Obowiązek stosowania oznaczenia TP w nowym JPK_VAT, odpowiedź MF na interpelację

W ramach nowej struktury JPK_VAT, w części ewidencyjnej sprzedaży podatnicy mają obowiązek stosowania dodatkowych oznaczeń. Ma to miejsce przy oznaczaniu poszczególnych transakcji czy towarów. Jednym z takich oznaczeń jest oznaczenie „TP”, które ma pozwolić organom podatkowym na zidentyfikowanie transakcji, które miały miejsce między podmiotami powiązanymi. W ostatnim czasie resort finansów opublikował odpowiedź na interpelację w związku z kwestią stosowania oznaczenia "TP" w nowym JPK_VAT.

Zgodnie z nowymi przepisami, ewidencja sprzedaży VAT ma zawierać oznaczenie „TP” między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą.  Oznaczenia powiązań należy dokonać zgodnie z przepisami PIT i CIT. Z uwagi na to wielu podatników ma kłopoty w określeniu powiązań, przepisy PIT I CIT zawierają obszerne katalogi powiązań. Często też ciężko podatnikom ustalić czy powiązania w ogóle występują.

Źródło: MF

Obowiązek stosowania oznaczeń TP

Od października każdy czynny podatnik VAT, musi sprawdzić czy transakcja która wyznacza u niego należny VAT, nie została dokonana z podmiotem powiązanym z nim wg ustawy o PIT lub CIT. Z uwagi na ten obowiązek w nowym pliku JPK_VAT księgowi będą musieli dokonać analizy czy pomiędzy podatnikiem a ich kontrahentem występuje powiązanie VAT, i to też tam gdzie dotąd nie występowały obowiązki z zakresu cen transferowych.

Oznaczenie "TP" nie tylko w przypadkach sporządzania dokumentacji cen transferowych

Podatnicy, którzy dotąd nie byli zainteresowani kwestią zagadnień związanych z cenami transferowymi, wypełniając nowy plik JPK_VAT muszą dokonać analizy dotyczącej stosowania oznaczenia „TP”. W § 10 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług zostało wskazane, że podatnicy muszą oznaczać niektóre wpisy identyfikujące VAT należny jako „TP” jeżeli pomiędzy stronami istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług. Chodzi zatem o powiązania w rozumieniu art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i odpowiednio w art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powiązania w ustawach o podatkach dochodowych 

Regulacje ustaw o podatkach dochodowych zawierają rozbudowany katalog powiązań. Zgodnie z nimi podmiotami powiązanymi są:

1. podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
2. podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
   • ten sam inny podmiot lub
   • małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
3. spółka niemająca osobowości prawnej i jej wspólnicy, lub
4. podatnik i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej - spółka kapitałowa wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.

Wywieranie znaczącego wpływu zgodnie z ustawami o podatkach dochodowych: o podatku dochodowym od osób fizycznych PIT I CIT, to:

1. posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
   1. udziałów w kapitale lub
   2. praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
   3. udziałów lub praw do udziału w zyskach lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
2. faktyczna zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
3. pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Mając na uwadze fakt, że od 1 października 2020 r. obowiązek stosowania oznaczenia „TP” dotyczy wszystkich czynnych podatników VAT, bez względu na wartość transakcji czy jej zakres, każdy z podatników musi dokonać analizy czy stroną transakcji, która wyznacza u niego należny podatek od towarów i usług nie jest podmiot z nim powiązany według ustawy o PIT lub CIT.

Odpowiedź MF na interpelacje 12443

W ostatnim czasie MF udzieliło odpowiedzi na interpelacje posła Tomasza Piotra Nowaka w sprawę stosowania przepisów o podmiotach powiązanych w nowym JPK_VAT. Autor pytał, czy spółki komunalne z wyłącznym udziałem jednostki samorządu terytorialnego powinny stosować oznaczenie sprzedaży „TP” dla:

• pracowników spółki,
• prezesa i jego rodziny (np. teściowej),
• prokurentów,
• członków Rady Nadzorczej i ich rodzin,
• Prezydenta Miasta (jego rodziny i zastępców),
•  członków Rady Miasta,
•  dyrektorów i prezesów wszystkich podległych pod miasto jednostek, kierownik Biura Nadzoru Właścicielskiego?

Ministerstwo Finansów odpowiedziało, że w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały jednostki samorządu terytorialnego, nie powstaje konieczność stosowania oznaczenia „TP” w nowym JPK_VAT z deklaracją. Kolejne pytanie dotyczyło obowiązku oznaczania sprzedaży „TP w przypadku transakcji z powinowatymi po rozwodzie osoby wywierającej wpływ, a więc krewnymi byłego małżonka? Tu Piotr Dziedzic Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów wskazał, że „obowiązujące  w zakresie podatku od towarów i usług uregulowania odnoszące się do transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, tj. art. 32 ustawy o podatku od towarów i usług, nakazują traktować jako powiązane m.in. takie podmioty, na które wywiera znaczący wpływ małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot. Ponieważ zgodnie z obowiązującym prawem powinowactwo trwa, mimo ustania małżeństwa, jako transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi należy traktować także dostawy towarów lub świadczenie usług, na rzecz osób będących krewnymi byłego małżonka osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot”

Z nowymi obowiązkami podatnicy muszą się zmierzyć obecnie przygotowując po raz pierwszy zgodnie z nowymi przepisami plik JPK_VAT za październik. Termin wysłania pliku za październik upływa 25 listopada 2020 r.

Podstawa prawna:

•  Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług;
• art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług;
• art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT);
• art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).

JPK Jednolity Plik Kontrolny