Obniżenie CIT do 9% - dla jakich podmiotów? Kiedy można zastosować?

Od stycznia 2019 r. ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018 poz. 2159) obniżona stawka CIT 15% została zastąpiona stawką w wysokości 9%. Teoretycznie zmiana powinna zostać korzystnie odczytana przez podatników, którzy są uprawnieni do skorzystania z tej preferencji, jako zmniejszenie opodatkowania. W praktyce jednak okazuje się, że dodatkowe warunki wprowadzone razem z obniżeniem stawki, stają się znaczącym utrudnieniem. Obniżona stawka opodatkowania będzie miała zastosowanie do dochodów osiągniętych od 2019 r. i tylko dla nielicznych.

Możliwość zastosowania 9% stawki CIT

Zgodnie z treścią znowelizowanego art. 19 ustawy o CIT w przypadku podatników, u których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 000 zł stawka podatku wynosi 9% podstawy opodatkowania od przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych. Stawka w kwocie 9% zastąpiła dotychczas obowiązującą stawkę 15%.

Kto rzeczywiście skorzysta z 9% CIT?

Z preferencji skorzystają jednak tylko ci podatnicy, którzy posiadają status małego podatnika (ustalany w oparciu o przychody z poprzedniego roku podatkowego), chyba że jest to ich pierwszy rok podatkowy. Wyżej wskazany próg kwotowy dotyczy zarówno podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą w danym roku, jak i kontynuującego działalność, który posiada status małego podatnika. W tym miejscu mamy zatem do czynienia z pierwszym ograniczeniem – wcześniej do skorzystania ze stawki 15% wystarczyło spełnienie kryterium osiągania przychodów za poprzedni rok podatkowy nieprzekraczających równowartości 1 200 000 mln euro brutto. Do opodatkowania stawką 9% konieczne jest nieprzekroczenie tego limitu nie tylko w poprzednim (w kwotach brutto), ale również w bieżącym roku podatkowym (w wartościach netto).

Ograniczenie możliwości zastosowania obniżonej stawki

Podatnicy utworzeni na skutek działań wskazanych w art. 19 ust. 1a pkt. 1–5 ustawy o CIT nie będą mogli stosować 9% stawki podatku CIT także w roku podatkowym, rozpoczętym po dniu 31 grudnia 2018 r., tj. w ich drugim roku podatkowym, nawet gdyby posiadali w tymże roku status małego podatnika. Powyższe odnosi się do podatników, którzy zostali utworzeni:

• w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę albo
• w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną;
• w celu następczego przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa o wartości powyżej 10 000 euro;
• z wkładów niepieniężnych z majątku uzyskanego w wyniku likwidacji;
• w celu przeniesienia na poczet kapitału uprzednio prowadzonego przedsiębiorstwa, zorganizowanej część przedsiębiorstwa albo składników majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro.

Ponadto należy wskazać, że nowelizacja wprowadziła również przepisy dotyczące podatników, którzy „pozostają” po restrukturyzacji, zgodnie z którymi stawki obniżonej nie stosuje się do:

• spółki dzielonej;
• podatnika, który wniósł tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału:
  1. uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro,
  2. składniki majątku uzyskane przez tego podatnika w wyniku likwidacji innych podatników.

W obu wyżej opisanych przypadkach stosowanie przez tych podatników niższej stawki podatku CIT (nowych regulacji) będzie możliwe dopiero przy spełnieniu warunku bycia „małym podatnikiem”, począwszy od ich trzeciego roku podatkowego.

Przychody z zysków kapitałowych

Kolejnym bardzo istotnym ograniczeniem jest brak możliwości zastosowania obniżonej 9% stawki podatku do przychodów z zysków kapitałowych. Przykładowo, dywidendy opodatkowane będą stawką w wysokości 19%, niezależnie od tego, czy podatnik spełnia kryteria do skorzystania z niższej stawki. Z punktu widzenia podatników jest to negatywna zmiana w porównaniu do przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2018 r., ponieważ wtedy każdy niezależnie od źródła przychodów mógł skorzystać z obniżonej stawki. Obecnie stawka 15% została usunięta i teoretycznie może zdarzyć się sytuacja, że podatnik, pomimo iż jego przychody za rok poprzedni nie przekroczyły równowartości 1 200 000 mln euro, będzie zobowiązany do opodatkowania dochodów z zysków kapitałowych wg 19% stawki.

Przepisy przejściowe

Kolejne ograniczenie w stosowaniu obniżonej 9% stawki podatku zawiera art. 12 nowelizacji. Przepis ten wprowadza ograniczenie w stosowaniu regulacji w stosunku do podatników kontynuujących prowadzenie działalności po przeprowadzeniu wskazanych w tym przepisie działań restrukturyzacyjnych (podział, przeniesienie majątku), w okresie od dnia wejścia w życie niniejszego przepisu (19 listopada 2018 r.) a przed dniem wejścia w życie ustawy (1 stycznia 2019 r.). Podatnicy ci nie będą mieli prawa do zastosowania stawki 9% w roku podatkowym rozpoczętym po dniu 31 grudnia 2018 r.

CIT