Płatnik składek ZUS ma obowiązek rozliczać składki na właściwych drukach rozliczeniowych. Dokumenty te ma obowiązek przekazać do organu rentowego za każdy miesiąc kalendarzowy. Ważne jest, aby druki te były prawidłowo sporządzone.

Źródło: FORUM

Z uwagi na to, że od 1 stycznia 2022 r. podjęłam zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zgłosiłam się od tego dnia wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Na jakim druku powinnam dokonać rozliczenia składki zdrowotnej za styczeń i kolejne miesiące 2022 r.?

Rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne za styczeń i kolejne miesiące 2022 r. Czytelniczka dokona w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA albo w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA. Uzależnione jest to od tego, czy rozlicza składki wyłącznie za siebie, czy również za inne osoby ubezpieczone pomagające jej w prowadzeniu działalności gospodarczej.

Po upływie każdego miesiąca kalendarzowego przedsiębiorca będący osobą fizyczną przekazuje do organu rentowego prawidłowo sporządzone dokumenty rozliczeniowe. Jeśli rozlicza w nich składki ubezpieczeniowe:

• wyłącznie za siebie, w takim przypadku przekazuje tylko deklarację rozliczeniową (formularz ZUS DRA),
• za siebie i inne osoby zatrudnione przy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej - wtedy ich rozliczenia dokonuje w raporcie miesięcznym (ZUS RCA, ZUS RSA) i deklaracji rozliczeniowej (ZUS DRA).

Należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2022 r. został uchylony wzór imiennego raportu miesięcznego ZUS RZA. W druku tym płatnicy rozliczali składkę na ubezpieczenie zdrowotne osób, które podlegały wyłącznie temu ubezpieczeniu (w tym także za siebie). To spowodowało, że od dokumentów składanych za styczeń i kolejne miesiące 2022 r. rozliczenia tej składki dokonuje się w imiennym raporcie ZUS RCA.

Na koniec lutego 2022 r. wypłacimy pracownikom wynagrodzenie za wykonaną w tym miesiącu pracę w godzinach nadliczbowych. Czy kwotę takiej wypłaty należy wykazać nie tylko w raporcie ZUS RCA, ale także w ZUS RPA?

W tym przypadku wypłacone pracownikom wynagrodzenie za godziny nadliczbowe płatnik wykaże wyłącznie w imiennym raporcie ZUS RCA.

Formularz ZUS RPA płatnik przekazuje do ZUS jedynie za taki miesiąc, w którym m.in.:

• wypłacił ubezpieczonemu przychód należny za inny rok kalendarzowy, którego raport dotyczy, i który stanowił podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych (bądź wypadkowej),
• obok wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, wypłacił ubezpieczonemu składnik wynagrodzenia, który w okresie pobierania tych świadczeń nie stanowił podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych bądź który jest należny za inny rok kalendarzowy,
• ubezpieczony wykonywał pracę nauczycielską w placówkach, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 128 ze zm.).

Gdy w danym miesiącu wskazane sytuacje nie wystąpią, wtedy płatnik nie przekazuje do ZUS raportu ZUS RPA.

Jedna z naszych pracownic wychowuje czworo dzieci. Spełnia warunki do zwolnienia jej przychodów z zapłaty podatku. Czy to oznacza, że w imiennym raporcie ZUS RCA za dany miesiąc powinniśmy wykazać zerową kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne?

NIE. Zwolnienie przychodów pracownicy, o której mowa w pytaniu, z PIT w żaden sposób nie uprawnia pracodawcy (jako płatnika składek) do zwolnienia z opłacenia za nią składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Polski Ład wprowadził dodatkowe zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych dla przychodów określonych podatników. Zwolnienie to ma zastosowanie w stosunku do przychodów podatnika (do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł), osiągniętych m.in.: ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, wychowującego co najmniej czworo dzieci. Stanowi tak art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.).

Przepisy wprowadzające wspomnianą ulgę początkowo nie dokonały zmian w tym zakresie w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.), zwanej ustawą zdrowotną. W takiej sytuacji uprawnieni podatnicy nie tylko nie płaciliby podatku od uzyskanych określonych przychodów, ale również nie płaciliby składki zdrowotnej. Błąd ten został poprawiony ustawą z dnia 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2469). Ze znowelizowanych przepisów wynika, że podatnikom m.in. wychowującym co najmniej czworo dzieci od przychodów zwolnionych z PIT w ramach omawianej ulgi nalicza się składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Należy jednak mieć tu na uwadze art. 83 ust. 2a ustawy zdrowotnej, w którym zapisano, że w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu zwolnionego od PIT na podstawie przywołanych przepisów jest wyższa od kwoty zaliczki na podatek ustalonej zgodnie z przepisami ustawy o pdof w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r., którą płatnik obliczyłby, gdyby przychód ubezpieczonego nie był zwolniony od podatku, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty. Zatem kwotę hipotetycznej zaliczki na podatek dla celów obniżenia składki zdrowotnej należy obliczać zgodnie z regułami obowiązującymi do 31 grudnia 2021 r. W przypadku wystąpienia obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na pdof pracodawca odprowadza do ZUS składkę zdrowotną w wysokości obniżonej do kwoty zaliczki. W raporcie ZUS RCA, w polu przeznaczonym na podstawę wymiaru składki zdrowotnej, pracodawca powinien wpisać podstawę w kwocie przez niego wyliczonej, natomiast składkę - w kwocie obniżonej do wysokości zaliczki na pdof.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 20.12.2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących... (Dz. U. poz. 2366 ze zm.)

autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 12 (1887) z dnia 2022-02-10

Składki na FP, FS i FGŚP za pracowników oraz zleceniobiorców. Wszystko na ten temat w poradniku na GOFIN.pl

ZUSNiski ZUSKsięgowość