszanowanie i ochronę informacji poufnych oraz innych tajemnic chronionych prawem; pracownik (na polecenie pracodawcy) ma obowiązek prowadzenia ewidencji wykonywanych czynności (świadczonej zdalnie pracy); pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie pracy zdalnej". 

Co zwiera projekt?

Ministerstwo planuje docelowo uwzględnić możliwie jak najwięcej rozwiązań przyjętych przez obydwie strony dialogu społecznego (pracodawców i związki zawodowe), a także uzgodnionych przez strony Zespołu negocjacyjnego. – wskazuje Iwona Michałek Sekretarz Stanu MRPiT

Główne założenia obecnej wersji projektu ustawy jak wskazuje Iwona Michałek Sekretarz Stanu

w MRPiT to: praca zdalna w miejscu zamieszkania lub miejscu ustalonym przez pracownika i pracodawcę

Zgodnie z projektem praca zdalna będzie mogła być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym miejscu ustalonym przez pracownika i pracodawcę. Uzgodnienie między stronami dotyczące wykonywania pracy zdalnej będzie dopuszczalne zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak również w trakcie zatrudnienia.

Porozumienie między pracownikiem a pracodawcą

Jak zakładają projektowane przepisy zasady wykonywania pracy zdalnej mają być określane w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładowymi organizacjami zawodowymi, a jeżeli nie dojdzie do zawarcia takiego porozumienia albo u pracodawcy nie działają związki zawodowe – w regulaminie ustalonym przez pracodawcę.

Praca zdalna na polecenie pracodawcy

Jak wynika z przekazanych informacji praca zdalna będzie mogła być wykonywana także na polecenie pracodawcy, jednak tylko w sytuacji, w której pracownik będzie posiadał warunki lokalowe i techniczne do wykonywania takiej pracy. Dodatkowo wykonywanie pracy zdalnej będzie dopuszczalne na polecenie pracodawcy lub na wniosek pracownika także w przypadku, gdy nie zostało zawarte porozumienie albo regulamin. – czytamy w odpowiedzi na interpelacje. Ponadto zarówno pracownik jak i pracodawca będzie miał możliwość efektywnego wycofania się z wykonywania pracy zdalnej, w terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia takiej pracy.

Źródło: shutterstock.com

Ekwiwalent i materiały do pracy

Iwona Michałek wskazuje, że pracodawca będzie zobowiązany dostarczyć pracownikowi materiały i narzędzia pracy niezbędne do wykonywania pracy zdalnej, jak również pokryć koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej (w tym koszty energii elektrycznej oraz dostępu do łączy telekomunikacyjnych). W przypadku jednak, gdy do pracy zdalnej będą wykorzystywane materiały i narzędzia pracy stanowiące własność pracownika, obie strony stosunku pracy będą mogły zawrzeć porozumienie określające zasady ich wykorzystywania. W takiej sytuacji pracownikowi będzie przysługiwał ekwiwalent (lub ryczałt) w wysokości ustalonej przez strony. W przypadku wykonywania pracy zdalnej wnioski pracownika, dla których przepisy kodeksu wymagają formy pisemnej, będą mogły być składane w postaci papierowej lub elektronicznej.

Obowiązki wynikające z Kodeksu pracy

Jak wynika z przekazanych informacji pracodawca będzie realizował obowiązki wynikające z działu dziesiątego Kodeksu pracy z wyłączeniem: obowiązku dbania o bezpieczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, obowiązków dotyczących pomieszczeń pracy i obiektów budowlanych, - obowiązku dotyczącego urządzeń sanitarnych i środków higieny osobistej.

Narzędzia pracy i materiały wykorzystywane przez pracowników przy pracy zdalnej będą musiały spełniać wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego Kodeksu pracy (niezależnie od tego, czy będą zapewnione przez pracodawcę, czy pracownik będzie wykorzystywał własnych).

Szkolenia a praca zdalna

Uregulowana ma być również  kwestia szkoleń oraz bhp.  Zgodnie z założeniami szkolenia wstępne  bhp osób zatrudnianych do pracy zdalnej w całości będzie mogło się odbywać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Dodatkowo pracownicy wykonujący pracę zdalnie będą podlegali szkoleniom okresowym bhp (na zasadach ogólnych). Poza tym  niedopuszczalne będzie zlecanie w ramach pracy zdalnej prac: - szczególnie niebezpiecznych, - w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych dla pomieszczeń mieszkalnych, - z zastosowaniem substancji niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, żrących, promieniotwórczych, drażniących, uczulających lub innych o nieprzyjemnym zapachu, pylących lub intensywnie brudzących. W zakresie wypadków przy pracy z kolei będą stosowane odpowiednio przepisy o wypadkach przy pracy – z uwzględnieniem prawa pracownika do ochrony życia prywatnego.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Iwona Michałek wskazała, że trudno obecnie określić, kiedy dokładnie dobiegną końca prace legislacyjne nad projektem zmian w Kodeksie pracy w zakresie pracy zdalnej. Obecne rozwiązania w tym zakresie obowiązują nadal i będą obowiązywały do upływu 3 miesięcy od dnia odwołania stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.

Kodeks pracyChoroba, wypadekWymiar czasu pracyKoronawirus w Polsce