Zasady ogólne, ryczałt czy podatek linowy? Która z form opodatkowania będzie najlepsza z perspektywy zmian jakie czekają podatników wraz z Polskim ładem. Rząd informuje, że na zmianach skorzysta 18 mln Polaków, czy zatem reszta straci? Jaką formę opodatkowania wybrać? - wyjaśnia Szymon Murawski, doradca podatkowy z Kancelarii Graś i Wspólnicy.

Zgodnie z planowanymi zmianami w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą będą mogli wybrać - co do zasady - trzy sposoby opodatkowania swojej działalności, tj. opodatkowanie na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Z polskiego systemu podatkowego ma natomiast zniknąć tzw. karta podatkowa. Każda z tych form będzie się wiązać jednak z dodatkowymi obciążeniami.

Źródło: shutterstock

Składka zdrowotna w Polskim ładzie

Podstawowym nowym obciążeniem ma być składka zdrowotna, która od nowego roku nie będzie mogła zostać odliczona od podatku (zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami duża część składki zdrowotnej podlega odliczeniu od podatku, dzięki czemu nie stanowi istotnego obciążenia dla przedsiębiorcy).

Na początku prac nad projektem ustawy planowano by składka zdrowotna wyniosła 9%, co w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym prowadziłoby do efektywnego opodatkowania w wysokości 28%. Zgodnie z obecnie procedowanym projektem składka zdrowotna ma wynieść 4,9% dochodów, jednak nie mniej niż 270 zł miesięcznie (co prowadzi do efektywnego opodatkowania według stawki 23,9%). W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, składka ma wynieść-w zależności od wysokości przychodów - 305,56 zł, 509,27 zł lub 916,68 zł miesięcznie.

Jednocześnie, dużo mówi się o wzroście kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł, jednak dotyczy to wyłącznie osób prowadzących działalność gospodarczą według skali podatkowej. Kwota wolna nie ma zaś zastosowania do podatników opodatkowanych podatkiem liniowym lub ryczałtem.

Więcej obciążeń dla jednoosobowej działalności gospodarczej

Wzrost obciążeń jednoosobowej działalności gospodarczej powoduje, że ta forma prowadzenia działalności staje się po prostu nieopłacalna (biorąc jeszcze pod uwagę, że osoba prowadząca taką działalność odpowiada całym swoim majątkiem za jakiekolwiek zobowiązania, zarówno cywilnoprawne, jak i podatkowe). Z tego względu, przedsiębiorcy powinni rozważyć zmianę formy prowadzonej działalności lub przejście na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Czy warto zmienić formę prowadzenia działalności gospodarczej?

W szczególności, można rozważyć przejście na prowadzenie działalności w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (wspólnik w takim przypadku nie odpowiada za zobowiązania spółki). Dodatkowo, Spółka będąca małym podatnikiem może być bowiem opodatkowana 9% podatkiem dochodowym (dopiero zaś w przypadku wypłaty dywidendy, dochodzi do ponownego opodatkowania według stawku 19%). Zatem efektywne opodatkowanie (podatek dochodowy od osób prawych oraz podatek od dywidend) wynosi 26,29%, co jest tylko trochę wyższym opodatkowaniem niż opodatkowanie działalności gospodarczej podatkiem liniowym.

Alternatywnie, spółki (spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki komandytowe) mogą przyjąć opodatkowanie według modelu estońskiego (dotyczy to spółek, których właścicielami są wyłącznie osoby fizyczne oraz zatrudniają przynajmniej trzech pracowników). Zgodnie z obecnie  obowiązującymi przepisami, przyjęcie modelu estońskiego jest bardzo trudne, jeżeli nawet niemożliwe. W tym zakresie, wiele ograniczeń (np. obowiązek dokonywania nowych inwestycji) zostanie zniesionych od nowego roku, co pozwoli na przyjęcie tego modelu przez wiele więcej spółek.

Spółka, która przyjmie model estoński, nie płaci podatku do momentu wypłaty zysku. Efektywne opodatkowanie takiej spółki (suma podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od dywidend) wynosi - w zależności od wielkości spółki - 20%, 25% lub 30%. Zatem, taka forma opodatkowania może okazać się dużo korzystniejsza niż jednoosobowa działalność gospodarcza.

A może ryczałt?

Dla wielu rodzajów działalności rozwiązaniem może być przejście na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Podatnik wprawdzie nie ma prawa do odliczenia od podstawy opodatkowania jakichkolwiek kosztów związanych z działalnością, jednak stawka podatkowa wynosić będzie od 3% do 14%, przy czym większość usług jest opodatkowanych według stawki 8,5%. Do tego dochodzi stała stawka zdrowotna, o której było wspomniane powyżej. Taka forma opodatkowania może być korzystna dla przedsiębiorców, którzy nie mają dużych bieżących kosztów działalności.

Ważna jest indywidulana ocena sytuacji przedsiębiorcy

Biorąc pod uwagę powyższe, przedsiębiorcy powinni indywidulanie ocenić przyjęcie najkorzystniejszej dla siebie formy prowadzenia działalności lub formy opodatkowania od nowego roku. W szczególności, przedsiębiorcy powinni rozważyć przekształcenie swojej działalności w spółkę (co jednak wymaga działań już teraz) lub przejście na opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (co wymaga złożenia odpowiedniego oświadczenia do urzędu skarbowego na początku przyszłego roku).

Autor: Szymon Murawski, kancelaria Graś i Wspólnicy

Prawnik, absolwent studiów MBA, doradca podatkowy z prawie 20-letnim doświadczeniem.

Specjalizuje się w podatkach dochodowych. Posiada także bogate doświadczenie w projektach dotyczących międzynarodowego planowania podatkowego. Brał udział w wielu transakcjach M&A i uczestniczył w restrukturyzacjach największych polskich i międzynarodowych firm. Prowadził liczne konferencje dotyczące zagadnień podatkowych. Specjalizuje się w branżach związanych z nowoczesnymi technologiami oraz doradztwie na rzecz instytucji finansowych.

Polski ŁadFormy opodatkowaniaRyczałtPłatnik PIT