Praca w czasie upałów: Obowiązki pracodawcy w 2023 roku

Praca w czasie upału jest nie tylko wyzwaniem dla pracowników, rodzi określone obowiązki wobec pracodawców. Zatrudniający mają szereg obowiązków, muszą zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, również w czasie upału. Przypominamy jakie obowiązki ciążą na pracodawcach w czasie wysokich temperatur podczas pracy.

Lato, to nie tylko czas wypoczynku i urlopów, w trakcie upałów pracownicy mogą oczekiwać określonych działań ze strony pracodawcy. Pracodawca w czasie upału powinien zapewnić sprawność i czystość urządzeń wentylacyjnych oraz klimatyzacji, zabezpieczyć przed nadmiernym nasłoneczniam okien, dbać o to by pracownicy pracujący na otwartej przestrzeni byli chronieni przed oparzeniami słonecznymi i udarem słonecznym. Pracodawca może wydłużyć przerwy czy skrócić dzień pracy, jednak nie może się to przełożyć na obniżenie pensji. Dodatkowo pracodawca powinien przeszkolić pracowników w zakresie przepisów bhp związanych z upałami, tak by przeciwdziałać oparzeniom słonecznym czy przegrzaniu organizmu.  

Maksymalna temperatura w miejscu pracy

Obowiązujące aktualnie przepisy prawa pracy nie określają maksymalnej temperatury w miejscu pracy. Wyjątek stanowią regulacje dotyczące młodocianych pracowników oraz kobiet w ciąży, dla których określono maksymalne temperatury, przy których mogą pracować. Jednak eksperci BHP wskazują, że temperatura  

w miejscu pracy nie powinna jednak przekraczać:

• 30°C – w pomieszczeniach biurowych,
• 28°C – podczas ciężkiej pracy fizycznej,
• 26°C – podczas pracy w warunkach szczególnych.

Działania pracodawcy w czasie upału

W czasie upału pracodawca:

• powinien w określonych przepisami sytuacjach zapewnić napoje chłodzące,
• może skrócić czas pracy pracowników,
• może wprowadzić dodatkowe przerw w pracy,
• może zapewnić klimatyzowane pomieszczenia do odpoczynku,
• może zapewnić klimatyzację  w pomieszczeniach pracy,
• ma możliwość zlecenia pracy zdalnej, 

Napoje od pracodawcy – kiedy i dla kogo

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. sprawie profilaktycznych posiłków i napojów pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia powyżej 25°C w pomieszczeniu zamkniętym (np. biura, hale produkcyjne), jeśli temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.

Obowiązek ten pracodawca może zrealizować w dowolny sposób. Może ustawić dystrybutor z wodą lub wydawać wodę butelkowaną, ważne, by zapewnić pracownikom dostęp do napojów. W sytuacji, kiedy pracodawca nie zapewni pracownikom wody, jego działania będą zagrożone karą grzywny nałożoną przez Państwową Inspekcję Pracy, która może wynieść od 1000 złotych do 30 000 złotych (art. 283 § 1 Kodeksu pracy).

Źródło: Shutterstock

Kiedy pracodawca może skrócić czas pracy w czasie upału?

Na podstawie art. 18 Kodeksu pracy pracodawca może skrócić czas pracy pracownika w czasie upału. Może też wyznaczyć dodatkowe przerwy lub odprawić pracownika do domu albo polecić mu wykonywanie pracy zdalnej. Skrócenie czasu pracy jest dobrą wolą pracodawcy, nie ma możliwości, aby z powodu krótszego dnia pracy obniżyć pracownikowi wynagrodzenie. W związku z upałami pracodawca może też dokonać skrócenia czasu pracy na podstawie art. 145 KP. Przepis ten pozwala na skrócenie  czasu pracy pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia.

Ochrona pracowników młodocianych

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wynikającymi z treści rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac, pracownicy z tej grupy nie mogą pracować w pomieszczeniach, w którym temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza – 65%.

Upały to też obowiązki dla pracowników

W czasie upału pracownik też musi podjąć decyzję, czy jest w stanie wykonywać swoją pracę. Zgodnie z treścią art. 210 §1 Kodeksu pracy:

"Art. 210 §1 W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego".

Kodeks pracyWymiar czasu pracyPraca zdalna