Jak wykonywać pracę zdalną w świetle znowelizowanych przepisów Kodeksu Pracy? Pojawiają się pytania o samo miejsce wykonywania pracy zdalnej. Czy pracownik musi koniecznie pracować z domu? Czy może mieć kilka miejsc wykonywania pracy zdalnej? Czy może się swobodnie przemieszczać? 

» Dodatkowe urlopy i przerwy w pracy – unijne przepisy korzystne dla pracowników

7 kwietnia br. praca zdalna została już na stałe wprowadzona do kodeksu pracy. Choć nowe rozwiązania były konieczne do uregulowania, to nadal rodzą one wiele pytań zarówno ze strony pracodawców, jak i pracowników. Wątpliwości dotyczą m.in. zapisów o miejsce wykonywania pracy zdalnej przez pracownika.

» Warunki wykonywania pracy zdalnej

Źródło: shutterstock

» Przepisy o pracy zdalnej: odpowiedzi na najczęstsze pytania do ministra pracy

Praca zdalna uregulowana ustawą

Praca zdalna została wprowadzona do Kodeksu Pracy na mocy Ustawy z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 240). Nowe przepisy jednocześnie uchyliły dotychczas obowiązujące zapisy o telepracy. Cała ustawa dostępna jest poniżej:

Źródło: rcl.gov.pl

» Kontrola pracownika zdalnego – jakie uprawnienia otrzyma pracodawca?

Miejsce świadczenia pracy zdalnej. Co ze swobodnym przemieszczaniem się?

W myśl uchwalonej ustawy praca zdalna może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna) (art. 67 (18) ustawy). Oznacza to, że pracownik po uzgodnieniu z pracodawcą ma możliwość świadczenia pracy z domu, lecz nie jest to obligatoryjne. Ma on bowiem prawo zmienić miejsce pobytu. Każdorazowo jednak miejsce pracy zdalnej wskazane przez pracownika będzie wymagało akceptacji pracodawcy. Nowe przepisy KP uniemożliwiają zatem swobodne zmienianie lokalizacji przez pracownika zdalnego.

Kilka miejsc wykonywania pracy zdalnej. Czy to możliwe?

Pracodawcy zastanawiają się, czy przy dzisiejszej mobilności możliwe będzie ustalenie kilku miejsc świadczenia pracy zdalnej pracownika. Na to pytanie odpowiedziała Państwowa Inspekcja Pracy. Zdaniem PiP ,, Miejscem wykonywania pracy zdalnej zawsze będzie miejsce wskazane przez pracownika i każdorazowo uzgodnione z pracodawcą; może nim być także miejsce zamieszkania pracownika lub inne miejsce wskazane przez niego, na które pracodawca wyrazi zgodę. Nie ma przeszkód prawnych, aby strony stosunku pracy uzgodniły, że praca zdalna będzie wykonywana w różnych miejscach.  Niedopuszczalne jest natomiast świadczenie pracy w miejscu, które nie zostało uzgodnione z pracodawcą”.

Jak uregulować miejsce świadczenia pracy?

Nowe przepisy ustawy o pracy zdalnej mówią wprost, że uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić:

1. przy zawieraniu umowy o pracę albo
2. w trakcie zatrudnienia.

Przy czym w przypadku ustalania zasad świadczenia pracy w trakcie zatrudnienia, uzgodnienie może być dokonane z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej.

Aby uniknąć nieporozumień, warto miejsce świadczenia pracy zdalnej uregulować bezpośrednio w umowie o pracę bądź aneksie do tej umowy. Nic nie stoi na przeszkodzie, by spisać z pracownikiem listę akceptowanych lokalizacji, w których pracownik będzie świadczył pracę. Ale uwaga! Nawet w przypadku posiadania zgody pracodawcy na zmianę miejsca pracy – pracownik zobowiązany jest każdorazowo poinformować pracodawcę o miejscu swojego pobytu.

Przykład

Pan Marcin uzgodnił z pracodawcą 3 miejsca wykonywania pracy zdalnej:

1. Truskawkowa 2 w Warszawie,

2. Kiliańskiego 4/6 w Warszawie,

3. Batorego 3/8 w Koninie.

Nowe przepisy prawa nie pozwalają Panu Marcinowi na swobodne przemieszczanie się pomiędzy wskazanymi adresami. Pan Marcin ma obowiązek wcześniejszego poinformowania o chęci przemieszczenia się oraz poczekania na zgodę pracodawcy.

Zmiana miejsca pracy. Czy należy złożyć papierowy wniosek?

Nowe przepisy  nakładają na pracownika obowiązek poinformowania o aktualnym miejscu świadczenia pracy. W przypadku chęci jego zmiany, pracownik musi o tym fakcie poinformować pracodawcę. Przepisy nie wskazują jednak obligatoryjnej formy. Oznacza to, że pracownik może wskazać nowe miejsce pracy zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Za porozumieniem z pracodawcą możliwe będzie wysłanie informacji w formie SMS-a, wiadomości e-mail, czy też wysłanie wiadomości za pośrednictwem używanego w firmie komunikatora internetowego.

Praca zdalnaKodeks pracyFormy zatrudnienia