Studia to czas nauki oraz zdobywania kwalifikacji potrzebnych do wykonywania pracy i przyszłej kariery zawodowej. Jednakże duża część studentów już w czasie studiów jest aktywna na rynku pracy zdobywając nie tylko doświadczenie ale także środki na utrzymanie. Źródła dochodu stanowią nie tylko wynagrodzenie za pracę ale również świadczenia w postaci stypendiów. Studenci często się zastanawiają czy tak uzyskiwany dochód powinni rozliczyć z fiskusem oraz czy mogą liczyć na jakieś przywileje?

Stypendia i praktyki

Studenci za swoje wyniki w nauce jak również na innej podstawie mogą zostać objęci programem stypendialnym, czy to uczelnianym czy to przyznawanym przez organy administracji publicznej. Środki na stypendia dla studentów pochodzące z budżetu państwa, niewątpliwie stanowią przychód. Czy zatem podlegają rozliczeniu na zasadach ogólnych? Otóż w zdecydowanej większości przypadków nie.

Źródło: shutterstock

Rocznego zeznania podatkowego nie muszą składać otrzymujący stypendium na podstawie przepisów o stopniach naukowych i tytule naukowym, za dokonania artystyczne a także studenci studiów doktoranckich i to niezależnie od wysokości stypendium

Stypendia naukowe oraz stypendia za wyniki w nauce podlegają zwolnieniu od podatku o ile przyznany zostały na specjalnych zasadach przez szefa resortu ds. nauki i szkolnictwa wyższego bądź ministra edukacji narodowej.

W przypadku stypendiów socjalnych rozliczaniu podatkowemu nie podlegają środki pochodzące z budżetu państwa, samorządu oraz ze szkół i uczelni ( na podstawie przepisów ustawy o systemie oświaty oraz prawa oświatowego).

Także korzystający z programu stypendialnego Erasums+ zwolnieni są z obowiązków podatkowych od przychodu z tego źródła, aktualnie minister finansów zdecydował o zwolnieniu obowiązującym do 31 grudnia 2023 r.

Jednakże w pewnych wypadkach stypendia zostaną opodatkowane. Dotyczy to sytuacji w których środki stypendialne zostały uzyskane na zasadach ogólnych wynikających z uchwały jednostki samorządowej bądź też regulaminu pozarządowej organizacji pożytku publicznego i jedynie kwot przekraczających 3800,00 zł w skali roku. Tzn. opodatkowaniu będzie podlegała jedynie nadwyżka ponad wskazaną kwotę pieniężną. W tym wypadków również płatnik będzie miał obowiązek pobrania zaliczki.

Uzyskiwanie świadczeń, które są opodatkowane będzie wiązało się z obowiązkiem podmiotu wypłacającego , który powinien do końca lutego przekazać stypendyście informację na formularzu PIT-11. To z tej informacji student będzie mógł uzyskać dane pozwalające na przygotowanie własnego rocznego zeznania podatkowego. Formularz ten zawiera dane o kwocie wypłaconej, kwocie wolnej od podatku, kwocie opodatkowanej a także pobranej zaliczce na podatek dochodowy. Te dwie ostatnie informacje zawrzeć należy w zeznaniu PIT-37.

Dochody uzyskiwane w związku z podejmowaniem praktyk studenckich są w części zwolnione od opodatkowania. Zgodnie z treścią przepisu ustawy wartość świadczeń otrzymanych przez studentów od uczelni, na podstawie odrębnych przepisów, w związku ze skierowaniem przez uczelnię na studenckie praktyki zawodowe podlegają zwolnieniu od podatku- do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł. Dochody z tego tytułu przekraczające wskazany limit podlegają opodatkowaniu a więc ich nadwyżka musi zostać ujęta w rocznym zeznaniu podatkowym. Podobnie jak powyżej także w tym wypadku uczelnia będzie zobowiązana do przekazania studentowi informacji na PIT-11.

