Soboń: Już niebawem fiskus rozliczy PIT za przedsiębiorców. Będzie nowe narzędzie dla firm
W związku z ostatnimi zmianami w kodeksie pracy dotyczącymi implementacji dyrektywy unijnej work-life balance zmianie uległ urlop rodzicielski. Ekspert — radca prawny Rafał Knap z Kancelarii Graś i Wspólnicy dla redakcji PIT.pl omawia zmiany dotyczące urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.
W związku z narodzinami dziecka kodeks pracy przewiduje specjalny urlop z tego tytułu dla matki, jak i ojca dziecka. Formalnie urlop ten składa się z urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. Łącznie nazywane są także długim urlopem macierzyńskim lub rocznym
urlopem macierzyńskim.
Wymiar urlopu macierzyńskiego wynosi:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
- 33 tygodnie – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Co do zasady urlop ten rozpoczyna się z dniem urodzenia dziecka. Na wniosek pracownicy, może ona rozpocząć go jednak na 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu. Nie musi też go wykorzystywać w całości. Po wykorzystaniu po porodzie, co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, może powrócić do pracy, jeśli pozostałą część urlopu wykorzysta ojciec dziecka będący pracownikiem, bądź jeżeli w celu sprawowania opieki nad dzieckiem
przerwie na ten okres działalność zarobkową.
Źródło: Shutterstock
Zmiany w prawie a urlop dla rodzica
W związku z ostatnimi zmianami w kodeksie pracy dotyczącymi implementacji dyrektywy
unijnej work-life balance zmianie uległ urlop rodzicielski. Do 26 kwietnia 2023 r. wymiar urlopu rodzicielskiego wynosił:
- 32 tygodnie — w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
- 34 tygodnie — w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie
Przysługiwał on po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Z urlopu mogli korzystać oboje rodzice (także jednocześnie), jednak łączny wymiar urlopu nie
mógł przekroczyć powyższego limitu.
Zmiany od 26 kwietnia 2023 r. w wymiarze urlopu rodzicielskiego
Obecnie wymiar urlopu rodzicielskiego uległ wydłużeniu i wynosi:
− 41 tygodnie — w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
− 43 tygodnie — w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym
porodzie.
Z urlopu nadal mogą korzystać oboje rodzice, jednak w porównaniu z poprzednim stanem prawnym, o ile możliwość skorzystania z urlopu przez drugiego z rodziców była fakultatywna, o tyle obecnie 9 tygodni urlopu przeznaczone jest wyłącznie dla drugiego rodzica. Z urlopu rodzicielskiego nie trzeba korzystać od razu. Może on zostać udzielony do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 rok życia. Co więcej, urlop rodzicielski można wykorzystywać w częściach, nie więcej niż w 5. W przeciwieństwie do poprzedniego stanu prawnego, kodeks nie przewiduje już minimalnej długości każdej z części, co oznacza, że może ona trwać choćby tydzień. Wnioski zarówno o udzielenie urlopu macierzyńskiego, jak i urlopu rodzicielskiego można składać w formie papierowej lub on-line.
Urlop macierzyński i rodzicielski, to prawo pracownika
Zarówno urlop macierzyński, jak i rodzicielski jest prawem pracownika. Pracodawca nie może odmówić jego udzielenia, bądź udzielić go w innym, niż wskazany we wniosku, terminie. Za okres urlopu macierzyńskiego, jak i rodzicielskiego przysługuje pracownikowi zasiłek macierzyński. Wynosi on 100% podstawy zasiłki za okres urlopu macierzyńskiego oraz 70% za okres urlopu rodzicielskiego. Jeżeli jednak pracownica złoży wniosek o wypłatę zasiłku za
okres długiego urlopu macierzyńskiego nie później niż 21 dni po porodzie, miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego będzie wynosił 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.
Urlop dla rodzica a praca
Pobieranie zasiłku można łączyć z pracą u dotychczasowego pracodawcy. Wymiar czasu pracy nie może jednak przekroczyć ½ etatu. Okres urlopu i pobierania zasiłku ulega wówczas proporcjonalnemu wydłużeniu. Nie może on jednak przekroczyć 82 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka i 86 tygodni – przy urodzeniu co najmniej dwojga dzieci.
Autor: Rafał Knap, radca prawny, kancelaria Graś i Wspólnicy
Dodaj komentarz