ZUS nałożył na przedsiębiorców nowy obowiązek comiesięcznego raportowania kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich przez pracowników. W związku z tym Rzecznik MŚP wystąpił do MRPiPS z wnioskiem o wykładnię, czy żądanie ZUS jest zgodne z prawem.

Na początku stycznia br. do dużych pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników trafiła oficjalna wiadomość mailowa z ZUS informująca o obowiązku kontrolowania prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego przez pracowników oraz raportowania ZUS w cyklach miesięcznych (do 15 dnia każdego miesiąca) informacji z przeprowadzonych kontroli.

Źrodło własne, skan pisma

Zakład Ubezpieczeń Społecznych argumentuje, że "kontrola ma na celu sprawdzenie, czy pracownik prawidłowo wykorzystuje okres przeznaczony na leczenie i odzyskanie zdolności do pracy, czy nie wykonuje czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy oraz czy nie wykonuje pracy zarobkowej. Nieuzasadniona absencja nie pozostaje przecież także bez wpływu na organizację pracy i wyniki ekonomiczne pracodawców. Z tych względów ważne jest podejmowanie wspólnych działań zapobiegających nieprawidłowościom."

Do maila z ZUS dołączono wzór w formularzu excel, by przedsiębiorcom było łatwiej raportować i przekazywać w cyklach miesięcznych - do 15-go dnia następnego miesiąca  to zestawnienie na adres e-mail. Powinno ono zawierać:

• nazwę i NIP płatnika składek,
• imię i nazwisko oraz numer PESEL pracownika poddanego kontroli,
• serię i numer zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy,
• datę kontroli,
• wynik kontroli: zwolnienie wykorzystywane zgodnie z przepisami / zwolnienie wykorzystywane niezgodnie z przepisami.

Reakcja Rzecznika MŚP

W internecie zawrzało, a Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców alarmuje: "Uprawnienie nie może być obowiązkiem! Nie możemy żądać od pracodawców sterty dodatkowych sprawozdań dotyczących wykorzystywania zwolnień lekarskich przez pracowników". I w odpowiedzi na działania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składa do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wniosek o objaśnienia prawne w tej sprawie.

Źrodło: FB, Biuro Rzecznika MSP

Kontrola pracownika na zwolnieniu lekarskim to obowiązek czy uprawnienie pracodawcy?

Rzecznik MŚP Adam Abramowicz domaga się stwierdzenia, czy w świetle Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, z dnia 25 czerwca 1999 r., kontrola formalna zwolnień lekarskich pracowników jest uprawnieniem czy obowiązkiem pracodawców.

Nakładając na pracodawców obowiązek formalnej kontroli zwolnień lekarskich oraz przesyłania informacji na ten temat do ZUS, Zakład powołuje się na rozporządzenie do Ustawy o świadczeniach, wydane przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej, które mówi nie o uprawnieniu, ale o obowiązku płatnika składek do kontroli zaświadczeń lekarskich stanowiących podstawę zwolnienia od pracy.

W piśmie do minister Elżbiety Rafalskiej rzecznik MŚP Adam Abramowicz dowodzi , iż rozporządzenie do Ustawy, w którym uprawnienie nadane przez ustawodawcę ewaluuje w obowiązek, narusza zasadę lex superior derogat legi inferiori – czyli jest sprzeczne w tym zakresie z Ustawą i jako takie nie może stanowić podstawy prawnej dla ZUS.

- Niestety, samo uchwalenie Konstytucji biznesu nie wyeliminowało z automatu wszystkich bubli prawnych. Ale rolą Rzecznika MŚP jest właśnie czuwanie nad tym, by skutki wprowadzanych regulacji nie biły rykoszetem w tych, dla których to prawo doskonalimy. Jeśli ustawodawca dał pracodawcy prawo do formalnej kontroli zwolnień lekarskich pracowników, to nie przymuszajmy go, by z tego prawa korzystał. I nie żądajmy sterty dodatkowych sprawozdań od ludzi, którzy na buchalterię naprawdę nie mają czasu – mówi Adam Abramowicz.

[aktualizacja 06.03.2019 r.]:ZUS prostuje: Pracodawca ma prawo, a nie obowiązek kontroli pracownika na zwolnieniu lekarskim

ZUSKontrolaKodeks pracyWymiar czasu pracy