Ulga rehabilitacyjna za 2022 rok - ponad 600 tys. podatników z niej nie skorzysta

W czasie trwającego aktualnie okresu rozliczeniowego podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, jeżeli są osobami niepełnosprawnymi lub mają na utrzymaniu osoby niepełnosprawne - mogą odliczyć od dochodu (albo przychodu w przypadku ryczałtowców) przed opodatkowaniem wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesione w 2022 r. 

Kto straci prawo do ulgi rehabilitacyjnej za 2022 rok?

Za sprawą zmian jakie spowodował Polski ład nie wszyscy skorzystają z ulgi rehabilitacyjnej tak jak dotąd. Prawo do odliczania wydatków na rehabilitację stracą podatnicy zwolnieni z opłacania podatku. Od 2022 roku są to osoby, których:

• Dochód za 2022 rok nie przekroczył 30 000 zł
• Osoby których dochód nie przekroczy 85 528 zł w przypadku korzystania z ulgi dla seniora
• Osoby których dochód nie przekroczył 85 528 zł w przypadku osób do 26 roku życia
• Podatnicy którzy są rodzicami więcej niż 4 dzieci (z ulgi w PIT rodzice mogą skorzystać razem wtedy ulga będzie podwójna, jednak w przypadku dziecka z niepełnosprawnością lub sytuacji kiedy to rodzice dotąd korzystali z ulgi na rehabilitacyjnej nie będzie już można odliczyć wydatków na rehabilitację)
• Podatnicy korzystający z ulgi na powrót jeżeli ich dochód nie przekroczył 85 528 zł

Źródło: shutterstock

Zmiany w Polskim ładzie a możliwość odliczenia wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej

W odpowiedzi na pytanie redakcji PIT.pl resort finansów wskazał że w rozliczeniach podatku za 2021 r.  z odliczenia wydatków na cele rehabilitacyjne skorzystało 633 tys. podatników, których dochody nie przekroczyły 30 tys. zł.

Teraz podatnicy których dochody nie przekroczyły w 2022 roku nie zapłacą podatku oraz nie skorzystają z ulgi rehabilitacyjnej. Ma to związek z podwyższoną kwotą wolną od podatku, która od stycznia 2022 roku wynosi 30 tys. zł i obniżeniu do 12% niższej stawki podatkowej w pierwszym progu podatkowym. 

Resort finansów tłumaczy, że dla osób korzystających dotąd z ulgi rehabilitacyjnej zmiany w Polskim ładzie są korzystne: Brak ulgi podatkowej w  przypadku uzyskiwania dochodów mieszczących się w kwocie wolnej nie oznacza jednak strat fiskalnych. Osoby, których roczne dochody nie przekraczają 30 tys. zł (2 500 zł miesięcznie) zyskują na rozwiązaniach, które weszły w życie w roku ubiegłym - rocznie do 2 250 zł. Tej wielkości zysk podatkowy odpowiada wydatkowi rzędu 18,8 tys. zł, który może być uwzględniony w ramach ulgi rehabilitacyjnej (czyli to tak jakby podatnik wydał na cele rehabilitacyjne ok. 1 600 zł miesięcznie). 

Ulga rehabilitacyjna – za 2022 rok odliczą ją jedynie podatnicy płacący podatek

Żeby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej należy spełnić określone warunki. Jak wskazano powyżej z ulgi nie skorzysta ponad 600 tysięcy podatników. Kto zatem będzie mógł skorzystać z ulgi? Dla kogo jest ulga rehabilitacyjna? Na co można przeznaczyć wydatki w ramach tej preferencji podatkowej?  Jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z ulgi? Czy opiekun osoby niepełnosprawnej może skorzystać z ulgi? W jaki sposób odliczyć ulgę rehabilitacyjną?

Najprościej ulgę można wyliczyć za pośrednictwem programu e-pity.pl, który pozwoli sprawdzić czy można z preferencji skorzystać. 

Czym jest ulga rehabilitacyjna?

