Wypowiadanie umowy o pracę – nowe przepisy
Iwona MaczalskaZ dniem 22 lutego 2016 roku weszła w życie nowelizacja kodeksu pracy, która wprowadziła zmiany w wypowiadaniu terminowych umów o pracę.
Zrównanie okresów wypowiedzeń umów o pracę
W myśl przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie nowelizacji kodeksu pracy okres wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę na czas określony znacząco różnił się od okresu wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony. Umowę o pracę zawartą na czas określony, na okres powyżej 6 miesięcy, można było wypowiedzieć z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia. Warunkiem było jednak umieszczenie w umowie o pracę klauzuli dającej taką możliwość.
W drodze nowelizacji okresy wypowiedzenia w przypadku obu umów zostały zrównane i uzależnione od stażu pracy u danego pracodawcy.
W myśl nowego brzmienia art. 36§1 kodeksu pracy okres wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę na czas określony jak i umowy o pracę na czas nieokreślony uzależniony jest od długości zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie – w przypadku, gdy pracownik zatrudniony był u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc - w przypadku, gdy pracownik zatrudniony był u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące - w przypadku, gdy pracownik zatrudniony był u danego pracodawcy co najmniej 3 lata.
Uwaga
Przy rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron nie występuje konieczność zachowania okresu wypowiedzenia. Pracownik powinien zatem uważać, czy pracodawca nie chce obejść zasad go obowiązujących.
Wypowiedzenie umowy
Inna sytuacja występuje w przypadku rozwiązania umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Wypowiedzenie umowy o pracę jest oświadczeniem jednostronnym, która w przeciwieństwie do rozwiązania umowy za porozumieniem stron nie ma charakteru polubownego. W tym przypadku jedna strona stosunku pracy informuje drugą o chęci rozwiązania stosunku pracy, z zachowaniem okresu ustalonego w oświadczeniu wypowiadającym umowę.
Każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą na:
- okres próbny,
- czas nie określony,
- czas określony.
W zależności od rodzaju umowy - inne są obowiązujące strony ustawowe okresy wypowiedzenia. Takimi okresami należy się posługiwać, jeżeli strony nie uregulowały tych okresów odmiennie w umowie o pracę.
Każda z wyżej wskazanych umów może zostać wypowiedziana. Okresy wypowiedzenia zależne sa od rodzaju umowy. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
- 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
- 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
W związku z wypowiedzeniem umowy o pracę pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy do upływu okresu wypowiedzenia. W okresie tego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
W okresie co najmniej dwutygodniowego wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Wymiar zwolnienia wynosi:
- 2 dni robocze - w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia;
- 3 dni robocze - w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, w tym także, gdy okres ten został skrócony w związku z ogłoszeniem upadłości lub likwidacją zakładu pracy.
Uwaga
Powyższe zmiany dotyczą również umowy o pracę na zastępstwo. Uchylony został bowiem zapis mówiący o tym, że okres wypowiedzenia pracownika zatrudnionego na zastępstwo wynosi 3 dni robocze. Mowa tu o art. 33(1) Kodeksu Pracy.
Bez zmian pozostał okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny. Wynosi on:
- 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni;
- 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie;
- 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Wyliczanie okresu wypowiedzenia umów zawartych przed nowelizacją przepisów
Powyższe modyfikacje zmieniły zasady wyliczania długości okresu wypowiedzenia odchodzących z zakładu pracy pracowników. W myśl nowych przepisów dokonując wyliczenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony, trwającej w dniu 22 lutego 2016 roku - w której zaznaczony był 14-dniowy okres wypowiedzenia - nie należy brać pod uwagę okresu zatrudnienia u danego pracodawcy przypadającego przed dniem wejścia w życie nowelizacji - przed 22 lutym 2016 roku. Oznacza to, że okres zatrudnienia sprzed 22 lutego 2016 roku pozostaje bez znaczenia w przypadku wyliczenia aktualnego okresu wypowiedzenia.
Przykład 1
Pracownik został zatrudniony u pracodawcy na umowę o pracę na czas nieokreślony z 14-dniowym okresem wypowiedzenia w lutym 2010 roku. Wypowiedzenie tejże umowy nastąpiło 30 marca 2016 roku. Pomimo, że łączny okres zatrudnienia u pracodawcy w dniu wypowiedzenia przekraczał 6 lat, to pracownikowi przysługuje wyłącznie 2 – tygodniowy okres wypowiedzenia. Do okresu wypowiedzenia wlicza się bowiem wyłącznie zatrudnienie przypadające po 22 lutym 2016 roku – a więc 38 dni.
Warto podkreślić, że umowy o pracę na czas określony zawarte przed 22 lutym 2016 roku i trwające w tym dniu, w których nie zaznaczono możliwości wypowiedzenia – nie będą podlegały nowym przepisom.
Kodeks pracyFormy zatrudnieniaWymiar czasu pracy