Od 2025 roku w polskim kalendarzu pojawia się nowe święto narodowe – 11 lipca obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i Ukraińską Powstańczą Armię (UPA). Co oznacza to święto i jakie niesie skutki prawne oraz organizacyjne dla pracodawców i pracowników? Wyjaśniamy.
Nowe święto narodowe zostało oficjalnie wprowadzone ustawą, która przeszła przez Sejm i Senat niemal jednogłośnie. 11 lipca ustanowiono Narodowym Dniem Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA. Data nie jest przypadkowa – to właśnie 11 lipca 1943 roku doszło do kulminacji zbrodni na Wołyniu, znanej jako "krwawa niedziela", kiedy ukraińscy nacjonaliści dokonali brutalnych ataków na blisko sto polskich miejscowości. Ofiarami byli głównie bezbronni cywile: kobiety, dzieci i osoby starsze.
Ustanowienie nowego święta ma na celu przywrócenie pamięci o jednej z najbardziej tragicznych kart historii XX wieku, zwiększenie świadomości społecznej oraz edukację przyszłych pokoleń na temat losów Polaków na Kresach Wschodnich.
Czy 11 lipca będzie dniem wolnym od pracy?
11 lipca, mimo statusu święta narodowego, nie został wpisany do katalogu dni ustawowo wolnych od pracy, określonych w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy.
Oznacza to, że:
- 11 lipca pozostaje normalnym dniem roboczym,
- pracownicy są zobowiązani do świadczenia pracy zgodnie z grafikiem,
- firmy, urzędy i instytucje publiczne pracują w standardowym trybie.
Rząd podkreśla, że decyzja o braku dnia wolnego miała charakter świadomy, uwzględniający m.in. potencjalne konsekwencje gospodarcze i organizacyjne dla pracodawców.
Symboliczne upamiętnienie, a nie reorganizacja pracy
Wprowadzenie Narodowego Dnia Pamięci ma przede wszystkim charakter edukacyjny i symboliczny. Celem ustawodawcy nie była reorganizacja kalendarza pracy, lecz podkreślenie rangi wydarzeń z lat 1939–1946, których kulminacją była rzeź wołyńska.
Mimo że dzień ten nie będzie dniem wolnym od pracy, przewidziane są uroczystości państwowe, lokalne obchody oraz inicjatywy edukacyjne. Władze samorządowe i instytucje kultury mogą organizować wystawy, spotkania historyczne i inne wydarzenia popularyzujące wiedzę na temat ludobójstwa na Wołyniu i losów Polaków na Kresach.
Źródło:Shutterstock
Skutki dla pracodawców i pracowników, 11 lipca świętem narodowym
Z punktu widzenia prawa pracy i rozliczeń podatkowo-kadrowych, 11 lipca nie niesie żadnych dodatkowych obowiązków. Dla działów kadr, płac czy HR oznacza to:
- brak konieczności zmiany grafików pracy,
- brak wpływu na wysokość wynagrodzeń czy rozliczanie czasu pracy,
- brak potrzeby planowania dodatkowego urlopu lub zamykania zakładów pracy.
Pracodawcy mogą jednak — z własnej inicjatywy — wspierać działania edukacyjne i umożliwiać pracownikom udział w lokalnych obchodach, np. poprzez udzielenie urlopu na żądanie lub urlopu bezpłatnego, jeżeli pracownik o to wnioskuje.