Ulga rehabilitacyjna to możliwość odliczenia w podatku dochodowym od osób fizycznych (od dochodu przed opodatkowaniem) i w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych (od przychodu przed opodatkowaniem), wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych - poniesionych przez niepełnosprawnych podatników lub podatników, którzy utrzymują osoby niepełnosprawne.

Podstawą prawną odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g ustawy o PIT oraz art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Kto może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej? 

Preferencja ta jest przeznaczona dla osób niepełnosprawnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami 

osobą niepełnosprawną jest na podstawie  art. 26 ust. 1 pkt 6 w związku z ust. 7d, ust. 7f, ust. 7g ustawy o PIT, osoba:

•  wobec której orzeczono jeden z trzech stopni niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany albo lekki) wg przepisów obowiązujących od 1998 roku lub
• której przyznano rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
• wobec której orzeczono niepełnosprawność osoby, która nie ukończyła 16 roku życia na podstawie odrębnych przepisów.
• wobec której orzeczono niepełnosprawność na podstawie przepisów obowiązujących przed 1998 rokiem (tzw. grupy inwalidzkie).

Osoba niepełnosprawna zaliczona do I grupy inwalidzkiej – to osoba, w stosunku do której orzeczono całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo znaczny stopień niepełnosprawności.

Warunki uprawniające do skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej za 2022 rok

Podstawowym warunkiem jest posiadanie statusu osoby niepełnosprawnej albo osoby mającej na utrzymaniu osobę niepełnosprawną. Poza tym żeby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej należy być podatnikiem  PIT i osiągnąć w 2022 roku dochód  opodatkowany wg skali podatkowej albo trzeba być podatnikiem płacącym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, który w 2022 roku osiągnął przychody opodatkowane w tej formie.

Jeżeli chodzi o ryczałtowców, to zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, korzystać z ulgi mogą tylko ci, którzy osiągają przychody wymienione w art. 6 ust. 1, 1a i 1d tej ustawy. Chodzi więc o osiągających przychody:

• z działalności gospodarczej prowadzonej indywidualnie albo w formie spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych,
• z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze,
•  o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o PIT, czyli  z tytułu sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu.

Kolejnym warunkiem jest poniesienie w danym roku podatkowym ww. wydatków z art. 26 ust. 7a ustawy o PIT.

Tu trzeba wiedzieć, że wydatki, o których mowa w ust. 7a, podlegają odliczeniu tylko wtedy, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W przypadku gdy te wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z ww. funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Jak udokumentować wydatki na ulgę rehabilitacyjną? 

Podatnicy, którzy skorzystali z ulgi rehabilitacyjnej powinni na wypadek ew. kontroli podatkowej potrafić udokumentować poniesione wydatki (paragonami, fakturami, umowami, czy w inny sposób).

Zgodnie  z obowiązującymi przepisami wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentu stwierdzającego ich poniesienie zawierającego w szczególności:

• dane identyfikujące kupującego (odbiorcę usługi lub towaru) i sprzedającego towar lub usługę,
• rodzaj zakupionego towaru lub usługi oraz
• kwotę zapłaty.

Tylko w przypadku wydatków dotyczących kosztów:

1) przewodnika

2) psa asystującego 

3) samochodu 

nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1) wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;

2) okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego.

Także w przypadku kosztów używania samochodu - warto zbierać paragony i rachunki za paliwo i inne ww. wydatki (przynajmniej do kwoty limitu odliczenia, tj. do 2280 zł rocznie) z danego roku, bo może się okazać, że będą potrzebne w toku ewentualnej kontroli podatkowej. Kontrole oczywiście nie przytrafiają się każdemu podatnikowi korzystającemu z tej ulgi ale taka zapobiegliwość może czasem się przydać. Warto też pamiętać, że urzędy skarbowe mogą kontrolować zeznania podatkowe PIT przez 5 lat od końca roku w którym zeznanie zostało złożone.

Ulga rehabilitacyjnaSkala podatkowaRyczałtPodatki 2022Polski Ład