Kontrakt pracowniczy
12.02.2013 10:00 (aktualizacja: )Kontrakt pracowniczy
Zdarzają się osoby, które próbują łączyć umowę o pracę z działalnością gospodarczą. Jest to ciekawe rozwiązanie, pozwalające na korzystanie z profitów jednej i drugiej formy zarabiania. Należy jednak uważać, by nie przesadzić z podejmowanymi działaniami. Prawidłowe korzystanie z obu form może okazać się korzystne, jednak ewentualne błędy mogą spowodować dodatkową liczbę obowiązków.
Podstawowym udogodnieniem łączenia obu form jest opłacanie składek ZUS tylko z tytułu umowy o pracę. Niestety, zasada ta działa wyłącznie do składek na ubezpieczenie społeczne (emerytalnej, rentowej, wypadkowej, chorobowej). W zakresie składek zdrowotnych istnieje konieczność dublowania składek – z każdego tytułu składki płacić należy osobno, niezależnie.
| Zatrudnienie na umowie o dzieło | Zatrudnienie na umowie zlecenie |
Uwaga – optymalizacja składki zdrowotnej
Mimo tego, że składkę zdrowotną zapłacić trzeba podwójnie, to nic nie stoi na przeszkodzie, by również podwójnie odliczać ją od podatku dochodowego i to niezależnie, czy podatek powstał z tytułu przychodów pracowniczych, czy z działalności. Zatem jeżeli wystąpi podatek do zapłaty z tytułu pracy, to składka zdrowotna opłacona w działalności, może na koniec roku zmniejszyć ten podatek. Składkę zdrowotną opłaca się w wysokości 9% podstawy jej ustalenia, odliczyć od podatku można 7,75% tej podstawy. Zatem odliczyć można znaczną część podwójnie zapłaconej składki. W rozrachunku końcowym możliwe jest zminimalizowanie składki miesięcznej mimo dwóch tytułów, z których się ją opłaca.
Skorzystaj z darmowego kalkulatora wynagrodzeń
Zatrudniony na umowę o pracę musi zdecydować, czy działalność gospodarczą podejmie wobec obecnego pracodawcy, czy też na rzecz osób trzecich. Musi również sprawdzić, jaki zakres czynności może podejmować, nie naruszając tym samym zasad zatrudnienia – zakazu konkurencji oraz zasad poufności. Tym samym priorytetem będzie taka forma działalności, w której umowa o pracę nie wyklucza innych form zatrudnienia, a działalność gospodarcza nie naraża pracodawcy na szkodę (poszanowanie tajemnicy pracodawcy i tajemnicy przedsiębiorstwa).
Jeżeli w ramach działalności podjęte mają być czynności na rzecz obecnego pracodawcy, to wystąpi obowiązek zapłaty niestandardowo składek społecznych od całości przychodów na zasadach właściwych dla umowy o pracę. Innymi słowy, jedynie czynności świadczone dla osób trzecich pozwolą na optymalizację składek ZUS. |
Zatrudnienie na etacie nie pozwala na optymalizację podatków, która dozwolona jest w działalności gospodarczej. Samozatrudniony musi więc zdecydować, jaką formę opodatkowania wybrać. Tu również musi uważać, by wybór był dopuszczalny. Generalną zasadą przyjęcie form zryczałtowanych lub podatku liniowego przy zleceniach na rzecz kontrahentów zewnętrznych. Wykonywanie zleceń w ramach działalności gospodarczej na rzecz pracodawcy wyłączy prawo do formy szczególnej.
Uwaga
| Podatek liniowy | Ryczałt |
Jeżeli podatnik, który wybrał podatek liniowy uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym - w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób liniowy jest obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek. | Opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie stosuje się do podatników rozpoczynających działalność samodzielnie lub w formie spółki, jeżeli podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników, przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy, wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres działalności podatnika lub spółki. W przypadku gdy podatnik lub spółka dokona sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub uzyska przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, traci prawo do ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach. |
Podatnik powinien zwrócić również uwagę na świadczenie usług, na rzecz obecnego pracodawcy pod kontem kwalifikowania przychodów jako pochodzących z umowy o pracę. Może się bowiem zdarzyć, że faktycznie działalność gospodarcza jest wyłącznie próbą optymalizacji składek, a forma działań powodują kwalifikowanie przychodów do źródła umowa o pracę. Za pozarolniczą działalność gospodarczą dla celów podatków nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Zatrudniony nie ma obowiązku powiadamiać pracodawcy o prowadzeniu działalności gospodarczej. Ma jedynie obowiązek przestrzegać ewentualnych nakazów poufności oraz zakazów konkurencji swoich działań. Niemniej w przypadku, gdy podatnik wystąpił wcześniej (przed rozpoczęciem działalności gospodarczej) do pracodawcy z wnioskiem PIT-2 o pobór zaliczki na podatek dochodowy od przychodu w wartości obniżonej o kwotę 1/12 kwoty wolnej od podatku, po zarejestrowaniu działalności podatnik sam powinien zgłosić zmianę pracodawcy wskazując rezygnację z obniżania zaliczek o 1/12 kwoty wolnej. Podatnik nie musi jednak informować pracodawcy o przyczynie rezygnacji z obniżania, po prostu należy przekazać zakładowi pracy informację o rezygnacji.
Umowa o dzieło/zlecenie z pracodawcą
Taka forma optymalizacji sprawdza się równie dobrze, jak zatrudnienie na umowę o pracę powiązane z prowadzeniem firmy. W przypadku umów z obecnym pracodawcą umowy zlecenie i umowy o dzieło nie są jednak tak korzystne, jak w przypadku wykonywania ich na rzecz osób trzecich. W ich przypadkach bowiem podstawa ustalenia składek zdrowotnych łączy się ze sobą, tj. dolicza do podstawy z tytułu umowy o pracę, a składki płaci od sumowanej kwoty tych podstaw.