Umowy cywilnoprawne oraz umowy o pracę

Studenci studiów zaocznych a także stacjonarnych łączą studia z pracą zarobkową wykonywaną na podstawie umowy cywilnoprawnej czy też umowy o pracę. W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej (najczęściej umowy zlecenie) ma tę zaletę, że w przypadku studentów nie są odprowadzane składki do ZUS w związku z czym "na czysto" student dostanie więcej pieniędzy, jednakże nie mają w ów czas zastosowania przepisy Kodeksu pracy gwarantujące osobie pracującej urlop, dopłaty za nadgodziny i inne przywileje. Przychód uzyskany z takiej pracy podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Studenci pracujący zarówno na podstawie umowy zlecania jak i umowy o dzieło i uzyskujący z tego tytułu przychodu mają obowiązek dokonać rocznego rozliczenia podatkowego składając właściwe zeznanie ( najczęściej PIT-37 jeżeli otrzymywali przychody w których to pracodawca był płatnikiem zaliczki na podatek dochodowy). Powinni oni do ostatniego dnia lutego otrzymać od każdego z zatrudniających ich pracodawców informację na druku PIT-11, które to informację będą podstawą do wypełnienia rocznego zeznania. PIT-11 zawiera informację o uzyskanych przez studenta dochodach oraz o wysokości zaliczki na podatek dochodowy jakie zostały pobrane przez płatnika. Co do zasady zatrudniający pobierają zaliczki na podatek dochodowy od wszystkich wypłacanych przez siebie wynagrodzeń. Dlatego też bardzo często studentom będzie należał się zwrot z tytuły pobranego podatku w związku z obowiązywaniem kwoty wolnej.

W większości studenci to osoby poniżej 26 roku życia, które mogą korzystać z ulgi dla młodych.

Komu przysługuje ulga dla młodych?

Ulga dla młodych to preferencja podatkowa, która przysługuje podatnikom do 26 roku życia, których przychód osiągnięty ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, a także umów zlecenia, nie przekroczył 85 528 zł na rok. Student, który przekroczy limit 85 528 zł rocznego przychodu, opodatkowana zostaje jedynie nadwyżka, nie cała kwota przychodu.

Trzeba pamiętać, że dochody zwolnione od podatku nie obejmują przychodu z tytułu umowy o dzieło, działalności gospodarczej, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, kontraktu menedżerskiego, praw autorskich oraz najmu. Warte zaznaczenia jest również to, że w podanych przypadkach przychody są normalnie opodatkowane, jednak nie mają wpływu na wysokość kwot przychodów podlegających uldze. Oznacza to, że jeśli przychód ze stosunku pracy danej osoby na rok 2022 przekroczył 85 528 zł, ale odpowiednio dużo uzyskane zostało z tytułu pracy w ramach wyżej wymienionych przypadków, podatnik przed 26 rokiem życia zachowuje swoje prawo do ulgi podatkowej.

Dodatkowo, ulga dla młodych ma zastosowanie w przypadku przychodów objętych zwolnieniem uzyskanych zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Przy obliczaniu całorocznego przychodu podatnik nie bierze pod uwagi przychodów uzyskanych za granicą, które zwolnione są z podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych umów międzynarodowych.

Czy studenci muszą złożyć PIT?

Osoby do 26 roku życia, które w roku 2022 uzyskały wyłącznie przychody objęte ulgą dla młodych, nie mają obowiązku złożenia zeznania rocznego PIT w roku 2022. Pit będą musieli złożyć studenci, którzy uzyskują dochody nieobjęte ulgą dla młodych i osoby studiujące mające powyżej 26 lat.    

Do kiedy student powinien złożyć PIT?

W roku 2023, wszyscy podatnicy, którzy mają obowiązek rozliczenia PIT, muszą złożyć deklarację do 2 maja 2023 roku. W przypadku, w którym podatnik nie złoży deklaracji, uchylając się od podatku i nie ujawniając odpowiedniemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania, naraża podatek na uszczuplenie i podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych lub karze pozbawienia wolności lub obu karom jednocześnie.

Gdzie należy złożyć PIT za 2022 r.?

Zgodnie z ostatnimi zmianami, PIT należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania na terytorium Polski w dniu 31 grudnia 2022 r.

Rozliczenie rocznePodatek PITPIT-37